Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

2024 Yılı Enflasyon Düzeltmesinde Önce Amortisman Ayırıp - Sonra Düzeltme Yapmakla, Önce Düzeltme Yapıp - Sonra Amortisman Ayırmanın Vergisel Sonucu Aynıdır. Yasal Mevzuata Göre Olması Gereken, Önce Amortisman Ayrılması-Sonra Düzeltme Yapılmasıdır!

Amortismanlar, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır. (VUK/Mük.Md/298-6) 

Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir. (VUK/555 GT-Md/19 ve 44 )

ÖRNEK UYGULAMA:

2020 yılında 500.000 TL’ya satın alınan makine 253-Tesis, makine ve cihazlar hesabına kaydedilmiş.

Amortisman oranı %20 (Amortisman süresi 5 yıl)

31/12/2023’de enflasyon düzeltmesi sonrası bilançodaki durumu:

253- Tesis, makine ve cihazlar 700.000 TL

257- Birikmiş amortismanlar    560.000 TL

30/06/2024 itibariyle Taşıma Katsayısı % 30 olsun!

A) ÖNCE AMORTİSMAN AYIRALIM ( düzeltmeyi sonra yapalım) :

------------------------------30/06/2024------------------------------

7..                                                               70.000

                      257-B.Amortismanlar                          70.000

2024/6 aylık amortisman

(700.000 x %20 /12x6 ay)      

-------------------------------------/-------------------------------------

Bu kayıt sonrası,

253 hesap                                                           700.000 TL

257(-) hesap (560.000 + 70.000)                       630.000 TL

Şimdi düzeltme yapalım, (taşıma katsayısı %30)

253 hesap           700.000 x % 30 :  210.000

257(-) hesap       630.000 x %30 :   189.000

-------------------------------------30/06/2024-------------------------------

253-Tesis,makine ve cihazlar                210.000

                  698-Enflasyon düzeltme hs.                        210.000

-------------------------------------30/06/2024-------------------------------

698-Enflasyon düzeltme hs.                  189.000

                 257-B.Amortismanlar(-)                                189.000

-------------------------------------------/---------------------------------------

• Yasal mevzuat gereği, 698 hesabın bakiyesi gelir tablosuna enflasyon düzeltmesi kârı veya zararı olarak aktarılacaktır.

Vergisel sonucu:

698 hesap bakiyesi ( 210.000 – 189.000)     21.000

Gider yazılan amortisman                           (-)   70.000

Enflasyon düzeltmesi sonucu (ZARAR)   (-)  49.000  

B) ÖNCE DÜZELTME YAPALIM ( amortismanı sonra ayıralım) :

(taşıma katsayısı %30)

253 hesap           700.000 x % 30 :  210.000

257(-) hesap       560.000 x %30 :   168.000

-------------------------------------30/06/2024-------------------------------

253-Tesis,makine ve cihazlar                210.000

                  698-Enflasyon düzeltme hs.                        210.000

-------------------------------------30/06/2024-------------------------------

698-Enflasyon düzeltme hs.                  168.000

                 257-B.Amortismanlar(-)                                168.000

-------------------------------------------/---------------------------------------

Bu kayıt sonrası,

253 hesap  (700.000 + 210.000)                       910.000 TL

257(-) hesap (560.000 + 168.000)                    728.000 TL

Şimdi amortisman ayıralım (amortisman oranı %20)

-------------------------------------30/06/2024-------------------------------

7..                                                                91.000

257-B.Amortismanlar                                                 91.000

2024/6 aylık amortisman

(910.000 x %20 /12x6 ay)      

-----------------------------------------------/-----------------------------------

• Yasal mevzuat gereği, 698 hesabın bakiyesi gelir tablosuna enflasyon düzeltmesi kârı veya zararı olarak aktarılacaktır.

Vergisel Sonucu:

698 hesap bakiyesi ( 210.000 – 168.000)               42.000

Gider yazılan amortisman                                  (-)   91.000

Enflasyon düzeltmesi sonucu (ZARAR)         (-)  49.000  

----------------------------------------------------------------------------------------

!!! Önce amortisman ayırdık, sonra düzeltme yaptık

Enflasyon düzeltmesi sonucu (ZARAR)       (-)  49.000  

Önce düzeltme yaptık, sonra amortisman ayırdık

Enflasyon düzeltmesi sonucu (ZARAR)       (-)  49.000  

Önemli Not !!!

Ocak-Haziran/2024 döneminde, amortismanlar, aylık veya üç aylık olarak ayrılmış ve kayıtlara alınmış olsa dahi:

• Amortisman önce ayrılsa-düzeltme sonra yapılsa

veya

• Düzeltme önce yapılsa – amortisman sonra ayrılsa
  durumlarında, işlemlerin matematiği gereği sonuç değişmeyecektir! 

Enflasyon düzeltmesi sonucu (ZARAR) (-)  49.000 TL olacaktır. 

Önemli Hatırlatma!

2023 bilanço düzeltmesinde nasıl yapmıştık?!

Enflasyon düzeltmesi yokmuş gibi-öteden beri yaptığımız biçimde bilançomuzu hazırlamıştık… (Bu bilanço öncesinde, amortismanlarımızı hesaplamış/kaydetmiştik!)

Sonra, bu bilançoda yer alan amortismana tabi varlıklarımızı ve bunlara ait birikmiş amortismanları düzeltmiştik!

Yasal mevzuat ne diyor? Önce, düzeltme öncesi bilançonu hazırla! (Bu noktaya kadar, amortismanlarını ayıracaksan ayır-kaydet, bilançonu ondan sonra çıkar!)

Bizler de yasal mevzuata uygun olarak, 2023 yılı enflasyon düzeltmesi işlemlerimizi, amortismanlarımızı ayırarak hazırladığımız düzeltme öncesi bilançomuz üzerinden yapmıştık…

SONUÇ

Yasal mevzuata göre olması gereken, ÖNCE AMORTİSMAN AYRILMASI - SONRA DÜZELTME YAPILMASI’dır!

Bu husus, 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde yer alan muhasebenin temel kavramlarından,

Özün önceliği ve Tutarlılık kavramlarıyla da uyumludur…

Enflasyon düzeltmesi yasal mevzuatı gereği, amortismanlar, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır.  

30/06/2024 tarihli bilançonu enflasyon düzeltmesi hükümleri yokmuş gibi düzenle, (amortisman

ayıracaksan ayır/kaydet!) sonra enflasyon düzeltmeni yap, 2024 Temmuz ve sonrasında amortismanlarını,

30/06/2024 tarihli düzeltilmiş değerler üzerinden hesapla!

Nokta!  

Yararlı olması dileğiyle…

09.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.