Özgür Erdursun
Sosyal Güvenlik Uzmanı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
erdursun@hotmail.com

Emekli Aylığına Haciz Yapılır mı?

Emeklilik hakkı elde edebilmek için tabiri yerindeyse kırk dereden su getiren sigortalılar emekli olduktan sonrada çeşitli sıkıntılar yaşamaktadırlar. Emekli olduktan sonra kendi adına işyeri açan ya da şirket ortağı olanlar her ay emekli maaşlarının %15’ini Sosyal Güvenlik Kurumu’na SGDP adı altında ödemek zorundadırlar. Kendi adına işyeri olmayan ya da şirket ortaklığı olmayan emekliler bir işverene bağlı olarak çalışırlarsa maaşlarını eksiksiz almaya devam ederler. Yani işyeri açarlarsa maaşlarından %15 oranında kesinti olur fakat çalışırlarsa emekli maaşlarından kesinti olmaz. Emekliler için ister şirket ortağı ister kendi adına işletmesi olsun yada hiçbir yerde çalışmadan emekli olarak yaşamaya devam etsin bu durumda bazı emeklileri ayrıca başka sıkıntılar beklemektedir. Emekliler geçim sıkıntısına düştüklerinde borçlarını ödeyemeyecek durumda olduklarında alacaklılar emeklilerin maaşlarına haciz yapabilirler mi? Emekliler tarafından bana en çok sorulan sorudur.

Emeklilerin maaşlarına hangi durumlarda haciz yapılabilir ve kimler yapabilir diye baktığımızda bu konuda en son 01.10.2008 tarihinde çıkan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93 üncü maddesinde açıkça belirtilmiştir.

“Madde 93 - Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.”hükmü mevcuttur.

Bu hükme göre, sadece nafaka alacakları ve SGK’nın alacakları hariç olmak üzere emekli aylığından kesinti yapmak yasaktır. Ayrıca, emeklinin açıkça “emekli (dul-yetim) aylığımdan icra kesintisi yapılsın” izni olmadan hiçbir icra müdürü veya kimse emekli aylığına haciz koyduramaz.

*************************************** *********************************

SORU: Özel bir şirkette 11 yıldır çalışıyorum. İşyerimizde 48 kişi çalışıyor her yıl yıllık izinlerimiz 10 gün olarak veriliyor. Ben en az 14 gün vermeniz gerekiyor dedim fakat yanlış bildiğimiz söylediler kaç gün yıllık izin hakkımız vardır?

CEVAP: Size yıllık izin konusunda yanlış biliyorsun demeleri doğru, fakat çalıştığınız işyeri de maalesef doğruyu bilmiyor. Her yıl kullandığınız yıllık izinler sizin çalışma sürenize göre belirlenir. Siz en az 20 işgünü yıllık izin kullanmalısınız.

Çalışanların yıllık izinleri şu şekildedir.

1 ile 5 yıl arasında olanlara (5 yıl dahil) 14 gün,

6 ile 14 yıl arasında olanlara 20 gün,

15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gün yıllık ücretli izin verilmektedir.

Bununla birlikte, 18 ve daha küçük yaştakilerle, 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamayacaktır.

4857 Kanuna göre çalışanlar ücretlerini ayın sonunda daha doğrusu takip eden ayda alırlar işte, bu kişiler yıllık izne çıkacaklarsa paralarını peşin almalı ve işveren de peşin ödemelidir. (4857 md. 57) 

Ayrıca, izin süresine rastlayan Pazar günleri ile izin süresine rastlayan ulusal bayram ve genel tatil günleri izinden sayılmaz ve izne ilave edilmelidir. Mesela, 14 gün izne çıkan bir işçinin izin süresi içine rastlayan 2 Pazar günü ile birlikte 16 gün izni olur.

27.02.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.