Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

SM/SMMM Meslektaşlarımın Dikkatlerine! Muhasebe Kayıtlarında Tek Düzen Hesap Planına Uymayanlara, VUK Hükmünce 02.08.2024 Tarihinden İtibaren 65.000 TL Özel Usulsüzlük Cezası Kesilir!

‘’Bu Kanuna göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına… ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 02.08.2024'den itibaren 65.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilir. (VUK/Md-353/6)

2024 yılında kaç vergi mükellefiyle muhasebe sözleşmeniz var?

10 x 65.000 :      650.000 TL

20 x 65.000 :   1.300.000 TL

30 x 65.000 :   1.950.000 TL

40 x 65.000 :   2.600.000 TL

50 x 65.000 :   3.250.000 TL

..?  x 65.000 :          ???     TL

MUHASEBE KAYITLARINIZLA İLGİLİ, AŞAĞIDA YER ALAN HUSUSLARDAN HERHANGİ BİRİNE VERECEĞİNİZ YANIT ‘’EVET’’ İSE, SÖZ KONUSU ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASINA MUHATAP OLABİLİRSİNİZ!

• 100 –Kasa hesabında fiilen olmayan para (kaydi kasa fazlalığı),

131-Ortaklardan Alacaklar hesabına aktarıldı

• Alınan Vadeli Çekler 101-Alınan Çekler hesabında kayıtlı
• Verilen Vadeli Çekler 103-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) hesabında kayıtlı
• 120-Alıcılar hesabında yer alan ters bakiye veren hesaplar, geçici vergi veya yıllık dönem sonunda 340-Alınan Sipariş Avansları hesabına aktarıldı
• 120-Alıcılar hesabında yer alan, henüz şüpheli hale gelmemiş / tahsili gecikmiş alacaklar, bu hesapta izlenmeye devam ediliyor
• 120-Alıcılar hesabında yer alan, tahsili şüpheli hale gelmiş alacaklar için şüpheli alacaklar karşılığı ayrılmadı, gider yazılmadı
• 121-Alacak Senetleri için (alınan vadeli çekler dahil) reeskont hesaplanmadı
• 121-Alacak Senetleri hesabında yer alan, tahsili şüpheli hale gelmiş alacaklar için şüpheli alacaklar karşılığı ayrılmadı, gider yazılmadı
• Müşterimize vadeli olarak ‘’elma’’ sattık, alacağımızı 120-Alıcılar hesabına kaydettik. Aynı müşterimizden ‘’armut’’ satın aldık, borcumuzu 120 hesabın alacağına kaydettik
• Müşterimizden alacağımız, 1 yıldır-2 yıldır-3 yıldır 120-Alıcılar hesabında kayıtlı
• Fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıktığı tespit edilen  15-Stoklar grubundaki stoklarla ilgili olarak,158-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) yoluyla karşılık hesaplanmadı, gider/maliyet yazılmadı
• Yıllara yaygın inşaat taahhüt işinde, dönem içinde ortaya çıkan üretim maliyetleri, doğrudan 170-Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri hesabında izlendi
• Sözleşmeye göre yıllara yaygın olduğu bilinen inşaat taahhüt işinde, hakediş gelirleri dönem içinde 600-Yurt içi satışlar hesabına kaydedildi, 600 hesaptaki tutar dönem sonunda 31/12.. de 350-Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakediş Bedelleri hesabına aktarıldı
• Yıllara yaygın inşaat taahhüt işiyle ilgili taşeronlara verilen avanslar, 159-Verilen Sipariş Avansları hesabında izlendi
• Yıllara yaygın inşaat taahhüt işiyle ilgili alınan avanslar, 340-Alınan Sipariş Avansları hesabında izlendi
• Yıllara yaygın inşaat taahhüt işiyle ilgili peşin ödenen vergiler (banka stopajları), 193-Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabında izlendi
• Satın alınmak üzere sipariş edilen maddi duran varlık ile ilgili yapılan avans ödemesi, 159-Verilen Sipariş Avansları hesabında izlendi
• 180-Gelecek Aylara Ait Giderler / 280-Gelecek Yıllara Ait Giderler

(180/280) virman kaydı 31/12.. de yapılmadı

• Banka faiz gelirleri, tahsil edildiğinde-hesaba geçtiğinde gelir yazıldı
• Duran varlıklardan (Maddi-Maddi olmayan)  amortisman ayrılmadı,  amortisman tutarı gider/maliyet yazılmadı
• Ulaştırma sektöründe hizmet veren firmayız. Ana üretimde (ulaştırma) kullandığımız taşıt araçlarıyla ilgili olarak bilanço dipnotlarında bilgi vermedik
• Mali Duran Varlıklarda, oy hakkı veya yönetime katılma hakkının % 10 dan az olduğu iştirakler, 242-İştirakler hesabında izlendi
• 5 yıldan uzun süreli kiralamalarla ilgili oluşan, 264-Özel Maliyetler hesabındaki tutar üzerinden, kira süresine göre amortisman ayrıldı, gider/maliyet yazıldı
• İşletmenin bir yıllık dönem içinde kullanabileceğinden/satabileceğinden daha fazla olan stokları, 15-Stoklar grubunda( 150,153 hesaplarda) raporlandı
• İşletmede kullanma veya satış olanağını yitirmiş olan maddi duran varlıklar, 25-Maddi Duran Varlıklar grubunda raporlanmaya devam edildi
• Alınan uzun vadeli banka kredileri 300/400-Banka Kredileri hesaplarında izlendi, dönem sonunda 400 hesaptan 300 hesaba virman yapıldı
• 320-Satıcılar hesabında yer alan ters bakiye veren hesaplar, geçici vergi veya yıllık dönem sonunda 159-Verilen Sipariş Avansları hesabına aktarıldı
• 321-Borç senetleri için (verilen vadeli çekler dahil) reeskont hesaplanmadı
• Döviz cinsinden borçların (bankalara-satıcılara vb.) değerlemesinden ortaya çıkan kur farkı zararları 656-Kambiyo Zararları(-) hesabına kaydedildi
• İşletmede hizmet akdine bağlı olarak çalışmakta olanlar için  372, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı hesapları kullanılarak kıdem tazminatı karşılığı hesaplanmadı, gider/maliyet yazılmadı
• Hesaplanan yıllık kurumlar vergisine ilişkin  691(-) /370 muhasebe kaydı  31/12.. de yapılmadı
• 193-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabındaki tutarın tamamı, 370 hesaptaki tutar ne olursa olsun, 371-Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri(-)  hesabına aktarıldı
• 371-Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve DiğerYükümlülükleri(-) 193-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar (371/193) kaydı yapıldıktan sonra, 193 hesapta kalan bakiye 31/12.. de 136-Diğer Çeşitli Alacaklar hesabına aktarıldı
• Holding ana şirketiyiz.

İştiraklerimizden/ bağlı ortaklıklarımızdan elde ettiğimiz temettü gelirlerimizi  ‘’640-641 İştiraklerden-Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri’’ hesabına kaydettik                               

• Borsadan hisse senedi satın aldık, satın alma bedelini 110-Hisse Senetleri hesabına kaydettik. Satın alma için katlandığımız gideri de (komisyon vb.) bu hesaba kaydettik
• 110-Hisse Senetleri hesabında takip ettiğimiz TL cinsinden menkul kıymetlerimizi, borsa değerlerinde önemli ölçüde değer azalması olsa da, ilk alış bedeliyle değerledik
• İhracatla ilgili olarak, ihracatın yapıldığı dönem içinde ortaya çıkan/hesaplanan kur farkı gelirleri 646-Kambiyo Kârları hesabına kaydedildi
• İhracatla ilgili olarak, ihracatın yapıldığı dönem içinde ortaya çıkan/hesaplanan kur farkı zararları 656-Kambiyo Zararları(-) hesabına kaydedildi
• 646-Kambiyo Kârları ve 656-Kambiyo Zararları(-) hesapları 31/12..de bilançoda mahsup edilerek/netleştirilerek raporlandı
• Duran varlık satışından doğan kârlar, 649-Faaliyetlerle İlgili Diğer Olağan Gelir ve Kârlar hesabında izlendi
• Mamul üretiminde kullanılmak üzere satın alınan stoklanabilir nitelikteki hammadde, satın alındığında doğrudan 710-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri hesabına kaydedildi
• 740-Hizmet Üretim Maliyeti hesabı (0-7) gider çeşitleri alt hesapları kullanılmadan çalıştırıldı
• 740 hesap, 622(-) hesaba şöyle aktarıldı: önce, 740 alacaklı 741 borçlu kaydı yapıldı sonra, 741 alacaklı 622(-) borçlu kaydı yapıldı
• Vergi mevzuatımız hükümlerince kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG’ler)  689-Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar(-) hesabına kaydedildi/bu hesapta izlendi
• Kısmen veya tamamen dağıtılmamasına karar verilen geçmiş yıllar kârları, 570-Geçmiş Yıllar Kârları hesabında izlenmeye devam ediliyor
• Enflasyon düzeltmesi yapılan hesaplarda, hesaplanan düzeltme farkları, düzeltilen ilgili ana hesaba kaydedildi

SONUÇ OLARAK;

26/12/1992 tarihli 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin halen yürürlükte olduğu ve söz konusu tebliğde:

‘’…İşletmeler, muhasebe sistemlerini bu Tebliğ ve Eki'nde öngörülen kurallara uygun olarak yürüteceklerdir. …Belirlenen muhasebe usul ve esaslarını uygulamak zorunda oldukları halde, buna uymayanlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 3568 sayılı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun ilgili hükümleri uyarınca gerekli cezai işlemler uygulanacaktır.’’

hükümlerinin yer aldığı önemle bilinmelidir.

Yararlı olması dileğiyle…

01.10.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.