Salih Bayar
Gelir Uzmanı
sabayar@gmail.com

İzaha Davetlisiniz!

213 sayılı Vergi Usul Kanunun mülga 370 inci maddesi, 9/8/2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanan 6728 sayılı kanun ile yeniden düzenlenerek “İzaha Davet" adında vergi sistemimize yeni bir müessese kazandırılmıştır.

Maliye Bakanlığı(Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından oluşturulan bu müessesenin kapsamını, şeklini,  niteliğini, izaha daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek mercileri, davet yapılacakları, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlenmek için 25.07.2017 tarihinde 482 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çıkarılmış olup 01.09.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu makalemizin amacı ilgili tebliğ kapsamında oluşturulan İzah Değerlendirme Komisyonları tarafından mükelleflere gönderilecek “İzaha Davet Yazısı” ve vergi sistemimizde  yeni olan “İzaha Davet” müessesesi hakkında kamuoyunun doğru bilgiye sahip olmasını sağlamaktır.

 Tebliğ ile Gelir İdaresi Başkanlığı veya Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyelerinde kurulan “İzah Değerlendirme Komisyonları” oluşturulmuş olup komisyonlarının görevleri şu şekilde belirlenmiştir.

• Kendisine intikal ettirilen bilgi, bulgu veya verilerden hareketle verginin ziyaa uğramış olabileceğine ilişkin, maddede belirtilen ön tespiti yapar.
• İzaha davet yazısını, tebliğ edilmek üzere, haklarında ön tespit yapılanlara gönderir.
• Kendisine yapılacak izahları değerlendirip sonuçlandırır.

İlgili komisyonlar sadece aşağıda belirtilen konular ile sınırlı olmak üzere vergi kanunlarına muhalefet yapıldığına ilişkin ön tespit yapılmış olmak şartıyla mükellefleri izaha davet edebilecektir.

1-Ba-Bs Bildirim Formlarında Yer Alan Bilgilerin Analizi Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

2- Kredi Kartı Satış Bilgileri ile Katma Değer Vergisi (KDV) Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

3-Yıllık Beyannameler ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

4-Çeşitli Kurum ve Kuruluşlardan Elde Edilen Bilgiler ile Asgari Ücret Tarifelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

5-Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri Üzerinde Yapılan İndirimleri, Kanuni Oranları Aşan Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

6-Dağıttığı Kâr Üzerinden Tevkifat Yapmadığı Tespit Edilenlerin İzaha Davet Edilmesi

7-Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

8- İştirak Kazançlarını İlgili Hesapta Göstermeyen Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

9- Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e Maddesindeki İstisna ile İlgili Olarak Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

10-Örtülü Sermaye Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

11-Ortaklardan Alacaklar İçin Hesaplanması Gereken Faizler Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

12-Ortaklık Hakları veya Hisselerini Elden Çıkardıkları Halde Beyanda Bulunmayan Limited Şirket Ortaklarının İzaha Davet Edilmesi

13-Gayrimenkul Alım/Satım Bedelinin Eksik Beyan Edilmiş Olabileceğine Dair Haklarında Tespit Bulunanların İzaha Davet Edilmesi

14-Gayrimenkullere İlişkin Değer Artışı Kazançları Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

15-Gayrimenkul Sermaye İratlarını Beyan Etmeyen veya Eksik/Hatalı Beyan Eden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi

16-Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanılması Durumunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi[1]

a-Her bir belge tutarının 50.000 TL’yi geçmemesi          

b-Mükellefin ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının %5’ini aşmaması

Her bir tespit için ve her bir yıl için ayrı ayrı değerlendirme yapılarak izaha davet yapılır.

İzaha Davet Komisyonlarına yukarıda belirtilen konular ile ilgili olarak vergi incelemesi yapmaya ve/veya mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişilerden bilgi toplamaya yetkili kılınanlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak elde edilen bilgi, bulgu veya verilerin intigal ettirilmesi neticesinde verginin ziyaa uğramış olabileceği ve mükellefin izaha davet edilebileceği yönünde yapılan tespitler ÖN TESPİT’i ifade etmektedir.

Ön tespitin ilgili olduğu konuyla ilgili olarak mükellefin izaha davet edilebilmesi için 2 şart bulunmaktadır

1-Vergi İncelemesine Başlanılmamış veya Takdir Komisyonuna Sevk İşleminin Yapılmamış Olması

2- İhbarda Bulunulmamış Olması gerekmektedir

Yetkili komisyonlar tarafından yukarıda belirtilen konular hakkında ön tespit için belirtilen şartlarında sağlanması durumunda mükellefe Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca  İzaha Davet Yazı[2] gönderilerek  mükellefe tebliğ edilir.

İzaha Davet Yazısı ile Mükellefe;

a) İzaha davet yazısının tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ön tespitle ilgili olarak gerekli izahın yapılması ve yapılan izah sonucu Komisyonca, vergi ziyaına sebebiyet verilmediği ve beyanname verilmesini gerektirir bir durum bulunmadığının anlaşılması halinde söz konusu ön tespitle ilgili olarak vergi incelemesi ve takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmayacağı,

b) İzaha davet yazısının tebliği tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde izahta bulunulmaması halinde Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesinde yer alan indirimli ceza uygulamasından yararlanılamayacağı ve mükellefin vergi incelemesine ya da takdir komisyonuna sevk edileceği,

c) İzahın yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde, hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla (izah zammı) aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezasının ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesileceği,

ç) İzahın yeterli görülmemesi halinde mükellefin vergi incelemesine ya da takdir komisyonuna sevk edilebileceği,

d) Mükellefin, yapacağı izahı desteklemek amacıyla başta defter ve belgeler olmak üzere Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesi kapsamında her türlü delili sunabileceği,

e) Davet konusu ön tespitle ilgili olarak Vergi Usul Kanununun 371 inci maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanılamayacağı.

Hususları hakkında mükellefe bilgi verilerek, yetkili komisyonlar tarafından mükellefe 15 gün içerisinde izahta bulunmalarını istenilecektir. Süresinde yapılan izah komisyonca en geç 10 gün içerisinde değerlendirilerek sonuca bağlanması gerekmektedir.

Yetkili komisyon tarafından eğer yapılan izah üzerine verginin ziyaa uğratılmış olduğu tespit edilirse, izahın yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde aşağıdaki işlemlerin mükellef tarafından yapılması yapılır.

• Hiç verilmemiş beyannamelerin verilmesi
• Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi
• Ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay kesri için, 6183 sayılı kanunun 51’inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranındaki izah zammıyla ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi oranından % 20 oranında kesilir.

Eğer yetkili komisyon tarafından yapılan izah üzerine verginin ziyaa uğratılmadığına karar verilse ve yapılan izah yeterli görülürse mükellef hakkında söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine ve takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmaz.

Fakat mükellef tarafından yapılan izah yeterli bulunmaz ve VUK’un 370 maddesinde öngörülen işlemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda mükellefin incelemeye veya takdire sevk işlemi yapılır.

Sonuç olarak getirilen bu düzenleme ile idare ve mükellefler arasında uyuşmazlıkların azaltılması, idarenin zamanını daha etkin ve verimli alanlara hasretmesi, olayların gerçek mahiyetinin tespit edilmesine mükelleflerce daha çok katkıda bulunulması ve bu sayede vergiye gönüllü uyumun artırılması için çıkartıldığı anlaşılmaktadır.

Ancak bu amaca varılabilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde oluşturulan İzah Değerlendirme Komisyonları ile Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında oluşturulan komisyonlarının koordinasyon içerisinde çalışmasının sağlanması ve mükelleflerin bu yeni düzenleme konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarının sağlanması önem arz etmektedir.

Bu düzenleme amacına ulaştığı takdirde idare açısından etkinlik ve verimliliği arttıracak ve denetim yükünü azaltacaktır. Mükellef açısından ise vergi mevzuatı yönünden karşılaşacak hataların giderilmesinde mükellefin incelemeye sevk edilmeden önce vergi hatalarının düzeltilmesine imkan sunacak ve mükelleflerin karşılaşacakları cezalı tarhiyat işlemelerini azaltmış olacaktır. Genel anlamda ise yargının vergi davaları kaynaklı iş yükünün azaltılmasını sağlayarak ülkemizin idari yapısının iyileştirmesini sağlayacaktır.

 

---

[1] VUK genel tebliği ekinde yer alan Ek-2(Toplam Mal/Hizmet Alışları ile Kullanılan Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Listesi )

[2] [2] VUK genel tebliği ekinde yer alan Ek-1(İzaha Davet Yazısı)

20.11.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.