Özgür Akkaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Ottimo Yönetim Danışmanlığı ve Müşavirliği A.Ş.
ozgur_akkaya@ismmmo.org.tr

Finansman Gider Kısıtlaması Uygulamasına “Yatırım” Kavramı Açısından Bir Eleştiri

Not: Kanunlar cümle olarak değil, kelime anlamlarına inilerek okunmalı, anlaşılmalı ve o şekilde tatbik edilmelidir.

GİRİŞ

Vergi kanunları yapılırken ve yorumlanırken iktisat bilimini ve ekonomi öğretisini asla ama asla saf dışında bırakamayız.

Yazımızda “yatırım” kavramı ele alınarak, kar amacı  güden basiretli tacirlerin, ticari tabelaları altında yatırım yapmadığı kalemler için finansman giderine katlanıp katlanmadığı üzerinden bir eleştiri yapılacaktır.

İLGİLİ YASAL HÜKÜMLER

Tek düzen hesap planına göre finansman gideri, 780 hesapta raporlanmakta ve hesap planı tanımlamalarında aşağıdaki ifade ile açıklanır.

“İşletmenin borçlandığı tutarlarla ilgili olarak katlanılan ve varlıkların maliyetine eklenmemiş bulunan faiz, kur farkları, kredi komisyonları ve benzeri diğer giderleri kapsar.

Bu giderin kısıtlanmasına yönelik olarak da  mevzuatımızın ilgili bölümü aşağıdaki şekilde güncellenmiştir.

“…(6322 sayılı kanunun   37.maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 01.01.2013)i) Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere (700 Sayılı KHK'nın 173 üncü maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:09.07.2018)Cumhurbaşkanınca(**) kararlaştırılan kısmı. Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya (700 Sayılı KHK'nın 173 üncü maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:09.07.2018)Cumhurbaşkanı(*), bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslarıbelirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir…”

“YATIRIM” NEDEMEKTİR? “YATIRIM MALİYETİNE EKLENENLER HARİÇ” İFADESİNİN İNCELENMESİ

“Yatırım” kavramı TDK’ye göre ;

“…- Yatırma işi
- Parayı, gelir getirici, taşınır veya taşınmaz bir mala yatırma, mevduat, plasman
- Millî ekonominin veya bir ticaret kuruluşunun üretim ve hizmet gücünü artırıcı nitelikte olan aktif değerlerine yapılan yeni eklemeler, envestisman
- Bir çıkar veya kazanç sağlamak için yapılan davranış…”  olarak tanımlanmaktadır.

TDK’nin tanımı incelendiğinde “plasman” tanımı kullanılmıştır. Plasman kavramının da TDK’deki anlamına indiğimizde karşılığının “yatırım” olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bu kavramın iktisat bilimine bağlı ekonomi kolunda ise “Bir ekonomik varlığın  gelir getirici mali operasyonlara plase edilmesi” anlamına ulaşıldığını görebiliriz.

En az maliyetle (girdiyle) en fazla verimi (çıktıyı) elde etmek ekonomiklilik ilkesini ifade eder. Hiçbir işletme düşünülemez ki harcadığı ya da tükettiği bir varlığın geri dönüşünü fazlasıyla almayı düşünmesin…

Bilanço sistematiğimiz incelendiğinde aktif ve pasif eşitliğini görmekteyiz. Bu aktif ve pasif hesaplarının hareketleri sonucu ekonomiklilik ilkesine göre işletmeler özkaynaklarını artırmak hedefindedirler. Bu aktif ve pasif hareketler sonucu özkaynak artırma işlemi bir mali operasyondan olabileceği gibi ticari operasyondan da olabilmektedir.

Dolayısı ile işletmenin kullandığı yani harcadığı her bir lira yatırım çatısı altında bir ekonomik faaliyettir. Ekonomik olmayan faaliyetlerin ,  yani gelir getirici olmayan faaliyetlerin ,  yani yatırım sıfatıyla gerçekleşmeyen mali ve ticari hareketlerin işletme çatısı altında ve bilançoda yeri yoktur. Ki harici işlemleri kar amacı gütmeyen kuruluşların işidir. Kar amacı gütmeyen kuruluşların da gündemimizde yeri yoktur.

SONUÇLAR VE DEĞERLEME

*Dolayısı ile iktisat bilimine göre işletme kayıtlarına giren her türlü öz ve yabancı kaynağın yatırıma dönüşmediğini iddia etmek mümkün değildir.

**Zaten bir kar amacı güden bir işletmenin bilançosunda da kazanca dönüşme amacı olmayan bir harcamanın olması mümkün değildir.

***İşletmelerin ekonomik varlıklar olduğunu kabul ederek, yabancı kaynak kullanımının yatırım dışı varlıklara harcandığının tespit edilme amacı mantıken doğru değildir.

03.09.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.