Özgür Yaylalı
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ozguryaylali@gmail.com

Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinde Bir Sorun: Hibe Destekler

Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunan pek çok işletmenin ortak sorunlarından bir tanesi Kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları hibe desteklerin hangi yılda Ar-Ge harcamalarının tespitinde dikkate alınacağıı konusudur.

Uygulamada alınan bu hibe ve desteklerin doğrudan alınan yıl mı yoksa geçmiş yıllarda yapılan Ar-ge harcamalarından mı düşüleceği konusunda çeşitli tereddütler yaşanmaktadır.

5746 sayılı Kanunun 3 maddesinin 7 nci bendinde; "Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında tutulur. Bu fon, 193 sayılı Kanun ve 5520 sayılı Kanuna göre vergiye tabi kazancın ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmaz. Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır. " hükmü yer almaktadır.

10.08.2016 tarih ve 29797 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan; "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği"nin "Nakdi Desteklerin İzlenmesi" başlıklı 33 üncü maddesinde;

(1)   Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları hibe destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat hükümlerine uygun olarak özel bir hesapta izlenir.

(2)   Bu hesapta yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmaz. Bu şekilde sağlanan karşılıksız fonlardan yapılan harcamalar yapıldığı yere göre doğrudan gider ya da amortismana tabi iktisadi kıymet olarak muhasebeleştirilir.

(3)   Bu hesabın elde edildiği hesap dönemini izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi zıyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte işletmeden tahsil edilir.

(4)   Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları geri dönüşlü destekler bu kapsamda değerlendirilmez."

denilmektedir.

Örnek :Mükellef (A) A.Ş.nin Tübitak tarafından onaylanmış Ar-ge projesi bulunmakta olup bu projeye dayalı olarak  2015 yılında 1.000.000.-TL,2016 Yılında 770.000.-TL ve 2017 yılında 800.000.-TL olarak Ar-ge harcaması yaptığını varsayalım.Mükellef (A) aynı zamanda 2017 yılında Tübitak tarafından 700.000.-TL hibe almış olsun…

Yukarıda verilen örneğe istinaden Mükellef (A) A.Ş. gelen hibe tutarı kadar bedeli Ar-ge harcamalarında ne zaman dikkate alacaktır?

Diğer bir ifadeyle Mükellef (A) A.Ş.2015 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde ar-ge harcaması olarak 1.000.000.-TL, 2016 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde ar-ge harcaması olarak 770.000.-TL ve 2017 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde ar-ge harcaması olarak 100.000.-TL (800.000.-TL-700.000.-TL ) mi beyan edecek yoksa alınan hibeyi 3 yıla bölüp 2015,2016 ve 2017 yıllarına ait kurumlar vergisi beyannamesini mi düzeltecektir?

GİB Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 13/06/2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.26.15.01-KVK-49-2-7-40 sayılı özelge’de konu şu şekilde değerlendirilmiştir.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda 5746 sayılı Kanun uyarınca Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmayacak olan TÜBİTAK'tan sağlanacak hibe destek tutarlarının ilgili hesap döneminde tam olarak tespit edilememesi nedeniyle kurumlar vergisi hesabında Ar-Ge indirimi tutarının nasıl belirleneceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

İlgide kayıtlı dilekçenizde, yürütülen Ar-Ge projesine ilişkin Dış Ticaret Müsteşarlığı ile TÜBİTAK işbirliğinde yürütülen "1501 kodlu Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı" kapsamında TÜBİTAK'dan hibe desteği alındığı belirtilmektedir.

           Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

            - TÜBİTAK tarafından hibe olarak verilecek destek tutarlarının, verildiği tarihte özel bir fon hesabına alınması gerekmekte olup bu hesapta yer alan tutarların kurum kazancına dahil edilmemesi  ve bu tutardan yapılan Ar-Ge harcamalarının da Ar-Ge indirimine konu edilmemesi gerekmektedir.

            - TÜBİTAK tarafından hibe olarak verilecek destek tutarlarının ilgili yılın kurumlar vergisi beyanname verme süresi geçmeden belirlenmesi halinde, hibe tutarını aşan Ar-Ge harcamalarının  Ar-Ge indirimine konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

            -  Hibe olarak verilecek destek tutarlarının ilgili yılın kurumlar vergisi beyanname verme süresi geçtikten sonra belirlenmesi halinde ise hibe tutarını aşan Ar-Ge harcamalarının ilgili dönemde Ar-Ge indirimine konu edilmemiş olması şartıyla, düzeltme beyannamesi verilerek Ar-Ge indirimine konu edilmesi  mümkün olabilecektir. 

Bize göre yukarıda verilen özelge açıklayıcı olmamakla birlikte Ar-ge indiriminden faydalanan mükelleflerin sürekli kurumlar vergisi beyannamesi düzeltmesi nedeniyle uygulamada sorunlar yaşadığını bu yüzden Gelir İdaresi’nin konuyu somut örneklerle açıklığa kavuşturmasında fayda olacağını düşünmekteyiz.

Kaynakça

5746 SAYILI ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN

ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ

03.07.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.