Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

Yıllara Yaygın (Sari) İnşaat Taahhüt İşlerinde Muhasebe ve Vergi Uygulaması

Örnek

(ABC) Ltd.Şti (Yüklenici), Karayolları Genel Müdürlüğü’ne ait yol yapım işini 2.800.000 TL + KDV karşılığında taahhüt etmiştir. 25/08/2015 de  başlamış olan inşaat taahhüt işinin geçici kabulü 10/12/2016 da yapılmış ve tutanak düzenlenmiş, geçici kabul tutanağı 05/01/2017 de onaylanmıştır. Sözleşmeye göre işin başında yüklenici (ABC) Ltd.Şti.ne 100.000 TL avans ödenmiş olup, avans tutarı ilk hak edişten mahsup edilecektir.

(ABC) Ltd.Şti, taahhüt ettiği bu işin bir bölümünü (D) Ltd.Şti.ne, bir bölümünü de (E) A.Ş.ne yaptırmıştır. (D) Ltd.Şti. yüklenici (ABC) Ltd.Şti.den 2015 yılında 240.000 TL + KDV karşılığında aldığı işi aynı yılda tamamlamış ve 31/12/2015 de faturasını düzenleyerek tahsil etmiştir. 

(E) A.Ş. yüklenici (ABC) Ltd.Şti.den 2015 yılında 350.000 TL + KDV karşılığında aldığı işi 25/09/2016 da tamamlamış ve bu tarihte faturasını düzenleyerek tahsil etmiştir. 

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.de İnşaat taahhüt işinin maliyeti:

(alt yüklenicilere/taşeronlara yaptırılan işler dahil)                                                                         2015 yılında 850.000 TL ve 2016 yılında 1.250.000  TL olmak üzere toplam 2.100.000 TL dır.

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti. 31/12/2015 de  520.000 TL +KDV ve 10/12/2016 da  2.280.000 TL + KDV şeklinde iki hak ediş yapmış, bu tarihlerde faturalarını düzenlemiş, ilk hakediş tutarını fatura tarihinde, ikinci hak ediş tutarını işin bitiminde tahsil etmiştir.

Açıklama

Başladığı yıldan sonraki yılda/yıllarda tamamlanan inşaat taahhüt işleri yıllara yaygın (sari) olarak kabul edilir.

Yıllara yaygın inşaat taahhüt işleri GVK/42-43-44. Maddeler hükümlerine tabidir. Bu işle ilgili kâr/zarar, işin bittiği yılda kesin olarak tespit edilir ve tamamı o yılın kazancı sayılır. (Md/42)

Yıllara yaygın inşaat taahhüt işlerinde işin bitimi, geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın (geçici kabul tutanağı) idarece onaylandığı tarihtir. (Md/44) Dolayısıyla, bu uygulamada işin bitim tarihi 05/01/2017 dir.

Yıllara yaygın inşaat taahhüt işi yapanlara ödenen avans ve/veya  hakediş tutarları, GVK/94.madde hükmünce % 3 oranında stopaja tabidir. İnşaat taahhüt işi yıllara yaygın değilse, stopaj uygulanmaz.

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nin  bu inşaat taahhüt işi  yıllara yaygındır.                                     (25/08/2015-05/01/2017)

Karayolları Genel Müdürlüğü,  (ABC) Ltd.Şti.ne yapacağı ödemelerde % 3 vergi tevkifatı (stopaj) uygular.

(D) Ltd.Şti. 2015 yılında aldığı işi aynı yılda tamamlamıştır. Yaptığı inşaat taahhüt işi yıllara yaygın değildir. Yüklenici (ABC) Ltd.Şti, alt yüklenicisi (D) Ltd.Şti.ne yapacağı ödemelerde stopaj uygulamayacaktır.

(E) A.Ş. 2015 yılında aldığı işi 2016 yılında tamamlamıştır. Yaptığı inşaat taahhüt işi yıllara yaygın/sari iştir. Yüklenici (ABC) Ltd.Şti, alt yüklenicisi (E) A.Ş.ne yapacağı ödemelerde % 3 stopaj uygulayacaktır.

Genel olarak inşaat tahhüt işleri % 18 oranında KDV’ ye tabidir.

Kamu kurumu niteliğindeki Karayolları Genel Müdürlüğü’ne  yapılan inşaat taahhüt işlerinde 2/10 oranında KDV tevkifatı uygulanır. ( KDV Genel Uygulama  Tebliği) İlgili Kamu Kurumu, kendilerine yapılan inşaat taahhüt işlerine ait  hak ediş faturaları üzerinde yer alan KDV nin 2/10 kısmını tevkifata tabi tutarak Vergi Dairesine beyan ederek öder. KDV nin kalan 8/10 kısmı ise, işi yapan yükleniciye ödenir.

İlgili Kamu Kurumu’na inşaat taahhüt işi yapan yüklenici (ABC) Ltd.Şti. de, bu işin bir kısmını yaptırdığı alt yükleniciler/taşeronlar (D) Ltd.Şti. ve (E) A.Ş. nin kendisine düzenleyecekleri faturalar üzerinden 2/10 oranında KDV tevkifatı yapacaktır ( KDV Genel Uygulama Tebliği).  KDV Tevkifatının yapılmasında, inşaat taahhüt işinin yıllara yaygın olup-olmamasının önemi yoktur. İnşaat taahhüt işi başladığı yılda bitmiş olsa da, yıllara yaygın olarak yapılsa da  2/10 KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Yıllara yaygın biçimde inşaat taahhüt işi yapan yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nde bu işle ilgili maliyetler yıl içinde 740-Hizmet üretim maliyeti hesabında izlenir.                                     Satın alınan madde/malzemelerin, yıl içinde başlayıp biten inşaat taahhüt işlerinde olduğu gibi önce 150-İlk madde/malzeme hesabına kaydedilmesi gerekir.(işletmenin deposunun olmaması bu durumu değiştirmez, bu işle ilgili şantiye, bir anlamda işletmenin deposudur…) Kullanılan madde/malzemeler bu hesabın alacağı karşılığında 740-Hizmet üretim maliyeti hesabına aktarılır.

25/08/2015 de yüklenici (ABC) Ltd.Şti.ne ödenen avans        100.000

% 3 Stopaj                                                                      (-)          3.000

Net Ödenen                                                                               97.000

-------------------------------------------25/08/2015----------------------------------

102-Bankalar                                                    97.000

193-Peşin ödenen vergi/fonlar                            3.000

                                          340-Alınan sipariş avansları           100.000

Avans tahsilatı…

100.000 x %3 Stopaj(-)      

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

 (D) Ltd.Şti.31/12/2015 tarihli faturası

İnşaat taahhüt işi                                     240.000

% 18 KDV                                       (+)      43.200

2/10 KDV tevkifatı (43.200/10x2)   (-)        8.640

Ödenecek KDV ( 43.200 – 8.640)             34.560 

Net fatura tutarı                                      274.560

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

740-Hizmet üretim maliyeti              240.000

191-İndirilecek KDV                            43.200

                              360-Ödenecek vergi/fonlar                 8.640

                            (sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV/2)

                              320-Satıcılar                                   274.560   

                              (D) Ltd.Şti.

Alt yüklenici/taşeron (D) Ltd.Şti. faturası…

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

320-Satıcılar                                      46.000

      (D) Ltd.Şti.

                                 102-Bankalar                                   46.000

Ödeme…

---------------------------------------------2015----------------------------------------

740-Hizmet üretim maliyeti                            610.000

       (850.000 – 240.000) 

                                    xxx                                                        610.000

İnşaat taahhüt işinin 2015 yılı diğer maliyetleri…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri       850.000

                                          741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.   850.000

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.                    850.000

                                         740-Hizmet üretim maliyeti            850.000

----------------------------------------------/----------------------------------------------

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nin 31/12/2015 tarihli hak ediş faturası

1.Hakediş tutarı                                                   520.000

 % 18 KDV                                                (+)        93.600

% 3 Stopaj (420.000 x % 3)                     (-)        12.600     

(daha önce ödenen avans üzerinden 100.000 x % 3:  3.000 TL stopaj yapılmıştı )

2/10 KDV tevkifatı (93.600/10x2)             (-)        18.720

Tahsil edilecek KDV ( 93.600 – 18.720)               74.880

Net fatura tutarı                                                  582.280

Avans (mahsup)                                      (-)       100.000

Tahsil edilecek fatura tutarı                               482.280

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

120-Alıcılar                                       482.280

(Karayolları Genel Md.)

193-Peşin ödenen vergi/fonlar            12.600

340-Alınan sipariş avansları              100.000  

                       350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bedelleri 520.000

                      391-Hesaplanan KDV (8/10)                                 74.880

1.Hakediş faturası…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

----------------------------------------31/12/2015-------------------------------------

102-Bankalar                                   482.280

                        120-Alıcılar                                                    482.280

Tahsilat…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

2016 yılı

(E) A.Ş.25/09/2016 tarihli faturası

İnşaat taahhüt işi                                          350.000

% 18 KDV                                          (+)        63.000

% 3 Stopaj  (350.000 x % 3)             (-)        10.500 

2/10 KDV tevkifatı (63.000/10x2)     (-)         12.600

Ödenecek KDV (63.000 – 12.600)                  50.400

Net fatura tutarı                                            389.900

----------------------------------------25/09/2016-------------------------------------

740-Hizmet üretim maliyeti                        350.000

191-İndirilecek KDV                                      63.000

                              360-Ödenecek vergi/fonlar                           23.100

·         (KDV/2 sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV 12.600)

·         (Muhtasar/sorumlu sıfatıyla ödenecek Gelir Vergisi 10.500)

                              320-Satıcılar                                               389.900   

                              (E) A.Ş.

Alt yüklenici/taşeron (E) Ltd.Şti. faturası…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

 

 

-----------------------------------------25/09/2016------------------------------------

320-Satıcılar                                             389.900

      (E) Ltd.Şti.

                                 102-Bankalar                                    389.900

Ödeme…

-------------------------------------------2016-------------------------------------------

740-Hizmet üretim maliyeti                     900.000

(1.250.000 – 350.000)

                                    xxx                                                900.000

İnşaat taahhüt işinin 2016 yılı diğer maliyetleri…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

Yüklenici (ABC) Ltd.Şti.nin 10/12/2016 tarihli hak ediş faturası

2.Hakediş tutarı                                                2.280.000

 % 18 KDV                                                (+)       410.400 

% 3 Stopaj (2.280.000 x % 3)                  (-)         68.400

2/10 KDV tevkifatı (410.400/10x2)          (-)           82.080  

Tahsil edilecek KDV ( 410.400 – 82.080)             328.320

Tahsil edilecek fatura tutarı                              2.539.920

-----------------------------------------10/12/2016------------------------------------

120-Alıcılar                                                    2.539.920

(Karayolları Genel Md.)

193-Peşin ödenen vergi/fonlar                            68.400

                350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bedelleri     2.280.000

                391-Hesaplanan KDV (8/10)                                      328.320

2.Hakediş faturası…

----------------------------------------------/----------------------------------------------

----------------------------------------31/12/2016-------------------------------------

170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri       1.250.000

                                   741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.     1.250.000

----------------------------------------31/12/2016-------------------------------------

741-Hiz.ür.maliyeti yansıtma hs.                    1.250.000

                                     740-Hizmet üretim maliyeti             1.250.000

--------------------------------------05/01/2017---------------------------------------

102-Bankalar                                                  2.539.920

                                        120-Alıcılar                                2.539.920

                                           (Karayolları Genel Md.)

Tahsilat…

---------------------------------------05/01/2017--------------------------------------

622-Satılan hizmet maliyeti (-)                    2.100.000

                        170-Y.Yaygın inşaat /onarım maliyetleri    2.100.000

-------------------------------------05/01/2017----------------------------------------

350-Y.Yaygın inşaat/onarım hak ediş bed.    2.800.000

                       600-Yurt içi satışlar                                     2.800.000

---------------------------------------05/01/2017--------------------------------------

690-Dönem kârı/zararı                                   2.100.000

                       622-Satılan hizmet maliyeti (-)                    2.100.000

---------------------------------------05/01/2017--------------------------------------

600-Yurt içi satışlar                                       2.800.000

                      690-Dönem kârı/zararı                                 2.800.000

----------------------------------------------/----------------------------------------------

 

26.01.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.