Sebahattin Eriş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
musavir42@hotmail.com

Taşınmaz veya İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti İle Uğraşanlarda Özel Matrah Uygulaması ve Bu Konudaki Bazı Hukuki Sorunlar

Yazımızın konusu; değerli üstadlardan oluşan bir mevzuat sitesinde yakın bir tarihte ele alınmıştı. Orada belirttiğim görüşlerimi buradaki siz değerli okurlarla da paylaşmak istedim. Söz konusu mevzuat sitesindeki değerli üstadlara olan sevgi ve saygımdan dolayı bunu belirtmeden geçemedim.  

3065 Sayılı KDV Kanununun 23 üncü maddesinin f) fıkrası ile, İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflere özel matrah uygulama imkânı getirildi.

3065 Sayılı KDV Kanununun 23 üncü maddesinin konuya ilişkin f) fıkrasında yer alan yasa metni;  

“ f) İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, katma değer vergisi mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dâhil) alınarak vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.” şeklindedir.

Hemen bir sonraki fıkrada yer alıp 23 üncü madde ile ilgili bakanlığa verilen yetkinin tanımlandığı g) fıkrasında yer alan yasa metni ise;

“ g) Maliye ve Gümrük Bakanlığı işin mahiyetini göz önünde tutarak özel matrah şekilleri tespit etmeye yetkilidir.” şeklindedir.

3065 Sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin başlığı ise “Özel matrah şekilleri” olarak tanımlanmıştır.

Buraya kadar anlaşılan şudur; 23 üncü maddede tanımlı özel matrah şekilleri; salt bu maddede yer alan koşullar ile uygulanacak, ancak banaklık bunlara ilave olarak yeni özel matrah şekilleri tespit etmeye, getirmeye yetkili olacak. Görüleceği üzere verilen yetki; maddede tanımlı özel matrah şekillerinin uygulanmasına veya maddede tanımlı özel matrah şekillerine koşul getirilmesine ilişkin olmayıp, maddede olmayan yeni özel matrah şekilleri tespit edilmesine ilişkin Anayasaya aykırı bir yetkidir. Çünkü, verginin matrahı, oranı, salınma biçimi gibi hususların kanun düzeyinde yapılması gerekir. Özel matrah şekilleri, vergi tutarını değiştirebilen uygulamalardır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na böyle bir yetki verilmemiş olmasına rağmen KDV Genel Uygulama Tebliğinde ise, ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflere; uğraşılan işe ilişkin olarak yetki belgesi DE alınmış olması ŞARTI ile özel matrah imkânından yararlanılabileceği şeklinde, yasa hükmünde olmayan bir koşul getirildi. Konuya ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğinde, yetki belgesi koşulu da getirilip, kanunda olmayan yeni ve zorlayıcı bir koşul getirilmiş ve kanunun dışına çıkılmış oldu. Halbuki yukarıda da değinildiği gibi aynı maddenin g) yetki fıkrasında, kanunla getirilmiş olan özel matrah şekillerine, bakanlığın koşul ve uygulama biçimi getirmesine yetki verilmedi.  Verilen yetki de Anayasaya aykırı düştü.  

Dolayısı ile, KDV Genel Uygulama Tebliğine göre, İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin özel matrah uygulama imkânından yararlanabilmesi için, aynı zamanda başka bir kanuna dayalı çıkartılmış olan bir Yönetmelik gereği yetki belgesi almış olmaları da koşul haline getirildi.   

Yetki belgesi alınmasına ilişkin başka kanuna dayalı olarak çıkartılmış bir YÖNETMELİKTE olup vergi kanununda olmayan bir koşulla ilgili, vergi kanunu hükmünün işleyişi/uygulaması o yönetmelikle ilişkilendirilerek Tebliğ ile değiştirilemez.

İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle uğraşıp yetki belgesi olmadığı halde, özel matrah hükümlerinden yararlanmış olanlara yapılacak tarhiyatların mahkemelerde kaldırılma olanağı yüksek. Çünkü mahkemeler, kanunda açık hükümler varsa ve/veya bakanlığa yetki verilmemişse, ikincil düzenlemeleri dikkate alamazlar, kanun hükümlerine göre karar vermek zorundalar.   

Söz konusu 23 üncü maddenin başlığına ve f)  ve  g) fıkrası hükümlerine rağmen; madde hükmünde tanımlı özel matrah şekillerine bakanlığın,  ikincil düzenlemelerle yeni koşul getirmeye yetkili olduğuna yönelik görüşlere katılmadığımı belirtmeliyim.

 Konuya ilişkin dikkat çekmek istediğim diğer önemli husus ise şudur;

Taşınmaz ticareti ile uğraşan ve özel matrah uygulama koşulları oluşmuş bir mükellefte, özel matrah kısmına ilişkin KDV oranı; satışa konu taşınmazın güncel/yürürlükteki kendi KDV oranıdır.

Yani Özel Matraha konu taşınmaz satışı; bir ofis veya işyeri ise özel matrah kısmına uygulanacak KDV oranı % 18 dir. Çünkü satışa konu taşınmazın güncel KDV oranı % 18 dir. Fakat özel matraha konu taşınmaz satışı bir arsa ise özel matrah kısmına uygulanacak KDV oranı % 8 dir, veya satışa konu taşınmaz 120 metrekare bir konut ise özel matrah kısmına uygulanacak KDV oranı yine % 8 dir. Çünkü her ikisinin de güncel KDV oranı % 8 dir.

Özel matraha konu satışlarda özel matrah kısmına, her koşulda %18 KDV uygulanacağına ilişkin değişiklikle, sadece ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile uğraşanlara zorunlu hale getirildi.

Yani ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal edenlerden özel matrah uygulama koşulları oluşanların; özel matraha tabi hangi taşıtı sattıklarına ya da satışa konu taşıtın güncel KDV oranına bakılmaksızın, özel matrah kısmına her koşulda % 18 KDV uygulanacak. Özel matraha konu söz konusu satış, ikinci el bir binek otomobil olsa bile, özel matrah kısmına %18 KDV uygulanacak.   

Özel matraha uygulanan KDV nin her koşulda % 18 olacağına ilişkin söz konusu düzenleme, SADECE ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile uğraşanlara getirildi ve güncel KDV oranlarının belirlendiği 2007/13033 sayılı kararın (II) sayılı listenin B- bölümünün 9 ucu fıkrasına eklendi.

Taşınmaz ticaretinde özel matrah uygulamasında ise, özel matrah kısmına uygulanacak KDV oranı; satışa konu taşınmazın kendi güncel KDV oranıdır.

KAYNAKÇA

1-) 3065 Sayılı KDV Kanunu

2-) 1 Seri Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği

3-) 2007/13033 Sayılı Karar

21.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.