Özgür Akkaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Ottimo Yönetim Danışmanlığı ve Müşavirliği A.Ş.
ozgur_akkaya@ismmmo.org.tr

Bilgisayar Kayıtlarında Olupda Fiziki Deftere Kaydedilmeyen Katma Değer Vergisi İndirim Konusu Yapılabilir (Mi)

GİRİŞ

Vergi Usul Kanununun 3'üncü maddesine göre vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyeti esastır. ... Bir başka ifadeyle Kanunun 3'üncü maddesinde hükme bağlanan gerçek mahiyet ilkesi, vergi incelemesinin maksadına dair ilke ile bir bütündür. Vergi kanunlarının vergilemenin doğru olarak yapılmasının sağlamak üzere mükellefe yüklemiş olduğu ödevler, gereği gibi yerine getirildiği ölçüde ispat aracı olarak da kullanılabilir. Mükellefler tarafından yerine getirilen bu ödevler bir vergi incelemesi veya idare ile bir görüş ayrılığı söz konusu olduğunda ya da yargı aşamasında ispat aracı olarak kullanılabilir. Vergi Usul Kanunu’muzda ispat ve ispat vasıtaları ile ilgili genel hüküm yer almaktadır. Kanunun 3/B maddesinde ’’İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii v e açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz. İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa düşer.’’ denilmektedir.

YEMİYE DEFTERİ YERİNE İŞLETME DEFTERİ TUTULMASININ İNCELENMESİ VE İRDELENMESİ

Vuk’ un 177. Maddesine göre birinci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır. Birinci sınıf tüccar durumunda olan bir mükellef, işletme hesabı esasına göre defter tuttuğunda defter tutmamış sayılır. Vuk’un 30/3. Maddesine göre, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış olması re’sen vergi tarhını gerektirmektedir.

Ancak İdare 37935 sayılı özelgesinde; işletme defterinin de yasal defter olması ve süresinde tasdik edilmiş bulunmasını göz önüne alarak, bu defterde gösterilen KDV’nin satıcıların da defterlerine kaydedilmesi ve süresinde beyan edilmiş olması şartıyla uygun görmüştür.

“MB, 09.09.1999 tarih ve 37935 sayılı özelgesi”

Danıştay da bir kararında, bilanço defteri yerine işletme defteri tutulması nedeniyle takdir komisyonuna gidilmesi sonucu matrahı aynen kabul eden komisyon kararı üzerine, KDV indiriminin ret edilmesi yoluyla tarhiyat yapılamayacağına karar vermiştir.

“Dn. 4. D. 21.03.2007 tarih ve E.2006/286,”

Buna göre bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefin indirimlerinin kabul edilmesi gerektiği konusunda vergi idaresi ile Danıştay aynı görüşü paylaşmaktadır.

TASDİK EDİLMEYEN DEFTERLERE KAYIT YAPILMASI HALİNİN İNCELENMESİ VE İRDELENMESİ

Süresinde tasdik ettirilmemiş defterlere kayıt edilen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılmaması tereddütlere yol açmıştır. Genellikle defter tasdik edilmemiş olsa bile , belgenin gerçek durumu yansıtması halinde indirim hakkının verilmesi uygun olacaktır.

Indirim KDV mükellefinin bir hakkı olup, KDV uygulamasının da temel unsurlarından biridir. Mükellefin indirim haklarını kullanabilmeleri için, indirilecek KDV’nin farlığını fatura ve benzeri belgelerle ispat etmeleri ve bu belgeleri yasal defterlere kaydetmeleri gerekmektedir.

Tutulması mecburi olan defterlerde;

-tasdik işleminin hiç yapılmamış olması ya da

-bir önceki takvim yılında veya hesap döneminde tasdik ettirilerek kullanılanlardan, ara tasdike gidilmeksizin bir sonraki hesap döneminde de aynı defterlere kayıt yapılması,

Vergi Usul Kanunu’nun 30/3 ‘üncü maddesine göre re’sen tarhiyat nedeni olmakla birlikte, KDV kanununun uygulamasında, bu defterlere kaydedilen gider belgelerinden dolayı yüklenilen kdv mükelleflerce indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bunun için alış belgelerinin gerçekliğine kannat getirilmesi ve bu verginin satıcı tarafından beyan edildiğinin tespiti zorunludur.

Bakanlığın bir özegesinde de konu aşağıdaki şekilde aydınlatılmıştır.

“Tasdiksiz de olsa kanuni defterlere ilgili takvim yılı içinde kaydedilen alış belgelerinde gösterilen KDV’nin ödendiğinin ve bu verginin satıcı tarafından da beyan edildiğinin yapılacak inceleme ile tespit edilmiş olması şartıyla bu belgelerde gösterilen  KDV’nin indiriminin kabul edileceği” belirtilmiştir.

“MB, 21.05.2002 tarih ve 22906 sayılı özelge”

SADECE BİLGİSAYAR ORTAMINDA OLAN KAYITLAR DİKKATE ALINACAK MIDIR?

Gelişen teknoloji, artık yasal fiziki defterler dışında elektronik ortamda yer alan kayıtların  da dikkate alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bilgisayar paket muhasebe programındaki kayıtlarda tıpkı defter kayıtlarında olduğu gibi yeteli güvenlik tedbirleri alınmadan bilgisayara yapılan kayıtlara isitnaden KDV indiriminin yapılması ve kazanç vergileri uygulamasında  ticari kazancın tespiti için yeteli görülmesi mümkün değildir. 

Indirim konusu yapılan  KDV nin varlığına ilişkin  tespitlerin bilgisayar kayıtlarından yapılabiliriliği konusunda Danıştay ve Gib farklı görüşlere sahiptir.

“Davacı şirket, 2004/3-12 dönemlerinde indirim konusu yaptığı KDV’lerinin yer aldığı mal alış faturalarını bilgisayar kayıtlarına geçirmiş , ancak yasal defterlerine kaydetmemiştir. Davacı şirketin KDV indiriminde yararlanmasına ilişkin  yasal şartları yerine getirmediği ileri sürülerek KDV indirimleri kabul edilmemiştir. Yükümlülerin fatura ve benzeri belgeleri defterlere kaydetmeleri, belgelerin gerçekliğinin araştırılmasına imkan tanıması açısından önemlidir. Ancak elektronik ortamda yer alan aydınaltıcı bilgilerinde dikkate alınmasını teknolojik Zemin zorunlu kılmaktadır. Davacı şirketin ilgili dönemde indiirm konusu yaptığı KDV’nin varlığına ilişkin tespitlerin bilgisayar kayıtlarından yapılması mümkün iken ibraz eilen bilgisayar kayıtları ve indirim konusu yapılan faturalar incelenmeksizin defterlere kaydedilmeyen faturalarda yazılı KDV nin indirim konusu yapılamayaağından söz edilerek, KDV nin indirimlerinin reddedilmesi suretiyle yapılan tarhiyata karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararından hukuka uygunluk bulunmamaktadır.”

Dn. 4. D. 07.12.2006 tarih ve K. 2006/1793, K. 2006/2562 sayılı kararı

SONUÇ

Başkanlıkça ön denetime tabi tutularak, belirlenmiş olan formata uygunuğu kabul edilen veriler, vergi kanunları karşısında kağıt ortamında tutulan defter ve belgeler gibi kabul edilecektir. Dolayısı ile bu belge ve defter kayıtlarına istinaden vergi indirimi yapılabilecektir.

07.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.