Rasit Baş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
rasitbas@turmob.org.tr

Kuyumcular Açlık Sınırının Altında(Mı) ?

Her yıl gelir vergisi beyannameleri verildikten sonra açıklanan verilerde en düşük gelir beyan edenlerin başında kuyumcular gelir. Bu yıl da mayıs ayında veriler açıklandığında hemen her gazete ve haberlerde “Gelir vergisi beyannamelerine göre iş adamı, doktor, avukat, kuyumcular 63 ilde açlık 81 ilde yoksulluk sınırının altında yaşıyor”, “İşadamı, kuyumcu, doktor ve avukatlar açmış”, “doktor ve kuyumcular açlıktan ölüyor!!!” gibi başlıklar vardı.

            Genellikle yaşam standartları yüksek olan ve çok kazanan kişiler iş adamı, doktor, avukat, kuyumcular olabilir. Ancak daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi bu sektörleri ve meslek erbabını sadece suçlayarak gündemde tutmak sorunun çözümüne katkı sağlamadığını yıllardır görmekteyiz. Çok iyi kazandıkları halde, ödemeleri gereken vergiyi ödemeyenlerin tabiî ki gerekli cezai yaptırımların uygulanması  gerekir, bu cezalara hiç kimsenin itirazı olamaz. Bu yazımda da basın haberlerindeki bilinen suçlamalardan daha farklı olarak gelir vergisi beyannamelerine yansıyan gerçek sorunlara ve çözüm önerilerine değineceğim. 

1- Enflasyon düzeltmesi ve altın fiyat artış vergisi:  

İstanbul Altın Borsası ağırlıklı ortalama fiyatlarına göre 31.12.2007 tarihinde 30.980 YTL olan altın gram fiyatı 28.11.2008 tarihinde 40.846 YTL olup % 32 oranında artış gerçekleşmiştir. Enflasyon artış oranı ise % 10 civarındadır. Altın fiyatlarındaki artış veya azalış birçok farklı nedenden etkilenmekte olup, her zaman enflasyon oranıyla aynı paralelde olmayabilir. Oysa kuyumcu sektörü enflasyon oranlarına ve gerekli şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın her geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadır. Dolayısıyla enflasyon düzeltmesi ile altın fiyat artışını aynı paralellikte olmadığı için altın fiyat artışının vergisi devam etmektedir. Kuyumcular vitrinlerindeki altını sattıkça yerine aynı gramda altın koyamamakta, kuyumcu sermayesi miktar olarak azalmaktadır. Bunu gören kuyumcular da her satışa fatura kesmeyerek kayıt dışına çıkmaktadırlar.     

2- Enflasyon düzeltmesi sonucu ortaya çıkan zarar:[1]  

31.03.2008 tarihinde yapılan enflasyon düzeltmesine göre 102.065 YTL olan dönem karı 67.426 YTL’ye düşmüştür.

30.06.2008 tarihinde yapılan enflasyon düzeltmesine göre 129.908 YTL olan dönem karı 110.960 YTL’ye düşmüştür.

30.09.2008 tarihinde yapılan enflasyon düzeltmesine göre 152.540 YTL olan dönem karı 177.847 YTL’ye çıkmıştır.

            Enflasyon düzeltmesine konu olan verilen sadece ticari mallar değildir, ancak sermayesi altın olan kuyumcu sektörü için enflasyon düzeltmesi de adil vergilendirme için yeterli değildir ve kuyumcu sektörünü kayıt altına almaya yeterli değildir.

            2008 yılı beyannameleri verilirken maliye ile problem yaşamak istemeyen kuyumcu esnafı beyannamelerinde önceki yıllarda olduğu gibi yine rızaen artırımda bulunarak zarar eden kuyumcu ünvanından kurtulmak isteyecektir.  

            3-Active ACADEMY 1. Uluslararası Altın Zirvesi;

27 Kasım 2008'de bu yıl ilki düzenlenen Altın Zirvesi, sektör temsilcileri ile Maliye Bakanı Kemal Unakıtan arasında “kayıtdışı” polemiğini ortaya çıkardı. Sektörden alınan Varlık Vergisi’yle ilgili olarak da “Bana azıcık orada yamuk yaptınız” şeklinde konuştu. Göreve geldiğinde bu vergiyi kaldırdığını ancak sektörden karşı adım gelmeyince eski uygulamaya dönüldüğünü belirten Unakıtan, “Hepinizi suçlamayayım ama kayıtdışındasınız. Kendinize çeki düzen vermek mecburiyetindesiniz. Bana yamuk yapmayın. Hep beraber bu sektörü dünyanın bir numarası haline getirelim. El ele verme zamanıdır.”  dedi.

Atasay Kuyumculuk Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Kamer, altın ve mücevharat sektörüne bakış açısını eleştirerek, “Siyaset ve bürokratlar sektörümüze öcü gibi bakıyor. Ayrıca bir alışveriş merkezinde başkasına metrekaresi 30 dolar olan mağaza kirası kuyumcuya 100 dolar. Gerekçeleri ise ‘sizde para çok’. Bilmeyenler hem siyaseti sıkıştırıyor hem kamuoyu oluşturuyor. Sonuçta büyüyen değil küçülen bir sektör haline geldik” dedi. Kamer, “Artık bizden Varlık Vergisi almayın. ÖTV’yi de satışta verelim ama hammaddeden kaldırın. Bu sorunu kökten çözelim” önerisi getirdi.

İmam Altınbaş da, dünyanın hiçbir yerinde üretim endüstrisinin kullandığı bir hammaddeden yüzde 20 ÖTV alınmadığına ve bu oranda ÖTV uygulanarak sektörde kayıtlı çalışma yapısının ortadan kaldırıldığına dikkat çekerek, “Biz de hiç olmasın demiyoruz. Dünyadaki gibi olsun diyoruz. Sayın Bakan Unakıtan’a doğru verileri ve bilgileri vererek sanırım bunu anlatırız ve ikna ederiz” dedi.

4- Vergisel Problemler Var (mı)…???

Active ACADEMY 1. Uluslararası Altın Zirvesinde Maliye Bakanlığı ve sektör temsilcileri kuyumculuk sektörünün vergilendirilmesinde yaşanan problemlere ve sektördeki kayıtdışı uygulamalara dikkat çekmişlerdir.  Hangi hükümet vergi konusunda düzenlemeye gitse kuyumcuların sorununa çare başlığı atılır ancak en çok kuyumcular olumsuz etkilenir. Çünkü kuyumcuların her zaman çon büyük kazançlar elde ettiği düşünülerek hem mali denetimler sıklaştırılır, sektöre korku salınır, hem de kanun değişikliği adı altında sektörün sorunlarına kalıcı çözümler bulunması yerine birkaç sektör yetkililerinin görüş ve isteklerine göre yasal düzenlemeler yapılır. Bazı yasalar ise daha 1 yılını doldurmadan yürürlükten kaldırılır. Hatta yürürlükten kaldırılan yasanın nasıl uygulanacağı hakkında sirküler yürürlük tarihi sona erdikten sonra yayımlanır. [2]

24.04.2003 yılında getirilen 4842 sayılı yasa hakkında İstanbul Kuyumcular Odası gazetelere verdiği ilanda “ Kuyumcu esnafının dikkatine Artık gerçek kardan vergi alınacaktır” denilen ve “kuyumcu sektörünün 40 yıllık sorunu çözüldü” denilen yasa her nasılsa 8 ay sonra 31.12.2003 tarihinde yürürlükten kaldırıldı. Bugün ise Altın zirvesinde hala kuyumcu sektörünün vergi sorunundan bahsedilmektedir. Eğer 4842 sayılı yasa kuyumcu sektörünün 40 yıllık sorununa çözüm getirdiyse bu sorun 8 ayda mı sona erdi. Eğer 4842 sayılı yasa bu kadar önemli idiyse o halde 8 ay sonra yürürlükten kaldırıldığında neden sektör ileri gelenlerinin itirazı olmadı ve hatta istanbul’da yapılan kuyumcu fuarında enflasyon düzenlemesi uygulamasına geçildiği için Maliye Bakanına teşekkür eden sektör mensupları bugün hala kuyumculuk sektöründeki vergisel problemlerden bahsetmektedirler. O halde problemin ne olduğunu acaba hem maliye bakanlığı hem de kuyumcu sektörü biliyorlarmı…?

Vergisel problemler çözülmedikçe mevcut uygulamalara göre %100 kayıtaltına alınması mümkün gözükmemektedir. 2008 yılının son ayında mevcut uygulamalar şunu göstermektedir ki; 2008 yılı gelir vergisi beyannamelerinden sonra yine aynı basın haberlerini duyacağız; kuyumcular bu yıl da aç kaldı, kuyumcular asgari ücretliden daha az kazanıyor…

 

---

DİPNOTLAR

[1] Detaylı örnekleri Antalya Mali Müşavirler Odası yayınları olarak ve yılsonuna kadar baskısı sonuçlanacak olan “Kuyumcu Sektörü Muhasebe İşlemleri ve Enflasyon Düzeltmesi” kitabımda da görüleceği üzere

[2]  GVK- Sirküler 13 / Has Altın Maliyet Bedeli Güncellemesi-1

03.12.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.