Sebahattin Eriş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
musavir42@hotmail.com

Kira Ödemeleri İçin 7326 Sayılı Kanun’un Stopaj Gelir Vergisi Artırımı İmkanından Yararlanılması Gerekir

İşyeri kiralarının miktarına bakılmaksızın, banka ve finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenmesi yasal zorunluluktur. Ayrıca nakden ya da hesaben ödenmediği sürece stopaj gelir vergisi kesintisi yapılamadığı gibi muhtasar beyannamede de bildirilememektedir.  

Birçok mükellefin, banka ve finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenmesi zorunluluğu nedeniyle kira ödemeleri, yapılmamış ve/veya muhtasar beyanname ile bildirilmemiş olarak görülmektedir.  

7326 Sayılı Kanun’un KİRA ÖDEMELERİNE ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı hükümlerinde düşük vergi maliyetleri ile bazı imkânlar sunulmaktadır.  

Anlaşılır halde en özet şekli ile ŞÖYLE;

Kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı yapılacak yıla ilişkin; aylık ya da 3 aylık muhtasar beyannamelerin diğer ödemeler yönünden tamamının verilmiş olmasının ya da muhtasar beyannamelerin hiç birinin verilmemiş olmasının, yani her iki durumun da bir önemi yoktur.  

ÖNEMİ OLAN TEK HUSUS;

Artırım yapılan yılın tüm aylarında ya da herhangi bir muhtasar beyannamesinde herhangi bir KİRA ÖDEMESİ beyanının olup olmadığıdır. Dikkat edilmesi gereken tek husus budur.

Artırılacak matrah ve vergi oranı bu iki duruma göre değişiklik göstermektedir.

BİRİNCİ KONU

Artırım yapılan yıla ilişkin, muhtasar beyannamelerin tamamında ya da bir kısmında KİRA ÖDEMESİ BEYAN EDİLMİŞ olması halinde, tek beyannamede ya da birden fazla beyannamede yer alan bu kira ödemesi tutarlarının yıllık toplamına, (Tek bir beyannamede kira ödemesi beyan edilmişse bu tek tutara)

  (TABLO 1)

2016 yılı için     %6               

2017 yılı için     %5             

2018 yılı için     %4             

2019 yılı için     %3             

2020 yılı için     %2           

oranında vergi uygulanarak, hesaplanan bu vergi peşin ya da 6 taksit şeklinde ödenebilecek. Peşin ödenmesi halinde diğer vergi türlerine ilişkin matrah artırımı hükümlerinde olduğu gibi %10 peşin ödeme indiriminden yararlanılacak. Peşin ödemeler 30.09.2021 tarihine kadar yapılabilecek.(Uzatılırsa peşin ödemeler 31.10.2021 tarihine kadar yapılabilecek.)

İKİNCİ KONU

Artırım yapılan yılda, hiçbir muhtasar beyanname VERİLMEMİŞ, ya da bazıları verilmiş  bazıları verilmemiş ancak, verilen beyannamelerde HERHANGİ BİR KİRA ÖDEME bildirimi yapılmamış olması halinde; BU DEFA aşağıdaki tabloda yer alan ve artırılan yıla isabet eden asgari matrahta artırım yapılacak ve bu asgari matraha isabet eden %15 oranında vergi hesaplanarak yine peşin ya da 6 taksitle ödenebilecek.  

(TABLO 2)

 

Artırım yapılacak yılda ya da yıllarda, her ne sebeple olursa olsun muhtasar beyanname verilip verilmediğinin hiçbir önemi yok ya da, verilip verilmediği hiçbir kıyasa tabi değil.

Artırılan yılda ya da yıllarda, herhangi bir kira ödemesi beyan edilip edilmediğinin ÖNEMİ VAR.

Her durumda kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırım olanağı var ancak, ARTIRILAN MATRAH ve isabet eden vergi oranı; artırım yapılan yılda kira ödemesi beyan edilip edilmediğine göre değişiyor.

Ayrıca, kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımından faydalanmak için, başka sebeplerden ya da başka vergi türlerinden artırım ZORUNLULUĞU YOK. Sadece tek başına bu artırımdan faydalanılabilir.

Artırılan yılda, kira ödemesi beyanı veya beyanları VARSA; bunların yıl içindeki brüt toplamına yukarıda değinilen 2016 için %6, 2017 için %5, 2018 için %4, 2019 için %3 ve 2020 için %2 vergi oranı uygulanarak ödenecek tutar hesaplanmış olacak.

Artırılan yılda kira ödemesi beyanı YOKSA ya da hiç muhtasar beyanname VERİLMEMİŞSE, bu defa İKİNCİ KONU bölümünde yer alan tablodan, hangi yıla artırım yapılıyorsa o yıla ilişkin asgari matrah üzerinden %15 vergi hesaplanarak ödenecek tutar hesaplanmış olacak.

***ÖNEMLİ*****

Kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımında; mukayese edilecek başka bir tutar ya da başka bir vergi türünden zorunlu tutulan bir matrah artırım OLMADIĞI gibi, artırım yapılan yıla ilişkin kira ödemesinin yapılıp yapılmadığının veya yapılmış ise miktarının BİR ÖNEMİ YOK

ÖNEMLİ OLAN VE HESAPLAMA ŞEKLİNİ DEĞİŞTİREN TEK KONU; artırım yapılan yıla ilişkin kira ödemesi BEYAN EDİLİP EDİLMEDİĞİ ve beyan edilmişse farklı bir oranda, beyan edilmemişse farklı bir oranda vergi hesap edileceği.  

7326 sayılı Kanun ve buna ilişkin Tebliğin ilgili bölümlerinde, bu duruma itinalı bir şekilde yer verilerek, “…TL KİRA ÖDEMESİ YAPILMIŞ VEYA YAPILMAMIŞ, …TL KİRA ÖDEMESİ YAPILMIŞ ANCAK BEYAN EDİLMEMİŞ” şeklindeki cümlelerden ya da bu manaya gelecek her türlü anlatımdan kaçınılmıştır.

Artırımın nasıl yapılacağına ilişkin birkaç örnek vermek gerekirse;

Örnek 1-

Mükellef kira ödemesinden kaynaklı stopaj gelir vergisi için sadece 2020 yılına artırımda bulunmak istesin. İlgili yılda ücret, serbest meslek ödemesi gibi ödemelere ilişkin 12 ay boyunca tüm muhtasar beyannamelerini vermiş ancak, bu beyannamelerin hiç birinde herhangi bir kira ödemesi beyan ETMEMİŞ olsun.

Artırım yapılan 2020 yılı içerisinde mükellef herhangi bir kira ödemesi beyan etmediği için yukarıdaki tabloda yer alan 2020 yılına ilişkin asgari 12.740 TL stopaj gelir vergisi artırımı yapacak ve bunun %15 oranında vergisi olan 1.911 TL’nı peşin ya da 6 taksit halinde ödeyebilecek. Peşin ödenmesi halinde %10 peşin ödeme indirim yapılarak 1.719,90 TL şeklinde ödenebilecek. 

Böylece bu mükellefin 2020 yılına yönelik; kira ödemesi yapılıp yapılmadığına ya da beyan edilip edilmediğine ilişkin herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacak ve herhangi bir tarhiyat salınmayacak.

Örnek 2-

Aynı mükellef yine 2020 yılında diğer ödemeleri nedeniyle tüm muhtasar beyannamelerini vermiş ancak, sadece bir muhtasar beyannamede (Örneğin 2020/Mayıs ayına ilişkin muhtasar beyannamede) 10.000 TL kira ödemesi beyan etmiş olsun.

Ya da aynı mükellef 2020 yılının 1,2,3,4,6,7,8,9,10,11,12 ayları için yani 11 ay boyunca hiçbir sebeple muhtasar beyanname VERMEMİŞ ancak, sadece 2020/Mayıs ayına ilişkin muhtasar beyannamesini vermiş ve bu beyannamede SADECE 10.000 TL kira ödemesi beyan etmiş olsun.

2020 yılında verilen muhtasar beyannamede/beyannamelerde yer alan kira ödemeleri toplanıp, bu yıllık toplam tutara BİRİNCİ KONU bölümündeki 2020 yılına ilişkin %2 vergi oranı uygulanarak ödenmesi gereken miktar tespit edilmiş olacak.

10.000 x %2 =  200 TL.

Bu mükellefin 2020 yılı kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı için 200 TL tahakkuk edecek ve peşin ödenmesi halinde %10 peşin ödeme indirimi ile 180 TL olarak ödenebilecek. Ayrıca bu mükellefin 2020 yılına ilişkin kira ödemelerine yönelik herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacak ve tarhiyat salınmayacak.  

Aynı mükellefin yine 2020 yılına ilişkin tüm muhtasar beyannamelerini vermesi ya da diğer 10 aya hiçbir muhtasar beyanname vermediği halde, sadece 2020/Mayıs ayında 10.000 TL ve 2020/Eylül ayında 7.000 TL kira beyan etmiş olması halinde ise;

10.000 + 7.000 = 17.000

17.000 x % 2   = 340 TL

Yine bu mükellef için 2020 yılına ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı için 340 TL tahakkuk edecek ve yine peşin ya da 6 taksitle ödenebilecek.

Örnek 3-  

Mükellefin 2016,2017,2018,2019 ve 2020 yıllarına ilişkin kira ödemelerine yönelik muhtasar beyannameleri şöyle olsun;

2016 yılı kira ödemelerine ilişkin hiçbir muhtasar beyannamesinde kira ödemesi bildirimi yok

2017 yılı sadece Kasım ayı muhtasar beyannamesinde 6.000 TL kira ödemesi bildirimi var.

2018 yılı kira ödemelerine ilişkin hiçbir muhtasar beyannamesinde kira ödemesi bildirimi yok.

2019 yılı kira ödemelerine ilişkin hiçbir muhtasar beyannamesinde kira ödemesi bildirimi yok.

2020 yılı Temmuz ayı muhtasar beyannamesinde 8.000 TL ile Aralık ayı muhtasar beyannamesinde 8.000 TL kira ödemesi bildirimi var.

Söz konusu mükellefin bu 5 yılın tamamı için kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı başvurusunda bulunması halinde, artırılacak olan matrahlar ve hesaplanan vergiler;

2016 yılı için Artırılan Matrah   9.400 TL (Tablo 2) Vergi Oranı: %15      Hesaplanan Vergi: 1.410 TL 2018 yılı için Artırılan Matrah 10.580 TL (Tablo 2)Vergi Oranı: %15    Hesaplanan Vergi: 1.587 TL 2019 yılı için Artırılan Matrah 11.240 TL (Tablo 2)Vergi Oranı: %15               Hesaplanan Vergi:    1.686 TL              

2017 yılı için Artırılan Matrah    6.000 TL (Tablo 1)Vergi Oranı: % 5        Hesaplanan Vergi: 300 TL 2020 yılı için Artırılan Matrah  16.000 TL (Tablo 1)Vergi Oranı: % 2  Hesaplanan Vergi:      320 TL

Olmak üzere toplam 5.303 TL ödenecek vergi tahakkuk edecek(1.410+1.587+1.686+300+320). Yine peşin ödenmesi halinde %10 peşin indirimi uygulanarak 4.772,70 TL olarak ödenebilecek.

Bu mükellef 5 yılın tamamına, kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı yapabileceği gibi, bunlardan herhangi birine ya da birkaç yıla ilişkin de artırım yapabilecek. Ayrıca bu mükellefin söz konusu bu 5 yılına ilişkin kira ödemeleri ve bunların beyanına yönelik herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacak ve herhangi bir tarhiyat salınmayacak.

Görüleceği üzere, kira ödemelerine ilişkin stopaj gelir vergisi artırımı düşük vergi maliyetleri ile yapılabilmektedir. Banka ve finans kurumları ya da PTT aracılığı ile kira ödemesi yapmamış olanların, ya da kira ödemeleri ile bunların beyanları uyuşmayanların söz konusu artırım imkânını değerlendirmesi gerektiği kanaatindeyim.

23.08.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.