Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

Tek Düzen Hesap Planı (THP) Uygulamasından Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) Uygulamalarına Geçiş Sürecinde Durum Tespiti Ve Öneriler

1 Sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği hükümleri uyarınca, bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişiler için 01/01/1994 tarihinden itibaren uygulanması zorunlu olan Tek Düzen Hesap Planı uygulaması, günümüz itibariyle devam etmektedir.

Söz konusu Tebliğde: Düzenlemenin amacı, ‘’ bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve mukayese edilebilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılması ’’ şeklinde açıklanmıştır. Düzenlemenin Niteliği ise, ‘’ Bir işletmenin faaliyet ve sonuçları ile doğrudan ilgili olan kesim sadece o işletmenin sahip veya ortakları değildir. İşletmelerle doğrudan ilgili olan işletme sahip veya ortaklarının yanı sıra o işletme ile ticari, mali ve ekonomik ilişkiler kuran işletmeler veya toplum bireyleri, kredi, finans ve yatırım kuruluşları ile çeşitli kamu kurum ve kuruluşları işletmenin faaliyet ve sonuçları ile ilgilenmekte ve bu konuda sağlıklı ve güvenilir bilgi sahibi olmak istemektedirler. İşletmelerin faaliyet ve sonuçları konusunda bilgi kaynağı ise o işletmenin muhasebe kayıt ve belgeleri ile bunlara dayanılarak hazırlanmış mali tablolardır.

Muhasebe bilgilerinin sunulduğu mali tablolara dayanılarak karar alma durumunda bulunan ilgililerin karar almalarında en önemli etken, bu bilgilerin sağlıklı ve mukayese edilebilir nitelikte olmasıdır. Makro açıdan milli gelir hesapları ve benzeri istatistiklerin çıkarılmasında, kalkınma planlarının hazırlanmasında, ulusal ve uluslararası sermaye hareketlerinin düzenlenmesinde, ekonomik faaliyetlerin Devlet tarafından kontrol edilmesi ve yönetilmesinde muhasebede tek düzeliğin sağlanması büyük önem arz etmektedir. Kaldı ki, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin denetlenmesinin gerekli olduğu hallerde, tekdüzen hesap planı uygulamasının denetimin iş yükünü azaltacağı ve kolaylaştıracağı da açıktır. ‘’şeklinde ifade edilmiştir.

Yaklaşık 17 yıldır uygulanmakta olan Tek Düzen Hesap Planı ile, işletmelerin faaliyet sonuçlarının raporlanmasında, finansal tablolarının sunulmasında ilgili Tebliğ ile getirilen düzenlemelerin son derece yararlı sonuçlar ürettiği açıktır.

Muhasebe faaliyetinde, belge-kayıt-gruplandırma-sınıflandırma ve raporlama sürecinde asıl olan, işletme faaliyeti ve sonuçları hakkında ilgi duyan kesimlere yeterli ve talep edilen düzeyde bilgiyi tam ve doğru biçimde ve tabiî ki tarafsız olarak bağımsız biçimde sunmaktır. Herşeyden önce, üretilen bilgilerin kamu yararı adına olacağı tartışmasızdır.

Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, * Muhasebe standartlarının oluşturulmasında esas alınmak üzere, Kavramsal çerçeveyi belirlemek ve Türkiye Muhasebe Standardı Taslak Metinlerini hazırlayıp kamuoyunun görüşlerine açmak, * Gerçek, güvenilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaca uygun, anlaşılabilir ve tutarlı finansal bilgi üretilmesini sağlayacak Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmak, * Muhasebe standartlarının gelişen ve değişen ihtiyaçlara cevap verebilmesini teminen standartların güncelliğini sağlamak üzere gerekli çalışmaları yapmak, * Finansal bilgilerin karşılaştırılabilirliğinin uluslararası alanda da sağlanmasını teminen, ulusal muhasebe standartlarının uluslararası kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve en iyi muhasebe uygulama örnekleri ile uyumunu gerçekleştirmek üzere gerekli çalışmaları yapmak.

* Finansal tabloların ihtiyaçlara uygun bilgi sunmasını ve belirlenecek standartlarla ilgili olarak uygulamada karşılaşılabilecek sorunlara ilişkin önlem alınabilmesini sağlamak üzere, standartların oluşturulması sürecinde muhasebe ilgi gruplarının görüşlerinin alınmasını sağlamak ve standartların oluşturulması sürecinde düzenli olarak kamuoyunu bilgilendirmek, * Gerektiğinde uygulamaya açıklık kazandırmak üzere muhasebe standartlarının uygulanmasında tereddüt oluşan konularda Yorumlar yayımlamak, g) Ulusal muhasebe standartlarının benimsenmesine ve standartların uygulanmasına ilişkin kamu bilincinin yerleştirilmesine yönelik olarak toplantı, konferans, sempozyum, kongre gibi faaliyetler düzenlemek ve gerekirse çeşitli yayınlar hazırlamak ve bastırmak. görevlerini yerine getirmek üzere 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa 18/12/1999 tarih ve 4487 sayılı Kanunla eklenen Ek-1.madde uyarınca kurulmuştur.

Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu(TMSK), uluslar arası uygulamalara da uyum sağlayabilmek için Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından yayımlanan Uluslar arası Finansal Raporlama Standartlarını (IFRS) referans olarak almıştır. (1)

Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Seti; Kavramsal Çerçeve, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TMS Yorumları ve TFRS Yorumları'ndan oluşmaktadır. Söz konusu Set, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Seti ile tam uyumludur. (2)

13/01/2011 tarihli 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (yeni) hükümleri uyarınca, işletmeler muhasebe kayıtlarını ve dolayısıyla bu kayıtlar üzerinden hazırlanacak Mali Tablolarını 01/01/2013 tarihi itibariyle Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun biçimde kaydetmek-düzenlemek ve raporlamak zorundadırlar. Bu itibarla, Mali Tabloların söz konusu standartlara göre hazırlanmasında ve sunulmasında, başta 3568 sayılı yasaya göre yetki almış serbest muhasebeci/ mali müşavirleri, muhasebe meslek mensuplarını, mali tablo uygulayıcılarını, işletmelerde mali/finans/bütçe yöneticilerini sistem değişikliği anlamında zorlu ve önemli bir süreç beklemektedir.

Uygulayıcıların halen mevcut Tek Düzen Hesap Planı üzerinden ürettikleri mali tabloların, muhasebe kayıtlarının, 01/01/2013 tarihi itibariyle Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) / Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) hükümlerine uygun olması gerekliliği, bu konuda sürekli ve anlamlı eğitimlerin önemini özellikle ortaya çıkarmaktadır. Yeni standartların 2-3 günlük eğitim çalışmaları ile öğrenilmesi/öğretilmesi, sistemin getirdiği kapsamlı ve köklü değişiklikler karşısında beklenmemelidir… Süreç, mevcut sistem ile yeni uygulamaların karşılaştırılabilmesine olanak sağlayan ve her standardın uygulamaları ile birlikte ayrı ayrı ele alınarak özümsenmesini gerektiren uzun süreli eğitimleri zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, mesleki unvan ve konumları gereği ilgili süreçle ilişkisi olan tüm kişi/grup ve kesimlerin Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) , Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) eğitim çalışmalarını gündemlerine almaları, her eğitim çalışmasında önceki eğitim bilgilerinin üstüne konulan ve sonraki eğitimin bir önceki eğitimi tamamlayan nitelikte bir seri eğitim planlaması yapmaları son derece yararlı olacaktır… Şüphesiz, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) tarafından yayımlanan muhasebe standartlarının güncel olarak takip edilmesi gerekmektedir.

Mevcut Tek Düzen Hesap Planı uygulamasından yeni TMS / TFRS uygulamalarına geçiş sürecinde ilgili eğitim çalışmalarına hız verilmesi, bilgi birikimi yönünden daha donanımlı, mesleki üretkenlik açısından daha verimli sonuçlar alınması açısından ve ‘’Sağlıklı Bilgi’’ üretiminde ‘’Kamu Yararı’’ adına bugünden önemle önerilir. ’’

KAYNAKLAR:
1) Kobi Türkiye Finansal Raporlama Standardı / TMSK Yayınları-7
2) http://www.tmsk.org.tr –Türkiye Muhasebe Standartları

 

05.10.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.