Sebahattin Eriş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
musavir42@hotmail.com

Verilme ve Ödenme Süreleri Uzatılmayan Beyannameler İle Kısa Süreli Uzatılan Beyannameler

Koronavirüs ya da Covid-19 salgını tehdidi nedeniyle, alışılagelen mali takvimde çok uzun zamandır hiç olmadığı şekilde bazı değişiklikler yaşanmış, beyannamelerin verilme ve ödenme sürelerinde bazı kısa ve uzun süreli ötelemeler yapılmış, hatta biraz da karışmıştır.

Örneğin, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 518 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ile mücbir sebep hali ilan edilerek, bazı mükellef gruplarının, yaş gruplarının ya da sektör ve iş gruplarının bazı beyannamelerinin verilme süreleri 3 ay, bu beyannamelerde tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri de 6 ay uzatılırken, aslında aynı grupların diğer başka beyannameleri uzatılmamış, hatta aynı grupların stopaj yönünden uzatılan MUHSGK beyannamesi içerisinde yer alıp, çalışanların SGK bildirimlerine yönelik kişi sayısı, gün, kazanç ve prim şeklinde verilen  bildirimleri uzatılmamıştır.

Başka bir ifade ile, mücbir sebep hali ilan edilen, yaş, iş ve mükellef gruplarında olsa bile çalışanları ile ilgili SGK bildirimlerini MUHSGK beyannamesi ile bildirmek zorunda olan pilot illerde yer alan mükellefler, MUHSGK beyannamelerini sigorta primleri yönünden yine kanuni süreleri içerisinde vermek zorundadırlar.

SKG tarafından bir genel yazı ile; Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 518 Sıra Numaralı VUK Genel Tebliğinde yer alan yaş, iş ve mükellef grupları ile sınırlı olmak üzere, mücbir sebep halindeki mükelleflerin mart, nisan ve mayıs aylarına ait olup, nisan, mayıs ve haziran aylarında yapacakları 4/a ve 4/b kapsamındaki prim ödemelerinin sırasıyla Ekim, Kasım ve Aralık aylarına uzatıldığı, ancak MUHSGK beyannamesi ile beyan edilecek ya da Sigorta Prim ve Hizmet Belgesi ile bildirilecek olan prim ve hizmet belgelerinin verilme süreleri yönünden bir uzatmanın olmadığı duyurulmuştur.

Söz konusu genel yazıda “5510 sayılı Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi, belge ve beyanname ile yapılması gereken başvuruların sürelerinde ertelemeye gidilmemiş olup cari usul ve sürelere göre işlem yapılacaktır.”ifadesi yer almıştır.

Dolayısı ile, pilot illerde yer alan tüm mükellefler çalışanların sigorta primleri yönünden MUHSGK beyannamelerini önümüzdeki aylarda da sürekli olarak, diğer tüm illerde yer alan tüm mükellefler de SİGORTA PRİM VE HİZMET belgelerini Temmuz dönemine kadar, Temmuz döneminden itibaren de MUHSGK şeklinde yine kanuni süreleri içerisinde vermeye devam edeceklerdir.

Konuya dönecek olursak, kurumlar vergisi mükellefi olup, mücbir sebep halinde sayılan sektör ve iş gruplarında yer almayan mükelleflerin, hiçbir beyan ve bildirim süreleri ile ödeme süreleri uzatılmamıştır.

Süresi uzatılan beyanname ve ödeme süreleri ile ilgili olarak pek çok paylaşım yapılmış, bazı değerli yazılar yazılmış ancak olaya bir de; mücbir sebep hali ilan EDİLMEYEN SEKTÖR VE İŞ grupları ile mücbir sebep hali ilan edilen grupları da kapsayan tüm mükelleflerin  UZATILMAYAN BEYANNAME, ÖDEME SÜRELERİ VE BİLDİRİMLERİ açısından bakılması gerekmiştir.  

KONUYA NET BİR ŞEKİLDE AÇIKLIK GETİRECEK OLURSAK; 

Mali takvimde yaşanan değişikliklerin, beyanname, bildirim ve ödeme sürelerindeki kısa süreli ya da uzun süreli UZATMALARIN anlaşılabilmesi için; 124, 125 ve en son yayımlanan 126 sıra numaralı VUK Sirküleri ve yine en son yayımlanan 518 sıra numaralı VUK Genel Tebliğli ile 7226 Sayılı Torba Yasaya bakılması gerekecektir. Mali açıdan kısa süreli ya da uzun süreli uzatmalara yönelik süreçle ilgili son ve tüm gelişmeler, sayılan bu müktesebatın içerisinde yer almıştır.

Hemen belirtmek gerekir ki; 7226 Sayılı Torba Yasada, başka bir çok iş ve işlemle ilgili bir çok genel tedbir ve düzenlemeye yer verilmiş, ancak mali takvimle ilgili beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerine yönelik herhangi bir düzenleme yer almamıştır. Mücbir sebep hali ilanına ve buna dayalı beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerindeki uzatmalara yönelik her türlü düzenleme 518 Seri Numaralı VUK Genel Tebliği ile yapılmıştır.  

Ayrıca, 124, 125 ve en son yayımlanan 126 sıra numaralı VUK Sirküleri ile, beyanname, bildirim ve ödeme sürelerine yönelik yapılan uzatmalar doğal olarak; belirli bazı beyanname ve bildirimler için ve kısa süreli uzatmalardır. 

Örneğin; 28.02.2020 tarihli ve 124 Sıra Numaralı VUK Sirküleri; 05.02.2020 tarihinde yayımlanan (2) sıra numaralı tebliğ ile kapsamlı bir hale getirilen ve Şubat ayı sonunda verilmesi gereken Geri Kazanım ve Katılım Payı Beyannamelerinin, 30.03.2020 tarihine kadar uzatılmasına yönelik yayımlanmış sirkülerdir.

Söz konusu GKKP beyannamelerinin verilme ve ödenme süreleri; bu defa 22.03.2020 tarihinde yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği ile (3 sıra numaralı tebliğle 1 sıra numaralı tebliğde değişiklik) verilme ve ödenme süreleri yönünden zaten kalıcı olarak başka bir düzenlemeye tabi tutulmuştur. Dolayısı ile 124 Sıra Numaralı Sirkülerin bu yönde bir hükmü kalmamıştır.

3 sıra numaralı bu yeni tebliğ ile,  söz konusu 1 sıra numaralı kök Tebliğin 4.maddesi değiştirilerek sadece 2020 yılına münhasır ve tüm mükellefler için 6’şar aylık beyan dönemleri getirilmiştir. İlk 6 aya ait birinci dönemin beyannamesi Temmuz ayı sonunda, ikinci 6 aya ait ikinci dönemin beyannamesi de 2021 yılı Ocak ayının sonunda verilip ödenecektir. Takip eden yıllarda ise yine tüm mükellefler için beyan dönemi 3’er aylık dönemler olarak belirlenmiştir.

Örneğin; 17/03/2020 tarihli ve 125 Sıra Numaralı VUK Sirküleri ile, yıllık gelir vergisi beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri tüm mükellefler için 30.04.2020 tarihine uzatılmıştır. Konuya yönelik henüz başkaca bir açıklama yapılmamıştır.

Ve son olarak; 23.03.2020 tarihli ve 126 Sıra Numaralı VUK Sirküleri ile de, tüm mükellefler için;

-26 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 24 Nisan 2020 Cuma günü sonuna kadar,

-31 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2020/Şubat dönemine ilişkin "Form Ba" ve "Form Bs" bildirimlerinin verilme süresi 30 Nisan 2020 Perşembe günü sonuna kadar ve

-31 Mart 2020 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 30 Nisan 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Görüleceği üzere, söz konusu her üç sirkülerle yapılan uzatmalar, belirli beyanname ve bildirimler için olup kısa süreli uzatmalardır. 

O zaman mücbir sebep hali ilan edilen yaş, iş ve mükellef grupları ve bunların uzun süreli uzatılan ya da uzatılmayan beyanname ve bildirimleri ile, bu gruplarda yer almayan kurumlar vergisi mükelleflerinin hiçbir şekilde uzatılmayan beyanname ve bildirim verme ve ödeme sürelerinin anlaşılabilmesi için tek kaynak olarak 24.03.2020 tarihinde yayımlanan 518 Sıra Numaralı VUK Genel Tebliği’ne bakılacaktır.

Her yerde yazılıp çizildiği ve en başta belirttiğim gibi olayın aksi yönünü anlatmaya çalıştığımız için, nelerin kimler için uzatıldığı yerine, nelerin kimler için uzatılmadığının anlatımı önem arz etmektedir.

SÜRESİ UZATILMAYAN BEYANNAME, BİLDİRİM VE ÖDEMELER	UZATILMAYAN MÜKELLEFLER
D.V. Beyannamelerinin Verilme ve Ödenme Süreleri	Tüm Mükellefler
SGK Sigorta Prim ve Hizmet Belgesi ve Hizmet Listesi	Pilot İller Dışındaki Tüm Mükellefler
MUHSGK Beyannamesi ile Zorunlu Olarak Beyan Eden Mükelleflerin Sigorta Prim ve Hizmet Listelerinin Beyanı	Pilot İllerdeki Tüm Mükellefler (Kırşehir, Amasya, Bartın, Çankırı, Bursa, Eskişehir, Konya)
Mücbir Sebep İlan Edilen 01.04.2020-30.06.2020 Tarihleri Arasında Kalmasına Rağmen 2020/01 Dönemi Geçici Vergi Beyannamelerinin Verilme ve Ödenme Süreleri	Tüm Mükellefler
Mücbir Sebep Hali İlan Edilen Sektör ve İş Dallarında Yer Almayan Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Tüm Beyan ve Bildirimleri ile Bunlara Yönelik Tüm Ödemeleri	Kurumlar Vergisi Mükellefleri
Şubat Ayına Ait ve Mart Ayında Verilecek Olup Geçici Olarak Nisan Ayına Uzatılan KDV beyannameleri (KDV-2 dahil), B formları ve KDV ödeme süreleri	Tüm Mükellefler
Geçici Olara Sadece 30.04.2020 Tarihine Uzatılan Gelir Vergisi Beyannameleri ve 1.Taksit Ödemeleri	Tüm Gelir Vergisi Mükellefleri
Kurumlar Vergisi Beyannameleri ve Ödeme Süreleri	Tüm Kurumlar Vergisi Mükellefleri

Görüleceği üzere, kısa süreli uzatılan ve bu şekilde kalan, uzun süreli uzatılan, hiç uzatılmayan ya da aynı mükellef için bazıları uzatılan bazıları ise uzatılmayan, hatta verilmesi uzatılmayan ancak ödemesi uzatılan beyanname, bildirim ve ödeme süreleri ile mali takvim biraz karışmıştır.

Ayrıca, mücbir sebep hali ilanı sonucunda, aynı toptancılar çarşısında, yan yana aynı toptancılık işi ile iştigal eden gelir vergisi mükellefi mücbir sebep halinden faydalanırken,  kurumlar vergisi mükellefi olan komşu işletme faydalanamamıştır.

Yine gelir vergisi mükellefi olan bir eğitim-öğretim ya da yurt işletmesi mücbir sebep halinden faydalanırken, aynı sektörde olmasına rağmen kurumlar vergisi mükellefi olan aynı nevideki kurumlar faydalanamamıştır.

Ayrıca mücbir sebep hali ilan edilen sektör ve iş gruplarında yer almayan kurumlar vergisi mükelleflerinin;

-Tek ortaklı bir şirket olması ve ortağın 20 yaş altında veya 65 yaş üzerinde olması (doğal olarak tek kanuni temsilci) veya

-Birden fazla ortağı olmasına rağmen tek kanuni temsilcisi bulunması ve kanuni temsilcinin de 20 yaş altında veya 65 yaş üzerinde olması veya

-Yönetim Kurulu üyelerinin tamamının 65 yaş üzerinde olması

gibi özel durumlar söz konusu tebliğde tasarlanamamış ve bu kanuni temsilcilerin sokağa çıkamayacak olmasına rağmen, bunların sevk ve idaresindeki söz konusu kurumlar vergisi mükellefi olan işletmeler mücbir sebep halinden faydalandırılmamıştır.

Yaş sınırlaması ve sokağa çıkma yasağı İçişleri Bakanlığı tasarrufudur. Hazine ve Maliye Bakanlığınca, sokağa çıkma yasağı uygulanan kişilerin söz konusu kurumlar vergisi mükellefleri içerisindeki kanuni temsilci ya da yönetici pozisyonlarının düşünülmüş ve tebliğde belirtmiş olması ya da bir an evvel eksik ve aksayan hususların söz konusu tebliğe ilave edilmesi gerekmektedir.

Söz konusu sermaye şirketleri; kanuni temsilcilerin fiili edim ve hareketleri ile veya şirket merkezindeki sevk ve idareleri ile yönetilmektedir. Tek ortağı ya da kanuni temsilcisi yaşı itibariyle sokağa çıkamayacak olan ve mücbir sebep halinden de faydalanamayan bir şirketin temsili bu durumda aksamış olacaktır. 

Uygulamanın sadece aksi yönünü anlatmış olmamıza rağmen, konu bütünlüğü açısından, mücbir sebep hali ilan edilen yaş-iş ve mükellef gruplarına da çok kısa değinmek gerekirse, 518 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde direkt olarak ya da İçişleri Bakanlığı  genelgesine atıf yapılarak yer alan tüm yaş-iş ve mükellef grupları şu şekildedir.

1-) Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefi olanlar,

2-) Doğrudan etkilenen

-Alışveriş merkezleri dahil perakende ticareti,

-Sağlık hizmetleri,

-Mobilya imalatı,

-Demir çelik ve metal sanayii,

-Madencilik ve taş ocakçılığı,

-Bina inşaat hizmetleri,

-Endüstriyel mutfak imalatı,

-Otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı,

-Araç kiralama,

-Depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım,

-Sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler,

-Matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri,

-Tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri,

-Lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri,

-Tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti

-Halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri

sektörlerinde faaliyette bulunan mükellefler

3-) İçişleri Bakanlığı genelgesi ile geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilen

-Gece kulüpleri, bar, pavyon, diskotek, gazino, birahane, taverna,

-Tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu,

-Çalgılı/müzikli lokanta/kafe,

-Kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, çay bahçesi, dernek lokalleri, 

-Nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları,

-Her türlü kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), lunapark,

-Yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezleri,

-Berber, güzellik salonu/merkezi, kuaför hizmetleri

sektörlerinde faaliyette bulunan mükellefler

4-) İçişleri Bakanlığı genelgesi ile; 65 yaş ve üstünde olması veya kronik rahatsızlığı bulunması nedeniyle sokağa çıkma yasağı kapsamına giren mükellefler ve meslek mensupları ile beyanname/bildirimleri bu meslek mensuplarınca verilen mükellefler.

4 grup halinde sayılan bu mükellefler ya da iş grupları için 01.04.2020-30.06.2020 tarihleri arası mücbir sebep hali olarak ilan edilmiş ve söz konusu mükelleflerin bazı beyanname, bildirim ve ödeme süreleri uzatılmıştır.  

Biz ise yukarıda, hiçbir koşula bağlı olmadan uzatılmayan beyanname ve bildirimlerle, mücbir sebep hali ilanında yayımlanan sektörlerde bulunmasına rağmen bir kısım beyanname ve bildirimleri uzatılmayan mükellef gruplarını anlatmaya çalıştık.

Görüleceği üzere, mücbir sebep halinin sektör ve iş gruplarına göre yapılması halinde, bu grupların geniş tutulması ve çok iyi tasarlanması koşulu ile, gelir vergisi ya da kurumlar vergisi şeklinde bir de mükellefiyet türü ayırımına gerek olmadığı, vergi mükellefiyeti türüne göre bir ayırım yapılmasının zaten hakkaniyetli olmayacağı ortadadır.

Kaldı ki hafta sonu yaşanan bir gelişme ile, tüm taraflarca mücbir sebep hali içerisinde yer alması gerektiği düşünülen, ancak söz konusu tebliğde zikredilmeyen bazı sektör gruplarında, mükelleflerin İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ ekranlarına mali idare tarafından “Mücbir Sebep Kapsamı İçinde olduğu” şeklinde bilgiler girilmiştir.

Bu sektör grupları tebliğde yer almadığı halde, İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ ekranlarında kapsama da alındığına göre; sadece tebliğe eklenivermeleri kalmıştır!!!

O zaman bakanlığın ivedi davranarak, hakikaten makul ve beklenti içerisinde olan sektörleri de dahil etmesi ya da söz konusu tebliği yukarıda anlattığımız bütün eksiklikleri giderecek şekilde revize etmesi gerekmektedir.

Böyle bir günde, son söz olarak bir çok temennide bulunulabilir. Ancak bir meslektaşımın bir sosyal paylaşım sitesinde paylaştığı şu sözü herkes için dileyerek bitirmek istiyorum.

“Allahım dünyayı gezmek istiyorum dediğim günler için özür diliyorum, mahalleyi gezsem yeter,” dileğiyle…,

07.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.