Sabri Orta
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
SPK Denetçisi
sabriorta@hotmail.com

Soru ve Cevaplar İle Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Beyannamesi Uygulaması

1- GEKAP Beyannamesinin Mükellefi Kimdir?

GEKAP Beyannamesinin Mükellefi, Kapsamda Bulunan Plastik Poşetler İçin Satış Noktaları,  Yurt İçinde Piyasaya Arz Edilen Ürünler İçin İse  “Piyasaya Sürenler Ve/Veya İthalatçılardır”.   

2- Plastik Poşet Dışında Geri Kazanım Katılım Payının Uygulanma Tarihi Nedir?

Plastik Poşetlerle İlgili GEKAP Uygulaması Daha Önceki Dönemlerde Yürürlüğe Girmiştir. Plastik Poşetlerin Dışında GEKAP Uygulaması İse 1/1/2020 Tarihi Ve Sonraki Dönemlerinde Uygulanmak Üzere Yürürlüğe Girmiştir.

3- GEKAP Beyannamesi Mükellefiyet Tesisi İçin  Vergi Dairesine Başvuru Yapılacak Mıdır?

GEKAP Beyannamesinin Vergi Dairesine Beyanname Verilmesi İle Birlikte Mükellefiyet Tesis Edilir, Ayrıca Başvuru Yapılmasına Gerek Yoktur

4- GEKAP Beyannamesi Her Ay “Boş” Da Olsa Verilecek Mi?

GEKAP Beyannamesini Vermekle Yükümlü Olanlar, Beyan Dönemi İçerisinde Plastik Poşetlerin Satışını Diğer Ürünlerin İse Piyasa Arzını/İthalini Yapmamış Olsalar Dahi GEKAP Beyannamesini Vermekle Yükümlüdürler. Bu Durumda Beyannamenin “Beyan Edilecek GEKAP Bulunmamaktadır” Seçeneği İşaretlenerek Gönderilmesi Gerekmektedir.

5- GEKAP Beyanname Verme Dönemleri Nedir?

Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Aylık, Diğer Mükellef Türleri İçin  İse Üç Aylıktır. (Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül, Ekim-Aralık) Üç Aylık Beyan Dönemleri Hâlinde Verilecek GEKAP Beyannamelerinde, Aylık Dönemlere İlişkin Bilgilerin Ayrı Ayrı Gösterilmesi Gerekmektedir.”

6- GEKAP Beyannamesi Nereye, Hangi Program Üzerinden Verilecektir?

Beyanname Düzenleme Programı (BDP) Üzerinden Elektronik Ortamda Https://Ebeyanname.Gib.Gov.Tr/Giris.Html Adresinden Hazine Ve Maliye Bakanlığına Elektronik Ortamda Gönderilecektir. Gelir Veya Kurumlar Vergisi Mükellefi Olsun Veya Olmasın Tüm Satış Noktaları İle Piyasaya Sürenler/İthalatçılar GEKAP Beyannamelerini Elektronik Ortamda Göndermek Zorundadırlar.

7- GEKAP Beyannamesi Verilme Süresi Nedir?

GEKAP Beyannamesi, Plastik Poşetin Satışının Yapıldığı Ve Diğer Ürünler İçin Piyasaya Sürüldüğü/İthal Edildiği Beyan Dönemini Takip Eden Ayın Son Günü Saat 23.59’a Kadar  Verilecektir.

8- GEKAP Beyannamesinin Damga Vergisi Var Mıdır?

GEKAP Beyannamesi Damga Vergisine Tabii Değildir.

9- GEKAP Beyannamesinde Mahsuplaşma İşlemleri Nasıl Yapılır?

GEKAP Beyannamesini Vermekle Yükümlü Olanlar, Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte Belirtilen İade Şartları Doğrultusunda İade Alınan Ürünlere İsabet Eden Ve İlgili Dönemde Beyan Edilen GEKAP Tutarını Plastik Poşetler İçin Oluşan GEKAP Hariç Olmak Üzere, Beyan Edecekleri Toplam Geri Kazanım Katılım Payından Mahsup Edebilirler. Bir Beyan Döneminde Mahsup Edilecek GEKAP Tutarı Toplamı, Mükelleflerin Beyan Edecekleri GEKAP Toplam Tutarından Fazla İse Aradaki Fark Bir Sonraki Beyan Dönemine Devredilecektir.

Depozito Uygulamasına Yönelik Bakanlıkça Belirlenen Usul Ve Esaslar Haricinde Gerçekleştirilen Depozito Uygulamaları Bu Yönetmelik Hükümlerinden Muafiyet Oluşturmaz, İade İşlemlerine Ve Mahsuplaşmaya Konu Edilemez.

10- GEKAP Beyannamesinin Düzeltilmesi İşlemleri Nasıl Olmalıdır?

GEKAP Tutarını Azaltıcı Mahiyette Düzeltme Beyannamesi Verilmesi Hâlinde Bu Beyannamelere İlişkin Gerekli Düzeltme İşlemleri Yapılacaktır. Ancak GEKAP Tutarını Azaltıcı Mahiyette Verilen Düzeltme Beyannamelerine İlişkin Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının İlgili İl Müdürlüklerine Yazı İle Bilgi Verilecektir.”

GEKAP Beyannamesinin Kanuni Süresi İçinde Veya Kanuni Süresinden Sonra Hatalı Ve/Veya Eksik Olduğunun Anlaşılması Halinde, Süresinde Veya Süresi Geçtikten Sonra Bu Hata Ve/Veya Eksiklikleri Düzeltici Mahiyette (Daha Önceki Beyanları Da Kapsayacak Şekilde) Elektronik Ortamda Yeni Bir Beyanname Verilmesi Gerekir.

11- GEKAP Beyannamesini Kimler Gönderebilecek?

Beyannamelerini Elektronik Ortamda Kendileri Gönderme Şartlarını Taşıyan Mükellefler İle Gelir Veya Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Bulunmamakla Birlikte GEKAP Beyan Etme Zorunluluğu Bulunanlar Söz Konusu Beyannameleri Kendileri Gönderebilecektir. Vergi Beyannameleri, Bildirim Ve Eklerini Elektronik Ortamda Göndermek Üzere Aracılık Yetkisi Bulunan Meslek Mensupları Müşterilerine Ait Defter-Beyan Sistemini Kullanma Yetkisi Bulunan Meslek Odaları Üyelerine Ait GEKAP Beyannamelerini Elektronik Ortamda Gönderebilecektir

12- GEKAP Beyannamesinin İncelenmesi Ve Onaylanması İçin Yetkililer Kimlerdir?

Sürekli Bir Çevre Görevlisi  İstihdam Eden Veya Çevre Danışmanlık Firmalarından Çevre Yönetimi Hizmeti Alan Veya Çevre Yönetim Birimi Kurma Zorunluluğu Bulunan Piyasaya Süren İşletmeler İle Ödeyecekleri GEKAP Miktarı 50.000 Türk Lirası’ndan Fazla Olan Piyasaya Süren İşletmelerce Bu Yönetmelik Kapsamında Yapılacak Bildirim Ve Beyannamelerine Esas Veriler Çevre Görevlisi Tarafından İncelenip Onaylanır.

Bakanlıkça Gerekli Görülmesi Halinde; Piyasaya Sürenler/İthalatçılar Ve Satış Noktaları Bu Yönetmelik Kapsamındaki Bildirimlerinin Ve Beyannamelerinin Ayrı Ayrı Veya Birlikte Karşılaştırmalı Olarak Yeminli Mali Müşavirlere İnceletilmesi Ve/Veya Doğrulatılmasını Sağlamak Veya Bağımsız Denetim Kuruluşlarına İnceletilmesini Sağlamak Ve İnceleme/Sonuç/Değerlendirme Raporlarını Bakanlığa Sunmak Zorundadırlar.

13- Geri Kazanım Katılım Payının Fatura Edilmesi Halinde Katma Değer Vergisi Uygulanır Mı?

a- GEKAP Tutarının Bir Çevre Temizlik Vergisi Gibi Olduğu Varsayılarak Mal Teslimi  Faturasından Ayrı Olarak Sadece Tutarın Müşteriye Yansıtılması Halinde Masraf Yansıtması Olarak Değerlendirilip KDV Hesaplanmaması Gerekir Diye Düşünmek Lazım. Çünkü Ortada Bir Mal Veya Hizmet Teslimi Söz Konusu Değildir. 

b- Satış Faturalarında GEKAP Tutarının Malın Satış Fiyatına Dahil Edilmesi Halinde Katma Değer Vergisi Hesaplanması Gerekmektedir .

c- GEKAP Tutarının Katma Değer Vergisinin Konusuna Girip Girmediği Tartışmalıdır, Hazine Ve Maliye Bakanlığından Özelge Talep Edilmesi Gerekir.

14- 2872 Sayılı Kanun Kapsamında Beyanname Ve Bildirim Farkı Nedir?

a- Beyanname:  Satış Noktaları , Piyasaya Sürenler Ve İthalatçılar Tarafından  Piyasaya Arz Edilen Ürünlere İlişkin Ödenmesi Gereken Geri Kazanım Katılım Payının  Vergi Dairesine Bildirilmesine İlişkin GEKAP Beyannamesini,

b-  Bildirim: Bakanlıkça Belirlenen Usul Ve Esaslar Doğrultusunda Kanunun Ek-1 Sayılı Listesindeki Ürünlere İlişkin Bilgi Ve Belgelerin Bakanlığa Bildirilmesini İfade Eder. Beyanname Vermeme Cezası İle Bilgi Ve Belgelerin Bakanlığa Bildirimlerin Yapılmaması Cezası Farklı Ceza Maddelerine Tabiidir.

15- Geri Kazanım Katılım Payının Eksik Veya Hiç Ödenmemesi Halinde Cezalar Nedir?

Beyanname Verilmemesi Halinde Katılım Payı Tutarı % 20 Fazlası İle Alınır, Ayrıca Ödeme Tarihi İle Beyan Tarihi Arasındaki Süreye Gecikme Zammı Uygulanır.

Hazine Ve Maliye Bakanlığının 04.Nisan.2019 Tarihli Tebliğine Göre Beyanname  Vermeme Cezası 2020 Yılı İçin 22.109 TL Dir. Bu Ceza Bana Göre 2872 Sayılı Kanuna Ve İlgili Yönetmeliklere Aykırıdır.  Bildirim Ve Belge Verilmemesi Beyanname Verilmemesi Demek Değildir.  

16- Depozitolu Olarak Piyasaya Sürülen Ürünlerin GEKAP Kapsamında Değerlendirilmesi?

Kanunun Ek-1 Sayılı Listesinde Yer Alan Ürünleri İçin Ülkenin Tamamında Depozito Sistemi Uygulayan, Piyasaya Süren/İthalatçıların Depozitolu Olarak Piyasaya Sürdükleri Ürünleri İçin Depozito Uygulanan Miktar Açısından Bu Yönetmelik Hükümleri Uygulanmaz.

17- İhraç Edilen Teslimlerde Geri Kazanım Payı Uygulaması Nasıldır?

Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Ürünlerden Serbest Dolaşıma Sokulmak   Sureti İle Millileştirilen Ürünlerden GEKAP Alınır. İhraç Edilen Ürünler İçin GEKAP Hesaplanmaz.

18- Ücretlendirmeye Tabii Olmayan Plastik Poşetlerin Durumu Nedir?

Ücretlendirmeye Tabi Olmayan Plastik Poşetler Ve Diğer Torbalar  Ambalaj Olarak Değerlendirilir Ve Geri Kazanım Katılım Payına Tabidir.

19- Tekrar Kullanıma Alınan Ve Zati İhtiyaçlar İçin Kullanılan Ürünler Geri Kazanım Katılım Payına Tabii Midir?

Tekrar Kullanıma Alınan Ürünler Ve Zati İhtiyaç Kapsamında Kullanılan Ürünler Geri Kazanım Katkı Payı Uygulaması Dışındadır.

20- Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Asli Görevleri İçin Ürettirdikleri Ürünler Geri Kazanım Katılım Payına Tabii Midir?

Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Münhasıran Asli Görevlerinde Kullanmak, Piyasaya Arz Edilmemek Ve Ticari Amaç Güdülmemek Kaydıyla Ürettikleri Veya Bağlı Kuruluşlarına Ürettirdikleri Kanunun Ek-1 Sayılı Listesinde Yer Alan Ürünleri Geri Kazanım Katkı Payına Tabii Değildir.

21- Tamir, Bakım  Amaçlı Servise Gönderilen Ürünlerin Ambalaj Malzemeleri İçin GEKAP Ödenecek Mi?

Ambalajlar İçin Piyasaya Sürülme İşlemi Bu Ambalajların Herhangi Bir Ürün Veya Malzemenin Piyasaya Arzında Kullanılması Durumunda Oluşur.Piyasaya Arz Edilmeyen Ürünler İçin Kullanılan Ancak Piyasa Arzı Dışında Kullanılan Ambalaj Malzemeleri GEKAP Ödenmez. Örnek; İşyerinde Kullandığınız Bir Bilgisayarı  AMBALAJ Malzemesi İle Tamire Gönderdiniz, Bu Ambalaj Malzemesi Kapsam Dışındadır.

22- Geri Kazanım Katkı Payına Tabii Ürünler İçin Ayrıca Ambalaj Malzemesi Geri Kazanım Katkı Payı Ödenecek Mi?

Kapsam İçinde Olan Ürünlerin Birincil Ambalajı Kapsam Dahilinde Değildir. Örnek; Bir Öksürük Şurubu İçinde Kutusu, Kutu Kapağı Ve Kaşık Vardır.  İlaçlar Kapsam İçinde Olduğu İçin Birincil Ambalaj Kapsamında Olan Diğer Malzemelerden Pay Alınmaz.

23- Üretimde Hammadde Olarak Kullanılan GEKAP Kapsamı Ürünlerde GEKAP Var Mıdır?

Bitkisel Yağ Ve Madeni Yağların Ek-1 Sayılı Listesinde Yer Alan Ürünlerin Üretiminde Hammadde Olarak Kullanılması Durumunda Hammadde Olarak Tedarik Edilen Bu Ürünlerin İthalatçıları/Üreticileri Tarafından Beyan Yapılır, Ancak Hammadde Olarak Kullanılan Bu Ürünlerden GEKAP Tahsil Edilmez.

24- Araçlar Ve Elektronik Eşyanın Üretiminde Orijinal Eşya Olarak Kullanılanların Durumu?

Araçlar İle Elektrikli Ve Elektronik Eşyaların Üretiminde Orijinal Eşya/Parça Olarak Kullanılan Ürünler Beyan Edilir Ancak Pay Ödenmez.

25- Üretim Yapan Ve Piyasaya Sürenlerin Ürünlerde Birlikte Markası Bulunması Halinde Geri Kazanım Katkı Payından Sorumludur?

Örnek; Bulaşık Makinesi Üretimi Faaliyetinde Bulunan (G) Gerçek/Tüzel Kişisi Ürünlerini (H) Gerçek/Tüzel Kişisi Adına Üretmekte Ve Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Üzerinde Her İki Firmanın Adı Ve/Veya Ticari Markası Bulunmaktadır. Ürünlerin Piyasaya Arzı (H) Gerçek/Tüzel Kişisi Tarafından Gerçekleştirilmekte Olup, (G) Ve (H) Gerçek/Tüzel Kişileri Arasında Yapılacak Herhangi Bir Sözleşmede Aksi Bir Durum Belirtilmediği Sürece; Piyasaya Arz Edilen Ürünler İçin (H) Gerçek/Tüzel Kişisi Piyasaya Süren, (G) Gerçek/Tüzel Kişisi İse Tedarikçidir. Bu Faaliyet Çerçevesinde (G) Gerçek/Tüzel Kişisinin (H) Gerçek/Tüzel Kişisine Satış İşlemi Esnasında Oluşacak Geri Kazanım Katılım Payından (H) Gerçek/Tüzel Kişisi Piyasaya Süren Olarak Sorumludur. 

26- Fason Üretim Yapanların Geri Kazanım Katkı Payı Sorumluluğu Nedir?

Örnek; B) Gerçek/Tüzel Kişisinin Otomobillerde Kullanım İçin (C) Gerçek/Tüzel Kişisine Ürettirdiği Lastikleri Kendi Adı Ve/Veya Ticari Markasıyla Piyasaya Arz Etmesi Halinde; (B) Gerçek/Tüzel Kişisi Piyasaya Süren Olarak Geri Kazanım Katılım Payından Sorumludur.

Fason Üretim Yapan (C) Gerçek Kişisi Sorumlu Değildir.

27- Araçların Orijinal Parçası Olarak Piyasaya Sürülen Pil Ve Akümülatörlerin Durumu Nedir?

Bu Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Pil Ve Akümülatörlerin, Araçların Orijinal Eşya/Parçası Olarak Kullanılmak Üzere Piyasaya Arz Edilmesi Halinde Bu Pil Ve Akümülatörlerden GEKAP Tahsil Edilmez.

28- Başkası Adına Yetkili Olarak Araçların Orijinal Parçası Olarak  Kullanmak Üzere  Pil Ve Akümülatör  İthalatı Yapanların GEKAP Sorumluluğu Nedir?

Bu Durumda Üretici Beyan Yapar, Katkı Payı Ödemez, Yetkili İthalatçı GEKAP Uygulamasından Sorumlu Değildir.

Örnek; F) Gerçek/Tüzel Kişisi Yurt İçinde Araç Üretimi Gerçekleştirmektedir. (F) Gerçek/Tüzel Kişisinin Ürettiği Araçlarda Orijinal Eşya/Parça Kapsamında Kullanacağı Otomotiv Pillerini (G) Gerçek/Tüzel Kişisi (F) Gerçek/Tüzel Kişisinin “Yetkili İthalatçısı” Olarak Yurt Dışından İthal Etmektedir. Bu Durumda;

(F) Gerçek/Tüzel Kişisi, Orijinal Eşya/Parça Kapsamında Kullanmak Üzere (G) Gerçek/Tüzel Kişisinden Temin Ettiği Otomotiv Pilleri İçin GEKAP Beyanı Yapar, Ancak GEKAP Ödemez

 (G) Gerçek/Tüzel Kişisi, Orijinal Eşya/Parça Kapsamında Kullanmak Üzere (F) Gerçek/Tüzel Kişisine Teslim Ettiği Otomotiv Pilleri İçin “Tedarikçi/Yetkili İthalatçı” Vasfıyla GEKAP Uygulamasından Sorumlu Değildir.

29- Geri Dönüşüm Yolu İle Elde Edilen Ürünler İçin GEKAP Alınacak Mı?

Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Ürünlerden Sadece Yurt İçinde Piyasaya Arz Edilenlere GEKAP Uygulanır. Geri Kazanım/Geri Dönüşüm Yolu İle Elde Edilenlerden Bu Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Ürünler İçin De GEKAP Alınır.

30- Madeni Yağların GEKAP’ının Hesaplanmasında Net Ağırlık Mı, Bürt Ağırlık Mı, Dikkate Alınacak?

 Ağırlık Bazında GEKAP Tutarı Belirlenen Madeni Yağların Ağırlığının Hesaplanmasında, Net Ağırlığı Dikkate Alınır. Ambalaj Vb. Ağırlıklar Ürün Ağırlığına Dâhil Edilmez. Madeni Yağların Ambalajları İçin “1- Ambalajlar İçin Geri Kazanım Katılım Paylarının Belirlenmesi” Başlığı Altındaki Hükümler Geçerlidir.

Madeni Yağ Olarak Tanımlanan Ürünlere, Katkı Maddeleri İlave Edilmesi Suretiyle Üretime Dahil Edilerek Elde Edilen Madeni Yağın Toplam Ağırlığı Üzerinden GEKAP Tutarı Tahsil Edilir.

31- Tasfiye Edilecek Ürünlerden De GEKAP Alınacak Mı?

Evet, Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Tasfiye Halindeki Ürün Ve Eşyalardan Yalnızca Asli Amacına Uygun Olarak Kullanılmak Üzere Satış İşlemi Gerçekleştirilenler İçin GEKAP Alınır.

32- Plastik Poşetler Ayıplı Mal Kapsamında İade Edilemez.

Mahsuplaşmaya Esas İade İşlemleri, Bu Yönetmeliğin Yürürlüğe Girdiği Tarihten İtibaren Yurt İçinde Piyasaya Sürülen Ve GEKAP Alınan Ürünler İçin Geçerlidir. Plastik Poşetlere Yönelik İade Ve Mahsuplaşma İşlemleri Gerçekleştirilmez.

İade Ne Demektir? İade: Kanunun Ek-1 Sayılı Listesinde Yer Alan Plastik Poşetler Haricindeki Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Cayma Hakkının Kullanılması, Sözleşmeden Dönülmesi, Sözleşmenin Feshi Veya Garanti Ayıplı Mal Kapsamında Geri Alınmasını,

33- İade İşlemlerinde Mahsuplaşmaya Esas Bedel Nasıl Belirlenecek?

İade İşlemine Konu Edilen Ürünler İçin Mahsuplaşmaya Esas Bedel Olarak Ürünün Piyasaya Arz Edildiği Tarihte Uygulanan GEKAP Esas Alınır.

34- Mahsup Sonrası Kalan GEKAP Tutarı Mükellefe İade Mi Edilecek, Yoksa Devir Mi Olacak?

İadeye Esas Olan GEKAP Tutarının Cari Dönem Beyanıyla Oluşan GEKAP Tutarından Fazla Olması Halinde Mahsup Edilemeyen Tutar Gelecek Dönem Beyanlarıyla Oluşacak GEKAP Tutarından/Tutarlarından Mahsup Edilmek Üzere Devredilir.

35- GEKAP Kapsamı İşlemlerin Muhafaza Süresi Nedir?

Bu Yönetmelik Kapsamında Yürütülen İş Ve İşlemlere Yönelik Veriler En Az Beş Yıl Süreyle Muhafaza Edilir.

36- GEKAP Beyannamesi  Usul Ve Esasları Belirlemeye Yetkili Makamlar?

GEKAP Beyannamelerinin Verilmesine Ve Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esasları Belirlemeye, Bakanlığın Görüşünü Alarak, Hazine Ve Maliye Bakanlığı Yetkilidir. 

09.03.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.