Ramazan Nergiz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
ramazannergiz@gmail.com

7440 Sayılı Kanun Kapsamında Zamanında Taksitleri Ödeyemeyen Vergi Mükellefleri Ne Yapmalı?

Vergi affı veya barışı olarak adlandırılan 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun"  12 Mart 2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak hayatımıza girmiştir.

7740 Sayılı Kanun’da yer alan “Kesinleşmiş ve Kesinleşmemiş (Dava safhasında) alacaklar”, “İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilere” ve “Matrah artırımına” ilişkin borçlanmalara ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

Vergi dairesine ödenmemiş borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve faizi yerine Yİ-ÜFE oranında hesaplama yapılmış ve borcun kolaylıkla ödeme imkanı getirilmiştir.  

Motorlu taşıtlar vergisinin aslı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE oranında hesaplama yapılmış ve borcun kolaylıkla ödeme imkanı getirilmiştir.

Trafik para cezaları ve İdari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE oranında hesaplama yapılmış ve borcun kolaylıkla ödeme imkanı getirilmiştir. Trafik ve idari para cezalarının peşin ödenmesi durumunda, ceza asıl tutarlarının %25 indirimi ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezaların ise %50’sinin ödenmemesi sağlanmıştır.

Yapılandırılan borç tutarlarının peşin veya aylık dönemlere bölünmek suretiyle 48 aya kadar taksitler halinde ödenebilecek, peşin ödemede ise Yİ-ÜFE oranı ile hesaplanmak suretiyle, bu tutardan %90’a kadar indirim imkanı sağlanmaktadır.  

Şirketlerin Matrah artırımı uygulamasında ise hesaplanan artırımın peşin veya aylık dönemler halinde en fazla 12 eşit taksit yapılmak suretiyle ödenmesi imkanı getirilmiştir. Yapılacak Matrah artırımı sonucunda doğacak verginin tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi halinde ise %10 indirim imkanı getirilmiştir.  .

AF Kapsamına alınan borçların ödenmesinde dikkat edilecek hususlar;

• Mükellefin taksitli ödeme tercih etmesi halinde, kesinlikle borcun birinci ve ikinci taksitini zamanında ödemesi gerekmektedir.
• Bir hesap döneminde en fazla 3 taksit süresinden sonra ödenebilme imkanı bulunmaktadır. Bununla beraber ilk iki taksit kapsam dışındadır. Kısaca ilk iki taksidi ödemediğiniz takdirde yapılandırma bozulacaktır.
• Bir hesap döneminde ödenmeyen 3 taksit, son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile ödenebilecektir.
• Yapılandırma bozulması halinde ise, mükellefin ödemiş olduğu tutar  kadar Aftan yararlanılacaktır.

Af Kanunun’larında en çok karşılaşılan durum taksitlerin süresinde ödenememesi halinde yapılandırmanın hangi durum ve şartlarda bozulacağı hususunda yaşanan kafa karışıklığıdır. Taksitle ödeme seçeneği yapılması halinde bu borçların hangi durumlarda ortadan kalkacağı yönünde örneklere açıklayabiliriz.

• İlk iki Taksitin 31 Ağustos 2023 tarihine kadar ödenmemesi veya eksik ödenmesi,
• İlk iki taksitin süresinde ödenmiş olması durumunda, bir hesap döneminde üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi,
• Zamanında ödenemeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının en geç son taksiti izleyen dönemin sonuna kadar ödenmesi halinde, geciken tutar için her ay ve kesri için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmemesi,

Durumlarının oluşması halinde, Af kanunundan faydalanması mümkün bulunmamaktadır.

Burada matrah artırımı yapan mükellefler ile vergi borcunu yapılandırma kapsamında bulunan mükelleflerde iki farklı uygulama bulunmaktadır. İlk iki taksitini süresinde ve tam ödenmesi şart koşularak, bir hesap döneminde üçten fazla taksitin ödenmemesi halinde kanun hükümlerini ihlali olacağına ilişkin düzenleme matrah ve vergi artırımına göre beyan edilen vergiler açısından geçerli değildir. Matrah ve vergi artırımında ilk iki taksitin süresinde tam olarak ödenmesi şartıyla, ödenmeyen diğer taksitlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammıyla birlikte ödenmesi halinde Kanundan yararlanılacaktır.

7440 sayılı Kanundan faydalanan vergi mükelleflerinin taksitlerini zamanında ödeyememesi durumunda yapılandırmanın bozulmaması için bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Af Kanunun birinci şartı ve devamı için, borcun birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde (31 Ağustos 2023) ve tamamının ödenmesi şarttır. Kalan borç taksitlerinde, bir hesap döneminde üç tanesinin zamanında ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yapılandırma için ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir. Zamanında ödenmeyen veya eksik ödenen borç taksit tutarları ise en geç son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ilk taksiti) izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen her ay ve kesri için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve taksit ödeme süresi olan 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi gereken tutarların (birinci ve/veya ikinci taksit tutarları) süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonu olan 31/8/2023 tarihine kadar geçen süre için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılacaktır. Ancak, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır.

Vergi mükellefleri, ülkemizin geçirmiş olduğu ekonomik sorunlar, enflasyonist bir ortamın bulunması, döviz kurlarının devamlı yükselmesi, faizlerin yükselmesi, kredi limitlerinin kısılması, maliyetlerin artması ve birçok daha saymayacağımız sorunlarla uğraşmaktadır.

Bu durumda dolayı 7440 Sayılı Kanun kapsamında vergi borçlarını taksitlendirme yapan mükellefler; taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ödenmesi gereken tutarların ( birinci ve/veya ikinci taksit tutarları)  süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ödeyemeyen mükellefler kapsamında değerlendirilecektir. Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilerek ödeme süresi içinde ilk iki taksitinin ödenmiş olması durumunda; kalan taksitlerin tamamının 31/08/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödenmesi halinde katsayı uygulanmaksızın Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır. Ancak, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır.

Örnek Uygulama; Kanunun 2 nci maddesinden yararlanmak için vergi dairesine başvuruda bulunan mükellefin yapılandırılan alacak tutarı 188.000,00 TL vergi aslı ve 22.000,00 TL Yİ- ÜFE olmak üzere 210.000,00 TL olarak hesaplamıştır.

Mükellef, yapılandırılan alacak tutarını 36 eşit taksitte ödemeyi talep ettiğinden, 210.000,00 TL alacak tutarı (1,27) katsayısı ile çarpılacak ve ödenecek toplam tutar 266.700,00 TL olacaktır.

Mükellef yapılandırılan borcun birinci taksitini süresi içinde ödememiştir. Ancak, Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının dördüncü cümlesi kapsamında, ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar tüm taksitlerin ödenmesi halinde mükellef Kanundan yararlanabilecektir

Buna göre, mükellef Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının dördüncü cümlesi kapsamında, yapılandırılan tutarın tamamını, herhangi bir indirim yapılmaksızın ve katsayı uygulanmaksızın, bu tutar esas alınarak hesaplanacak geç ödeme zammı [(210.000,00x%2,5=)5.250,00 TL] ile birlikte toplam 215.250,00 TL olarak 31 Ağustos 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödemek suretiyle Kanun hükümlerinden yararlanabilecektir.

Bu çerçevede incelediğimizde ödemesini yapamayan mükellef sayısının çok fazla olduğu görülmektedir. Şirketler bu durumda konuyu detaylı anlatmak suretiyle hazırlayacakları dilekçe ile vergi dairesine başvurulabilir. İdarenin bu konuda yeni bir düzenleme yapmasının ve vergi mükelleflerine bu zor zamanlarda kolaylık sağlanması kanaatindeyim.

06.10.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.