Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

Kentsel Dönüşüm Kapsamında, Anahtar Teslimi Şeklinde Yapılan İnşaat Taahhüt İşleri

Örnek

10 daireli bir binada kat malikleri/bağımsız bölüm sahipleri kentsel dönüşüm kapsamında binanın yıkılarak yeniden yapılmasına karar vermişler ve ‘’ Bina Ortak Karar Protokolü’’ nü imzalamışlardır.

Yeni bina inşaatının anahtar teslimi şeklinde  inşaat taahhüt sözleşmesi üzerinden bir inşaat firmasına yaptırılmasına karar verilmiştir.                                                                                          Bu doğrultuda, 25/07/2015 tarihinde inşaat firması (yüklenici) (abc) Ltd.Şti. ile sözleşme düzenlenmiştir.

Sözleşmeye göre, yüklenici (abc) Ltd.Şti. kentsel dönüşüm projesi kapsamında sözkonusu binayı yıkacak ve her biri 120 m2 alana sahip toplam 10 dairelik yeni binayı inşa edecek, daireleri kat maliklerine teslim edecektir

Kat malikleri yükleniciye inşaat taahhüt hizmeti faturası karşılığında işin bitiminde daire başına 320.000 TL +KDV olmak üzere toplam 3.200.000 TL + KDV tutarında hak ediş bedeli ödeyecektir.

Mevcut binada 9 daire vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerin kendi şahsi mülkleri olup, 1 daire ise (D) A.Ş.ne aittir. (D) A.Ş. aktifinde duran varlıklar arasında 130.000 TL bedelle kayıtlı olan bu daireyi şirket yönetim merkezi olarak kullanmaktadır, yeni daireyi de bu şekilde kullanacaktır.    

İnşaat 01/08/2015 de başlamış ve 15/09/2016 da tamamlanmıştır. Yüklenici (abc) Ltd.Şti, bu inşaatla ilgili olarak 2015 yılnda 1.300.000 TL ve 2016 yılında 1.500.000 TL olmak üzere toplam 2.800.000 TL maliyete katlanmıştır.

 

Açıklama

Bu uygulamada, yüklenici (abc) Ltd.Şti. için bir inşaat taahhüt işi yapımı sözkonusudur. Muhasebe ve vergi uygulamaları açısından, yüklenici işletme  bir hizmet üretim işletmesidir ve elde edeceği kazanç Kurumlar Vergisine konu edilecektir.              

Başladığı yıldan sonraki yılda/yıllarda tamamlanan inşaat taahhüt işleri yıllara yaygın (sari) olarak kabul edilir. Yüklenici (abc) Ltd.Şti.nin  bu inşaat taahhüt işi  yıllara yaygındır. (01/08/2015 - 15/09/2016)

Yıllara yaygın inşaat taahhüt işleri GVK/42-43-44. Maddeler hükümlerine tabidir. Bu işle ilgili kâr/zarar, işin bittiği yılda kesin olarak tespit edilir ve tamamı o yılın kazancı sayılır. (Md/42)

Yıllara yaygın inşaat taahhüt işini yapanlara ödenen avans ve/veya  hak ediş tutarları, GVK/94.madde hükmünce % 3 oranında stopaja tabidir. GVK/94.maddede kimlerin stopaj yapmakla sorumlu oldukları hüküm altına alınmıştır.

Buna göre vergi mükellefi olmayan nihai tüketici konumundaki gerçek kişilere yapılan inşaat taahhüt işlerinde gerçek kişilerin stopaj sorumluluğu/yükümlülüğü yoktur, bu gerçek kişilerin yükleniciye yaptıkları ödemelerde stopaj uygulanmaz.

Daire sahipleri arasında yer alan tüzel kişi (D) A.Ş., yüklenici (abc) Ltd.Şti.den yıllara yaygın biçimde inşaat taahhüt hizmeti almaktadır. Dolayısıyla, yükleniciye yapacağı ödemede GVK/Md-94 hükmü uyarınca % 3 vergi tevkifatı (stopaj) uygulayacaktır. (D) A.Ş. yükleniciden yaptığı % 3 stopajı muhtasar beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan ederek ödeyecektir. Kendisinden kesilen bu % 3 stopaj tutarı, yüklenici için peşin ödenen vergidir…

Yüklenici (abc) Ltd.Şti, bu stopaj tutarını, yıllık kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edecektir.

Yapılan inşaat taahhüt işi yıllara yaygın olduğu için, yüklenici (abc) Ltd.Şti. bu işle ilgili olarak Geçici Vergi beyannamesi vermeyecektir. Bu işin dışında başka işleri nedeniyle geçici vergi beyanamesi veriyorsa, bu durumda, bu inşaat taahhüt işiyle ilgili maliyetlerini/hak edişlerini-gelirini, verdiği geçici vergi beyannamelerine dahil etmeyecektir. Kendisinden kesilen % 3 stopaj tutarını da bu geçici vergi beyannameleri üzerinde mahsup edemeyecektir.

Genel olarak inşaat tahhüt işleri % 18 oranında KDV’ ye tabidir.

Yüklenici (abc) Ltd.Şti.kayıtları

-------------------------------------------2015-------------------------------------------

740-Hizmet Üretim Maliyeti                    1.300.000

                            xxx                                                         1.300.000

İnşaat taahhit işinin 2015 yılı maliyeti…

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri  1.300.000

                                      741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs. 1.300.000

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.                1.300.000

                                      740-Hizmet üretim maliyeti           1.300.000

-------------------------------------------2016-------------------------------------------

740-Hizmet Üretim Maliyeti                    1.500.000

                            xxx                                                       1.500.000

İnşaat taahhit işinin 2016 yılı maliyeti…

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri  1.500.000

                                    741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs. 1.500.000

--------------------------------------15/09/2016---------------------------------------

741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.                1.500.000

                                   740-Hizmet üretim maliyeti           1.500.000

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nin daire sahibi gerçek kişiye                                                     düzenleyeceği 15/09/2016 tarihli hak ediş faturası                                                     (Bu fatura daire sahibi 9 gerçek kişiye  ayrı ayrı düzenlenecek)

İnşaat taahhüt işi hakediş tutarı                          320.000

 % 18 KDV                                                (+)       57.600 

Tahsil edilecek fatura tutarı                               377.600

 

------------------------------------15/09/2016-----------------------------------------

120-Alıcılar                                                    3.398.400

(Gerçek kişiler  377.600 x 9 daire)

               350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bedelleri    2.880.000

                       (320.000 x 9 daire)

                391-Hesaplanan KDV (% 18)                                    518.400

İnşaat taahhüt işi hakediş faturası…

--------------------------------------15/09/2016---------------------------------------

102-Bankalar                                                  3.398.400

                                        120-Alıcılar                                  3.398.400

                                                (Gerçek kişiler)

Tahsilatlar…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

 

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nin daire sahibi tüzel kişi (D) A.Ş. ne                                    düzenleyeceği 15/09/2016 tarihli hak ediş faturası

İnşaat taahhüt işi hakediş tutarı                          320.000

 % 18 KDV                                                (+)      57.600 

% 3 Stopaj (320.000 x % 3)                   (-)        9.600

Tahsil edilecek fatura tutarı                            368.000

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

120-Alıcılar                                                       368.000

(D) A.Ş.

193-Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar                       9.600

              350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bedelleri       320.000                                                                                                                                        

              391-Hesaplanan KDV (% 18)                                    57.600

İnşaat taahhüt işi hakediş faturası…

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

102-Bankalar                                                  368.000

                                        120-Alıcılar                                        368.000

                                              (D) A.Ş.

Tahsilat…

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

622-Satılan hizmet maliyeti (-)                    2.800.000

                         170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri    2.800.000

-------------------------------------15/09/2016----------------------------------------

350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bed.    3.200.000

                             600-Yurt içi satışlar                              3.200.000

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

690-Dönem kârı/zararı                                   2.800.000

                       622-Satılan hizmet maliyeti (-)                    2.800.000

---------------------------------------15/09/2016--------------------------------------

600-Yurt içi satışlar                                       3.200.000

                          690-Dönem kârı/zararı                            3.200.000

----------------------------------------------/----------------------------------------------

Daire sahibi (D) A.Ş. kayıtları

-------------------------------------25/07/2015----------------------------------------

258-Yapılmakta Olan Yatırımlar                  130.000

                               252-Binalar                                         130.000

-------------------------------------15/09/2016----------------------------------------

258-Yapılmakta Olan Yatırımlar                  320.000

191-İndirilecek KDV                                        57.600 

                              320-Satıcılar                                        368.000

                                     (abc) Ltd.Şti. 

                              360-Ödenecek Vergi ve Fonlar              9.600

(abc) Ltd.Şti.nin düzenlediği faturanın kaydı…

---------------------------------15/09/2016--------------------------------------------

320-Satıcılar                                                 368.000

       (abc) Ltd.Şti.

                              102-Bankalar                                         368.000

Ödeme…

 

----------------------------------15/09/2016-------------------------------------------

252-Binalar                                                  450.000

                      258-Yapılmakta Olan Yatırımlar                   450.000

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

27.02.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.