Rabia Altuğ Kahraman
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmm_rabia_altug@hotmail.com

Yapı Kooperatiflerinde Ortaklık Devri ve Genel Kurul

Kooperatif, belli ekonomik menfaatleri karşılıklı dayanışma, yardım ve kefalet usulü ile gerçekleştirmek için kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortalık modelidir. Kooperatif modeli, karşılanmasında zorluk olan işlerde dayanışma usulü ile üretime katkı sağlaması çok yüksek bir modeldir.

İlk kez Osmanlı da kooperatif adıyla olmasa da ilke ve işleyiş bakımından benzerlik gösteren Ahilik sistemi ile kooperatif tarzı oluşumlar başlamıştır. Kooperatif adı ile ilk 1915 yılında “Kooperatif Aydın İncir Müstahsilleri Ortaklığı” Tarım Satış Kooperatifi kurulmuştur. Daha sonra ise tüm sektörlere yayılmıştır. Bu sektörler arasında İnşaat sektörü de bulunmaktadır. İnşaat sektörü “Yapı kooperatifleri” adıyla ortaklıklar oluşturmuşlardır.

Kooperatifler Mevzuatının çok geniş ve teferruatlı olmasından dolayı araştırmamızı “Yapı Kooperatifleri” olarak devam ettirip konuyu biraz daha daraltma yoluna gittik. Yapı Kooperatiflerinde ise Ortaklığın Devri ve Kooperatiflerde Genel Kurul ile ilgili işlemler bu yazımızın ana konuları olacaktır.        

ORTAKLIĞIN DEVRİ

Yapı kooperatiflerinde ortaklığın devri 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 14.maddesindeki “Ortaklık devredilebilir. Yönetim kurulu, ortaklığı devralan kişinin ortaklık niteliklerini taşıması halinde, bu kişiyi ortaklığa kabul eder.” hükmü gereği gerçekleştirilir. 

Yapı kooperatiflerine sadece ortak olunmak istenir ise; Kooperatif yönetim kuruluna ortak olmak isteyen gerçek veya tüzel kişi kooperatifler kanunu 8.maddesinin ilk fıkrasında belirtildiği gibi anasözleşme hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle kabul ettiklerini belirtir bir yazı ile başvururlar (yapı kooperatiflerinde ortak sayısını belirlemek genel kurula ait olduğu için). Yönetim kurulu, ortaklarının sayısının uygun olması durumunda ortak olacak kişinin anasözleşme hükümlerine uygunluğunu araştırması sonucu, yönetim kurulunda görüşülerek karara bağlanır.

Ortağın kooperatife kabulü, kendisine bir yazı ile bildirilir. 17.11.2016 tarih ve 29891 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış Yapı kooperatiflerine ait bilgilerin elektronik ortamda kaydına dair tebliğ gereği e-kooperatif sistemi üzerinden girişi yapılarak ortaklık kaydı gerçekleştirilir. Aynı şekilde ortaklık devrinde de hem ortak olmak isteyen kişi hem de ortaklığını devir yapacak kişi yönetim kuruluna başvuruda bulunarak ortaklık devrini gerçekleştirebilir.

Ortaklığın devri işleminde de e-kooperatif uygulaması ile bir ortağın silinmesi diğer ortağın kaydının yapılması gerçekleştirilir.

GENEL KURUL TOPLANTILARI

Kooperatiflerin, Genel Kurulları Kooperatifler Kanununun 45.maddesideki “Genel kurul olağan ve gerektiğinde olağanüstü olarak toplanır.

Olağan toplantının her hesap devresi sonundan itibaren 6 ay içinde ve en az yılda bir defa yapılması zorunludur.” hükmüne göre gerçekleştirilir. Kooperatifler olağan toplantılarını her hesap döneminin sonundan itibaren 6 ay içerisinde yapmak zorundadır.

Kooperatifler Kanunu 45. maddesi belli şartlara bağlayarak üç hesap dönemini birleştirmenin yolunu da açmıştır. Genel kurul toplantılarında ortakların en az ¼ hazır bulunmak zorundadır. Toplantının yeri gündemi en az 15 gün önce ilgili bakanlığa (yapı kooperatiflerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığına) bildirilmesi zorunludur. Bakanlığa bildirim için hazırlanması gereken evraklar ise;

1. Dilekçe
2. Çağrı için alınan kararın noter onaylı örneği
3. Çağrıyı yapanların yetkili olduğuna dair belge (Ticaret Sicil Müdürlüğünden alınacaktır)
4. Toplantı gündeminin noter onaylı örneği
5. Vezne alındısı makbuzu (bakanlık temsilcisi için yatırılacak ücretin makbuzudur)

Genel kurul çağrısı ile ilgili başvuru evrakları tesliminden sonra belirlenen gün ve saatte toplantı gerçekleştirilir. Kooperatiflerin örnek anasözleşmelerinin 41. maddesi gereği yapılmış olan genel kurul toplantısının toplantı gününden itibaren 30 gün içerisinde ticaret sicil tescilinin yapıldığı yerdeki Çevre ve Şehircilik il müdürlüğüne bildiriminin yapılması gerekmektedir. Bildirim için gerekeli belgeler;

1. Çağrı listesi
2. Genel kurul toplantı tutanağı
3. Yönetim kurulu faaliyet raporu
4. Denetim kurulu faaliyet raporu
5. Hazirun cetveli
6. Bilanço ve gelir-gider cetvellerinin yönetim kurulunca imzalı aslı
7. Gelir-gider tablosunun düzenlendiği hesap dönemine ait son kayıt ve noterce yapılan kapanış tasdiğinin bulunduğu sayfanın fotokopisi
8. Genel durum bildirim formu (genel kurulda seçim yapılmış ise)
9. Mal bildirim formu (seçim yapılmış ise)

Kooperatifler, genel kurullarını seçimli yaparlar ise; genel kurulda, yönetim kurulunun değişmesinden (yenilenmesinden) dolayı ticaret siciline tescili yapılması zorunludur.

Yapılan bu bildirim sonrasında kooperatifin genel kurul işlemleri tamamlanmış olacaktır.

Kaynakça:

-1163 sayılı Kooperatifler Kanunu

-Ticaret Sicil Yönetmeliği

-Oktay Çaloğlu, Kooperatifler Kanunu Açıklaması kitabı (kitabın tam ismi yazılmalı)

-Maliye Postası Android uygulaması

14.08.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.