Özkan Zeyrek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ozkanzeyrek@ttmail.com

Örtülü Sermaye Nedir Nasıl Hesaplanır

Vergi mevzuatımızda yer alan en önemli vergi güvenlik müesseselerinden birisi olan “örtülü sermaye “ müessesesi,  5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile uluslar arası gelişmeler ve genel kabul görmüş ilkeler dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir.

Makalenin konusu borçlanmanın örtülü sermaye sayıla bilmesi için gereken şartların neler olduğu ve örtülü sermaye hesaplanmasını kapsamaktadır.

Örnek:

Dönem Başı Öz Sermayesi:       8.000.000.TL

Dönem sonu Öz Sermayesi:   10.000.000.TL olan,

(Z) Anonim şirketinin 2014 yılı ortaklarından aldığı borç ve ödenen faizlere ilişkin bilgiler ile ortaklık payları aşağıdaki gibidir.

	ORTAKLAR	ORTAKLIK PAYI (%)	ALINAN BORÇ(TL)	FAİZ(TL)
A	Tam Mükellef Gerçek Kişi	20	9.000.000	900.000
B	Ltd. Şti.	25	12.000.000	1.200.000
C	Bankası	15	26.000.000	2.800.000

 

Yukarıdaki verilere göre;

1-      (Z)  Anonim şirketinin yapmış olduğu borçlanmanın örtülü sermaye sayılması için gereken şartların belirtiniz.
2-      Şirket bünyesinde oluşan örtülü sermaye tutarını ve her bir ortağa isabet eden kısmı hesaplayınız?
3-      Şirketin KKEG (Kanunen Kabul edilmeyen Giderler) olarak dikkate alınması gereken faiz tutarını belirleyiniz.
4-      Her bir ortağa dağıtılmış sayılan kar payını ve tevkifat matrahını hesaplayarak, bu tutarların ortaklar nezdinde nasıl vergilendirileceğini açıklayınız.

ÇÖZÜM:

1-a) Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları, her türlü borcun hesap dönemi içinde her hangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacaktır.

İşletmede kullanılan borçların örtülü sermaye sayılabilmesi için;

-Doğrudan veya dolaylı olarak ortak veya ortaklarla ilişkili kişiden temin edilmesi,

-İşletmede kullanılması,

-Bu şekilde kullanılan borçların hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşması gerekmektedir.

 b) Ortak veya ortakla ilişkili kişi olmakla birlikte, ana faaliyet konusuna uygun olarak faaliyette bulunan banka ve benzeri kredi kurumlarından yapılan borçlanmalar %50 oranında dikkate alınır. Buna göre (C)  Bankasından kullanılan kredinin %50’si dikkate alınacaktır.

 c) Kurumların yapmış oldukları borçlanmaların örtülü sermaye olup olmadıkları yönünden tespiti, hesap döneminin başındaki Öz sermaye ile kıyaslamak suretiyle yapılacaktır.

 d) Ortaklık ilişkisi: Şirketin hem ortak olduğu kurumlarla hem de söz konusu şirkete ortak olan gerçek ve tüzel kişilerle olan ilişkisi kapsar, bu ilişkide her hangi bir ortaklık payı sınırı bulunmamaktadır. Borsa İstanbul (İMKB) işlem gören hisselerin elde bulundurulması halinde en az %10 ortaklık payı aranır.

	KREDİ VEREN ORTAK	ORTAKLIK PAYI (%)	KREDİ VE BORÇ TUTARI	FAİZ(TL)
A	Tam Mükellef Gerçek Kişi	20	9.000.000	900.000
B	Ltd. Şti.	25	12.000.000	1.200.000
C	Bankası	15	26.000.000/2= 13.000.000	2.800.000/2= 1.400.000
	TOPLAM		34.000.000	3.500.000

 

2-Örtülü Sermaye Tutarının Ve Her Bir Ortağa İsabet eden Kısmın Hesaplanması

 a) Örtülü Sermayenin Hesabında Dikkate Alınacak Borç Tutarı:

(A+B+C½)

(9.000.000+12.000.000+26.000.000/2)= 34.000.000.TL.

b)  Şirketin Dönem Başı Öz Sermayesinin Üç Katı:

    (8.000.000.TL X 3 )= 24.000.000.TL.

c)  Örtülü Sermaye Tutarı:

   (34.000.000.TL- 24.000.000)= 10.000.000.TL

Her Bir Ortağa İsabet Eden Kısmın Hesaplanması:

2 a) Her Bir Ortağa İsabet Eden Örtülü Sermaye Tutarı: (Ortağın Verdiği Borç Tutarı/Örtülü Sermaye Hesabında Dikkate Alınacak Toplam Borç X Örtülü Sermaye Tutarı)

b)  (A)  Tam mükellef Gerçek kişiye İsabet Eden Örtülü Sermaye Tutarı.

   (9.000.000/34.000.000) X (10.000.000) = 2.647.059.TL.

c)  (B)  Limitet Şirketine İsabet Eden Örtülü Sermaye Tutarı

 ( 12.000.000/34.000.000) X (10.000.000) = 3.529.412.TL

d) ( C) Bankasına İsabet Eden Örtülü Sermaye Tutarı

    (13.000.000/34.000.000) X (10.000.000) = 3.823.529.TL

Toplam :   (2.647.059+3.529.412+3.823.529) =10.000.000.TL

3) Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Olarak Dikkate Alınacak Faiz Tutarının Hesaplanması

KKEG= (Örtülü Sermaye/Toplam Borç) X (Toplam Faiz)

        (10.000.000.TL/34.000.000.TL) X ( 3.500.000.TL)= 1.029.412.TL

Her Bir Ortağa Dağıtılmış Sayılan Kar Payının Hesaplanması

(A)   Tam mükellef Gerçek Kişi:              (2.647.059.TL/9.000.000 TL) x (900.000.TL)  =  264.706.TL

(B)   LTD.ŞTİ:                                             (3.529.412.TL/12.000.000.TL) x(1.200.000.TL)=352.941.TL

(C)    Bankası:                                           (3.823.529.TL/13.000.000.TL) x(1.400.000.TL)=411.765.TL

                                                                                        Toplam:                               1.029.412.TL

VERGİLENDİRME:

(A)   Tam Mükellef Gerçek Kişi Ortağa dağıtılmış sayılan kar payı net tutar olarak dikkate alınır.Bu tutar brüte iblağ edilerek stopaj matrahı bulunur.

Stopaj Matrahı:           264.706.TL/0.85=  311.419.TL

Stopaj Tutarı:              311.419.TL X %15=  46.712,85.TL

Gelir Vergisi Kanununun menkul sermaye iratlarında istisnaları düzenleyen 22. Maddesinin 2. Fıkrasında tam mükellef kurumlardan elde edilen GV Kanununun 75.maddesinin ikinci fıkrasının (1) (2) (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden GVK 94. Madde uyarınca Tevkifat yapılır ve Tevkif edilen  verginin tamamı kar payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.

Ortak (B) ve  (C)  nin Vergilendirilmesi

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5. Maddesinin 1.fıkrasının a bendinde;

Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılmaları nedeniyle elde ettikleri kazançlar, iştirak kazancı olarak beyannameye dâhil edilir ve iştirak kazancı istisnasından yararlanır. Stopaj yapılmaz.

Örtülü sermaye üzerinden kur farkları hariç faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar, Gelir ve Kurumlar vergisi uygulamasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.

Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri tam mükellef kurumlar nezdinde yapılacak düzeltmede örtülü sermayeye ilişkin kur farklarında kapsayacak şekilde taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki düzeltmenin yapılabilmesi için örtülü sermaye kullanan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır.

KAYNAKÇA:

KV Kanunu ve Tebliği

22.10.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.