Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

Reel (Gerçek) Olan Finansman Maliyetlerinde Enflasyon Düzeltmesi

Bilançodaki Kayıtlı Tutarları İçinde Reel (Gerçek) Olmayan Finansman Maliyetleri (ROFM) Bulunan Duran Varlıklarda, Düzeltmeye Esas Tutarlarda Yer Alan Reel Finansman Maliyetlerinin Enflasyon Düzelmesine Yönelik Çok Önemli Bir Tespit!

ÖRNEK UYGULAMA:

Mimoza Ltd.Şti.nde, Ağustos/2022’de 6 ay vadeli banka kredisi kullanılarak 3.000.000 TL ya bir taşıt satın alınmıştır.

Kredi sözleşmesine göre ödeme planı:

                                Ana Para               Faiz               Toplam Ödeme

Eylül/2022                 500.000             100.000               600.000

Ekim/2022                 500.000               90.000               590.000

Kasım/2022               500.000               80.000               580.000

Aralık/2022                500.000              70.000               570.000

Ocak/2023                 500.000              60.000               560.000

Şubat/2023                500.000              50.000               550.000

                                ----------------        --------------       ------------------

                                  3.000.000            450.000           3.450.000

• Faizler,

a) Ödeme tarihlerinde

VEYA

b) 180/280 hesaplar aracılığıyla tahakkuk yoluyla

İlgili aylarında 254-Taşıtlar hesabına maliyet yazılmıştır.

(2022 yılında toplam 340.000 TL, 2023 yılında toplam 110.000 TL)

Buna göre,

31/12/2023 tarihli Bilançoda bu taşıt 3.450.000 TL tutarla yer almaktadır.

(Yeniden Değerleme YAPILMAMIŞTIR!)

Burada 1. soru şudur!

Taşıtın maliyetine yazılan toplam 450.000 TL finansman maliyetinin

ne kadarlık kısmı reel olmayan finansman maliyeti (ROFM) dir?

ROFM hesabında, toplam finansman maliyeti yöntemi tercih edilmiştir.

Buna göre, 2022 ve 2023 yılları için ayrı ayrı olmak üzere, aşağıdaki formüle göre bir oran tespit edilecek ve bu oran ilgili yıllarda maliyet yazılan toplam finansman maliyetleri ile çarpılacaktır…Bunun sonucunda hesaplanan tutarlar ilgili yıllar için ROFM tutarlarıdır!

                                                     Hesap Dönemine Ait Yİ-ÜFE Artış Oranı

ROFM : Top. Fin.Maliyeti  X      ----------------------------------------------------

                                                    Hes.Dön.Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı

                    Hesap Dönemine Ait Yİ-ÜFE Artış Oranı

ORAN:        ----------------------------------------------------

                  Hes.Dön.Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı

Bu formüle göre hesaplanan oranın

2022 yılı için  0,48 olduğunu

2023 yılı için  0,36 olduğunu

VARSAYALIM! 

Buna göre:

2022 yılı için

ROFM : 340.000 x 0,48 ………..    163.200 TL

2023 yılı için

ROFM : 110.000 x 0,36 ………..      39.600 TL           olmaktadır.

• ROFM toplamı 202.800 TL olup, bu tutar taşıtın enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmayacaktır!
• REEL OLAN (DÜZELTİLECEK)FİNANSMAN MALİYETLERİ ise toplam 247.200 TL dır.

   2022 yılı için ( 340.000 – 163.200) 176.800 TL            (176.800 / 340.000 : %52)

   2023 yılı için ( 110.000 – 39.600)     70.400 TL            ( 70.400 / 110.000)  : %64)

TAŞITIN 31/12/2023 BİLANÇODAKİ TUTARI                         3.450.000

Düzeltmede dikkate alınmayacak tutarlar (ROFM)     (-)       202.800

TAŞITIN DÜZELTMEYE ESAS TUTARI                                      3.247.200

DÜZELTMEYE ESAS TUTAR                                                     3.247.200

• Alış Bedeli                                        3.000.000
• REEL olan Finansman Maliyeti       247.200

Burada 2. soru şudur!

Düzeltmeye esas olan 3.247.200 TL tutar, hangi katsayıyla düzeltilecektir?  ( Düzeltmeye esas alınacak tarih, hangi tarih olacaktır?)

2022 yılı için

Reel olan (düzeltilecek) finansman maliyetlerinin, bu yılda taşıtın maliyetine yazılan toplam finansman maliyetlerine oranı % 52 dir.

Buna göre,

                            Maliyet Yazılan Faiz        REEL OLAN,Düzeltilecek Faiz (%52)

Eylül/2022                100.000                                    52.000

Ekim/2022                  90.000                                    46.800

Kasım/2022                80.000                                    41.600

Aralık/2022                70.000                                    36.400

                                                                                  ---------------

                                                                                   176.800

2023 yılı için

Reel olan (düzeltilecek) finansman maliyetlerinin, bu yılda taşıtın maliyetine yazılan toplam finansman maliyetlerine oranı % 64 dür.

Buna göre,

                            Maliyet Yazılan Faiz        REEL OLAN,Düzeltilecek Faiz (%64)

Ocak/2023                60.000                                    38.400

Şubat/2023              50.000                                     32.000

                                                                              ---------------

                                                                                  70.400

Düzeltme İşlemleri…

                                             Aralık/2023 Üfe               3.233,90 (veri)

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.81675

                                              Ağustos/2022 Üfe          1.780,05

                                  (Taşıt için Deftere Kayıt Tarihi)

• Düzeltilmiş Tutar

   3.000.000 TL x 1.81675           :     5.450.250  TL

• Düzeltme Farkı

   5.450.250 – 3.000.000            :      2.450.250 TL

                                            Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.73391

                                              Eylül/2022 Üfe               1.865,09

• Düzeltilmiş Tutar

   52.000 TL x 1.73391           :    90.163  TL

• Düzeltme Farkı

   90.163 – 52.000                 :      38.163 TL

                                            Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.60800

                                              Ekim/2022 Üfe               2.011,13

• Düzeltilmiş Tutar

   46.800 TL x 1.60800           :    75.254  TL

• Düzeltme Farkı

   75.254 – 46.800                 :      28.454 TL

                                              Aralık/2023 Üfe             3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.59614

                                              Kasım/2022 Üfe             2.026,08

• Düzeltilmiş Tutar

   41.600 TL x 1.59614           :    66.399  TL

• Düzeltme Farkı

   66.399 – 41.600                 :      24.799 TL

                                            Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.60

                                             Aralık/2022 Üfe              2.021,19

• Düzeltilmiş Tutar

   36.400 TL x 1.60           :    58.240  TL

• Düzeltme Farkı

   58.240 – 36.400           :    21.840 TL

                                            Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.53617

                                             Ocak/2023 Üfe               2.105,17

• Düzeltilmiş Tutar

   38.400 TL x 1.53617           :    58.989  TL

• Düzeltme Farkı

   58.989 – 38.400                 :      20.589 TL

                                            Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.51255

                                            Şubat/2023 Üfe               2.138,04

• Düzeltilmiş Tutar

   32.000 TL x 1.51255           :    48.402  TL

• Düzeltme Farkı

   48.402 – 32.000                 :      16.402 TL

Düzeltme Farkları Toplamı:       2.600.497 TL

2.450.250

      38.163

      28.454

      24.799

      21.840

      20.589

      16.402

-------------------------------------------2024---------------------------------------

254.99 Enflasyon Fark Hesabı                   2.600.497

254.99.2023

                  698-Enflasyon Düzeltme Hesabı                2.600.497

---------------------------------------------/-------------------------------------------

Çok Önemli…

Bu uygulamada,

Taşıtın maliyetine yazılan toplam 450.000 TL finansman maliyetinin

ROFM kısmı toplamı 202.800 TL Bilançodaki tutardan düşülüp, kalan tutar düzeltilseydi…

Bilançodaki Tutar                            3.450.000

ROFM                             (-)             202.800

Düzeltmeye Esas Tutar                    3.247.200 

                                             Aralık/2023 Üfe               3.233,90

Düzeltme Katsayısı: --------------------------------     ----------------: 1.81675

                                              Ağustos/2022 Üfe          1.780,05

                                  (Taşıtın Deftere Kayıt Tarihi)

• Düzeltilmiş Tutar

   3.247.200 TL x 1.81675           :     5.899.351  TL

• Düzeltme Farkı

   5.899.351 – 3.247.200            :      2.652.151 TL      olacaktı (!!!???)

-------------------------------------------2024---------------------------------------

254.99 Enflasyon Fark Hesabı                   2.652.151

254.99.2023

                  698-Enflasyon Düzeltme Hesabı                2.652.151

---------------------------------------------/-------------------------------------------

SONUÇ:

Enflasyon düzeltmesi/muhasebesi,

‘’ben yaptım, oldu!’’ denilecek  bir konu değildir!

Yasal mevzuat açısından, 2023 yılı enflasyon düzeltmesi/muhasebesi uygulaması, işletmelerin 2024 yılı vergi planlamaları açısından son derece önemlidir!

16.10.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.