Salih Bayar
Gelir Uzmanı
sabayar@gmail.com

Youtube Kazançları Sorunu ve Çözüm Önerisi

Amaç

Salgın dönemi ile birlikte ekonomik ve sosyal hayatımızda birçok değişiklik oldu. Evlerde kaldığımız süre boyunca internetin olduğu cihazlar ile video paylaşım sitelerinde çok fazla zaman geçirmeye başladık. Bu süre zarfında reklamlara maruz kaldık. Reklamlarının burada yer almasını isteyen satıcılar da bu platformlara ciddi ödemeler yaptılar. Bu platformlar elde ettikleri reklam gelirlerinin bir kısmını içerik üretmeye çalışan kişiler ile paylaşmaktadır. Yazımızın konusunu da bu ödemelerin yapıldığı gerçek kişilerin vergilendirilmesi ile ilgili mali mevzuatımızın irdelenmesi ve bunlara ilişkin çözüm önerisi oluşturmaktadır.

Ülkemizde gerçek kişilerin elde ettikleri kazançlar gelir vergisine tabidir. Yapılacak vergilendirme ise esas olarak elde edilen kazancın gelirin hangi unsurundan elde edildiğine göre farklılık göstermektedir. Gelir vergisine tabi gelir unsurları ise ticarî kazanç, ziraî kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan oluşmaktadır.       

Youtube veya benzeri platformlar(Tiktok, İnstagram, Facebook) için içerik üretenlerin elde ettikleri kazançların gelirin hangi unsuru kapsamında olduğu konusu önem arz etmektedir. Elde edilen gelirin türüne göre vergisel yükümlülükler ortaya çıkmaktadır.

1-Elde Edilen Kazancınız Diğer Kazanç ve İratlar İse

Elde edilen gelir eğer Diğer Kazanç ve İrat kapsamında değerlendirilirse kazancınızın 2019-33.000 TL, 2020 için 40.000 TL  tutarı vergiden istisna edilmiş ve bu kişiler vergisel sorumluluklardan muaf tutulmuşlardır

Gelirinizin bu kapsamda değerlendirilmesi için;

• Belirli kaynaklara bağlanması mümkün olmayan
• Belirli dönemlerde (periyodik olarak) meydana gelmeyen,
• Devamlı olmayan arızi olacak şekilde elde edilmiş olması gerekmektedir.

Ancak bu platformlarda elde edilen gelirlerin bu kapsamda olması çok mümkün olmamaktadır. Çünkü buraya yüklenen içerikler belirli bir izlenme sonrasında gelir getirmektedirler. Gelir getirmeye başlayan içeriklerin kanal sahibi tarafından kaldırılması ise doğası gereği söz konusu olmayacaktır.

2-Elde Edilen Kazancınız Serbest Meslek Kazancı İse

Serbest meslek faaliyetini kendi nam ve hesabına, mutat meslek halinde ifa eden kişiler serbest meslek erbabıdır. Bunlar esas itibarı ile vergisel yükümlülükleri olan Defter Tutma, Beyanname Verme, İşe Başlama, Adres Değişiklikleri, İşi Bırakma gibi sorumluluklarını yerine getirmek zorundadırlar.

Ancak Gelir Vergisi Kanunun 18 inci maddesi kapsamında elde edilen telif hakkı ve ihtira beratlarına ilişkin kazançlardan ve 2020 yılı için 600.000 TL aşmayanların istisnadan yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Youtube kazançlarının telif kazancı olarak değerlendirilmesi ise ancak bir sosyal medya ajansı ile anlaşarak kazancınızın bu ajans tarafından ödenmesi durumunda mümkün olacaktır. Bu durumda size yapılan ödemelerden tevkifat yapılacak olup ayrıca vergisel yükümlülükleriniz olmayacaktır.

3-Elde Edilen Kazancınız Ticari Kazanç İse       

Gelir Vergisi 37 ncı maddesinde Ticari kazancın tanımı  “Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar” olarak yapılmıştır.

Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığının yayınladığı 2020 tarihli ve 343 nolu Ticari Kazanç Rehberindeki bilgilere göre Ticari Kazancın özellikleri belirlenmiştir. Buna göre Ticari faaliyetin yerine getirilmesinin emek ve sermayeye dayanması, devamlı olması, organizasyon dahilinde olması ve ticari ,sınai bir müessese şekil ve mahiyetinde olması gerekmektedir.  

Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen özelgeler incelendiğinde Youtube ve benzeri platformlara yüklenilen içeriklerin devamlılık kastı içinde yapıldığı ve bu faaliyetin belirli bir organizasyon dahilinde yapıldığı belirtilerek, elde edilen gelirlerin Gelir Vergisi Kanunun 37 nci maddesine göre Ticari Kazanç kapsamında olduğu değerlendirilmektedir.

Buradan elde edilen gelir Ticari Kazanç olarak belirlendikten sonra Vergilendirme usulü olarak Gerçek Usul veya Basit Usulde olmak üzere iki farklı şekilde yapılmaktadır. Ancak burada elde edilen gelirler Reklam Geliri kapsamında değerlendirildiğinden Basit Usulde vergilendirilmeniz mümkün bulunmamaktadır.

Bu durumda Google Limited Ireland tarafından hesabınıza gelirin tahakkuk ettiği anda gelir miktarına, yaşınıza, videonuzun izlenme sayısına, ya da izlenme süresine bakılmadan Defter Tutma, Beyanname Verme, Başlama, Terk gibi vergisel yükümlülüklerinizin tamamının zamanında yerine getirilmiş olması gerekmektedir.  

        Youtube ve benzeri platformlarda kazanç elde edenler için bu durumda son şans mükellefiyetlerini zamanında açıp diğer şartları da sağlıyorlar ise Genç Girişimci istisnasından sağlanan 75.000 TL gelir vergisi istisnasından faydalanmak kalmaktadır. Bu durumda bile bir aylık 1500 TL kazanan bir youtuber için ortalama giderleri aşağıdaki gibi olacaktır.

	AÇIKLAMA	PERİOD	2021 YILI İÇİN GİDER TUTARI	AYLIK ORTALAMA GİDER
1-	KDV BEYANNAMESİ+ DAMGA VERGİSİ	AYLIK	(1500 TL KAZANÇ)%18 KDV +64,10 TL DAMGA VERGİSİ	334,10
2	MUHSGK BEYANAMESİ+ DAMGA VERGİSİ	İŞÇİ VARSA AYLIK YOKSA 3 AYLIK	64,10X4 TL	21,36
3-	GEÇİCİ VERGİ BEYANNAMESİ+DAMGA VERGİSİ	4 ADET	97,20	32,40
4	GELİR VERGİSİ BEYANI+ DAMGA VERGİSİ	YILLIK	18.000 TL için 2700 TL	97,20
5-	MUHASEBE ÜCRETİ	AYLIK	300 TL	300
6-	BAĞKUR PRİMİ	AYLIK	1.144 TL	1.144
			TOPLAM	1929,06

Sonuç

Gelişen teknoloji ile birlikte yeni kazanç alanları meydana gelmektedir. Gençlerimiz, çocuklarımız bu dönüşüme ayak uydurmuş yeni dönemin tüm nimetlerinden faydalanmışlardır. Milyonlarca kişi özellikle salgın dönemi ile birlikte bu mecralarda ek gelir elde etmek adına bu platformlarda yer almış ve farklı konularda içerik üretmişlerdir. Burada yüksek gelir elde edenler ile ilgili bir mağduriyet söz konusu değildir. Bunlar zaten gerekli danışmanlık hizmeti alabilecek durumda ve vergisel sorumluluklarının farkındadırlar. Ancak özellikle düşük gelir elde eden içerik sahipleri bu konuda bir çıkmaza girmişlerdir. Yukarıda tabloda gösterildiği gibi aylık 1500 TL elde eden bir youtuber bile 2000 TL gidere katlanmak zorunda olmaktadır. Kaldı ki burada çoğunluk oluşturan kesim aylık 200-1000 TL elde etmektedirler.

Dijital platformlardaki gelirler ile ilgili asıl sorun tanımlama yapılırken ortaya çıkmaktadır. Buradan elde edilen düşük miktarlı gelirlerin özelliklerine baktığımızda;

1. Çoğunlukla sermayeden ziyade emeğe dayanmakta ve bir telefonun olduğu her yerde böyle bir çekim yapılabilmektedir.
2. Faaliyet devamlı yapılmamaktadır, aslında devam eden söz konusu içeriğin online platformda izlenmesi durumudur.
3. Organizasyon dahilinde yapılması herkes için söz konusu değildir. Örneğin bir gazetecinin birkaç kişi ile birlikte içerik yapması organizasyon dahilinde olduğunu gösterir. Fakat sadece telefonu ile evdeki kedisinin komik videosunun çekilmesinde bir organizasyondan varlığı söz konusu değildir.
4. Bu faaliyetin ticari ve sınai bir mahiyetinde olması ise tüm içerik üreticileri için söz konusu değildir.

Ciddi ekonomik paketlerin açıklandığı içinde bulunduğumuz salgın döneminde mağduriyetlerin engellenmesi ve belirsizliğin ortadan kaldırılması için bu konunda kalıcı ve kesin bir çözüm bulunmasında yarar olacaktır. Aksi taktirde bu konuda vergi adaletinin sağlanması, mali güce göre vergilendirme gibi vergilendirmenin temel ilkelerinden sapmalar olacaktır.     

Çözüm Önerisi

Youtube ve diğer platformlarda yapılan içeriklerin izlenmesinden doğan ve geçimini sağlayacak kadar, küçük miktarlarda ek gelir elde eden kişilerin vergilendirilmesi için farklı bir yönteme ihtiyaç duyulmaktadır.

En hızlı ve kesin çözüm ise kanaatimce Gelir Vergisi Kanunu 9. Maddesine eklenen (10) numaralı bendi olan,  esnaf muafiyetinden faydalanılmasına imkan sağlayan kanun maddesine youtube ve benzeri platformlar için içerik sağlayanlarında dahil edilmesi ile  mümkün olacaktır.

Bahsi geçen kanun değişikliğinden sonra Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uygulamanın usul ve esaslarını belirleyen 314 nolu tebliğ taslağı kamuoyu ile paylaşılmıştır. Tebliğ tüm hatları ile incelediğinde esas amacının evlerde üretilen ürünlerin satışında elde edilen kazancın vergilendirilmesinde kolaylık sağlanması olduğu görülmektedir. Bu yönü ile de önemli bir boşluğu doldurmuş olmaktadır.       

Tebliğ taslağında yapılacak Video İçerik Teslimleri gibi bir düzenleme ile esnaf muafiyetinin kapsamına söz konusu platformlarda içerik üretenler dahil edilebilecektir. Burada esas olarak Youtube içerik üreticileri de bu şartların tamamını sağlamaktadırlar. Bu şekilde yapılacak bir düzenleme kanun maddesinin ruhuna ve amacına da aykırılık teşkil etmeyecektir.    

Bu yapıldığı takdirde kayıt dışı ekonominin azaltılması, istihdamın arttırılması, geleceğimiz olan gençlerin bu korkularının giderilmesi ve milyonlarca gencimizin mağdur olmaması gibi toplumsal bir sorun çözülmüş olacaktır.

Gelir İdaresi Başkanlığı salgın döneminde sosyal platformları çok iyi kullanmış ve halen bahsi geçen platformlarda içeriklerini paylaşmaya devam etmektedir. Bu sebeple bu mecraların etkin ve verimli amaçlar için de kullanıldığının farkında olduğu görülmektedir. Daha önceki birçok konuda olduğu gibi bu konunun çözümünde de zamanın ve dönemin ruhuna uygun kalıcı ve adaletli bir yöntem ile sorunun büyümesine fırsat vermeden çözecektir.

KAYNAKLAR

1. https://www.gib.gov.tr/
2.  314 nolu Gelir Vergisi Tebliğ Taslağı
3. Gib 2020 tarihli 343 sayılı Ticari Kazanç Rehberi
4. Gib 2020 tarihli 341 sayılı Serbest Meslak Kazanç Rehberi
5. Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı 13/11/2019 tarihli özelge
6. Gib Genç Girişimcilere Vergi ve Sigorta Teşvik

DİPNOT:

Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.

02.02.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.