Özgür Erdursun
Sosyal Güvenlik Uzmanı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
erdursun@hotmail.com

Esnaf ve Şirket Ortakları Nereden Emekli Olacak!!!

Kendi adına şahıs işletmesi açan yada şirket ortağı olan kişiler eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B'li olurlar. Bu kişiler  Bağ-Kur emeklilik şartlarına göre emekli olurlar. Emeklilikte son 2520 gün ödenen prim SSK mı yoksa Bağ-Kur dan mı emekli olacağınızı belirler. Hem SSK hem de Bağ-Kur günleriniz varsa son 2520 günün yarısından en az 1 fazla gün hangi statüde varsa oradan emekli olunur. Yani emeklilikte son 1261 gün SSK yada Bağ-Kur nereye prim ödendiyse oradan emekli olunur.  Bağ-Kur'un emeklilik şartlarının SSK'ya göre daha zor olması ve Bağ-Kur emekli maaşlarının SSK'ya göre daha az olması nedeniyle kendi adına işyeri olanlar yada şirket ortakları da SSK'dan daha avantajlı emekli olmak istemektedirler. Şirket ortakları ve işyeri  sahipleri de değişen kanunlar, genelgeler sonrasında SSK'lı mı, Bağ-Kur'lu mu sayılacak gelin bu konuyu derinlemesine irdeleyelim.

Öncelikle şunu belirtelim kendi adına işyeri olan şahıs işletme sahipleri kendi işyerlerinde sigortalı olarak çalışamazlar. Şirket ortakları için ise SSK'nın 09.02.1993 tarihli, 16-60 Ek sayılı genelgesi yayınlanmış ve bu genelgeye göre ''bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işverenin emrinde çalışmaları dolayısıyla SSK sigortalısı olanlar, sigortalılıkları sürerken çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak oldukları takdirde SSK sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar Bağ-Kur'a tabi tutulmayacaklardır. denmiştir.  Bu genelgeyle önce başlayan SSK devam eder ve Bağ-Kur devreye girmez diyordu. SSK sigortalısı olanlar, sigortalılıkları sürerken çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak oldukları takdirde SSK sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar Bağ-Kur'a tabi tutulmayacaklardır, şeklinde uygulama 01.10.2008'e kadar bu şekilde sürdü. Şirket ortakları kendi işyerinden SSK sigortalısı olabildiler. 01.10.2008'de her şey değişti “Sosyal güvenlik reformunun” yürürlüğe girmesi ile bu tarihten itibaren, şirket ortaklarının kendi işyerlerinden SSK sigortalısı olarak bildirilmeleri uygulamasına kanun ile son verildi. 5510 sayılı Kanunun 53. maddesi ikinci fıkrası hükmü ise aynen şöyle; “4'üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar (Bağ-Kur-şirket ortakları vb), kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (SSK) sigortalı bildirilemezler.” Bu düzenleme halen de geçerli olup, ilk defa 1 Ekim 2008'den sonra, şirket ortağı oldukları halde kendi işyerlerinden kendilerini SSK sigortalısı göstermek isteyenlere bu yasak gelmiştir.

28 Eylül 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, 5510 Sayılı Kanun Gereğince Sigortalı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi Ve Sona Ermesi Hakkında Tebliğ'in “V- Sigortalılık Hallerinin Çakışması” bölümünün 9.maddesinde aynen şöyle  denilmektedir:

“01/10/2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı oldukları halde, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden bu Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirilir.”

1 Ekim 2008'den önce kendi işyerlerinden ara verilmeksizin SSK sigortalısı olarak bildirilmeye devam edenler şimdi de bu bildirimlerine devam edebileceklerdir. Şirket ortaklarının sigortalılığı konusunda SSK'nın 09.02.1993 tarihli, 16-60 Ek sayılı genelgesi'nden sonra en önemli değişiklik  1 Mart 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 6111 sayılı torba yasa ile Bağ-Kur'lu bir kişinin vergi kaydı ya da şirket ortaklığı devam ederken ortak olmadığı bir işyerinde çalışmaya başladığı andan itibaren 4/a (SSK) sigortalısı olması ile olmuştur.

Son düzenlemeye göre, sigortalının 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık statüleri ile 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı sayılacak.

Sigortalının aynı anda 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde ise 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılacak. Yani şirket hisselerini devretmeden bir başka yerde SSK'lı çalışmaya başlarsa SSK sigortalılığı başlayacak.

Bu düzenleme ile, Bağ-Kur'lular SSK'dan emekli olabilmek için son 3.5 yılda işyerlerini ve ortaklık hisselerini başkalarına devretmek zorunda kalmayacaklar. Yani, işyerini veya ortaklık hisselerini bir başkasına devretmeden ortağı olmadıkları bir başka işyerinde ücretli çalışarak SSK statüsünde sigortalı olabilecekler.

28.02.2014 tarihinde yayımlanan 2014/5 sayılı Genelge ile 2013/11 sayılı toplu SGK Genelgesinde önemli birtakım değişikliklere gidiliyor. İstisnai hükümden yararlanarak 01.10.2008 tarihinden önceden beridir kesintisiz olarak ortağı olduğu şirketten SSK''lı olarak bildirilmeye devam eden ortakların SSK sigortalılıklarının devamı için dikkat etmeleri gereken önemli bir nokta daha 2014/5 sayılı Genelge ile getirilmiş oldu. O da bu ortakların işçi-işveren vasıflarının hizmet akdi şartları bağlamında çakışması. 2014/5 sayılı Genelge burada iş akdinde bağımlı olma unsurunun oluşmadığına işaret ederek burada da önemli bir değişikliğin altını çiziyor. Son değişiklik diyor ki;Örneğin 01.01.2006 tarihinden beri ortağı olduğu işyerinden SSK sigortalısı olarak bildirilmeye devam eden bir sigortalı sigortalılığı kesintisiz olarak sürdürse bile 01.04.2014 tarihinden itibaren o işyerinde çalışan olarak sadece kendisini bildirmişse 31.03.2014 tarihi itibariyle 4/a (SSK) sigortalılığı sona ermiş sayılıp 01.04.2014 tarihinden itibaren 4/b sigortalısı sayılmaya başlanacak.

SONUÇ:

*Şahıs firma sahipleri kendi işyerlerinde sigortalı olamazlar.Bağ-Kurdan emekli olurlar.

*Şahıs firma sahipleri Mart 2011 tarihinden itibaren işyerlerini kapatmadan başka bir yerde sigortalı olarak çalışırlarsa eski Bağ-Kur'lu yeni 4/B değil de eski adıyla SSK'lı yeni adıyla 4/A'lı olurlar. Son 1261 gün bu şekilde ödenire SSK'dan emekli olurlar.

*1 Ekim 2008 öncesi kendi ortak olduğu şirkette sigortalı olanların sigortalılıkları devam eder.Bu durumda olanlar SSK'dan emekli olurlar.

*1 Ekim 2008 ve sonrasında kendi ortak olduğu şirketlerde sigortalı olanlar SSK-4A değil de Bağ-Kur 4/B'lidirler. Bu durumda Bağ-Kur'dan emekli olurlar.

*1 Ekim 2008 öncesi kendi ortak olduğu şirkette sigortalı olanlar, kendisinden başka sigortalı çalışan yok ise 1 Nisan 2014 tarihinden sonra eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B'li olurlar.Bu durumda olanların emeklilik tarihinde son 1261 günü SSK yada Bağ-Kur hangisi ise oradan emekli olur.

*Şirket ortakları 28.02.2011 tarihinden sonra kendi ortak olduğu şirket dışında başka bir şirket veya işyerinde çalışırlarsa eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B ,devre dışı kalır ve eski adıyla SSK yeni adıyla 4/A'lı olurlar.Bu durumda olanlar son 1261 gün SSK gününü doldurduğunda SSK'dan emekli olurlar.

10.04.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.