Özgül Höbek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Emekli Vergi Dairesi Müdürü
ozgulhobek@hotmail.com

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmemesi Halinde Kesilen İdari Para Cezaları

Türk parasının kıymetinin korunması için getirilen yasal zorunluluklardan birisi de ihracat bedellerinin kanunda belirtilen süre içerisinde yurda getirilmesidir. Ancak bazen mükellefler ihracat bedellerini yasal süresi içerisinde yurda getirememekte bunun sonucu olarak da idari para cezaları ile muhatap olabilmektedirler. Bu yazımızda, Cumhuriyet Savcılıkları tarafından verilen idari para cezalarının yasal süreçlerinden ve bunlara karşı yapılabilecek işlemlerden bahsedeceğim.

İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİNDE SÜRE

İhracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslar Tük Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı karara ilişkin tebliğ ile düzenlenmiştir. Buna göre, Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, istisnaları olmakla birlikte, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.

VERGİ DAİRESİNCE YAPILAN İŞLEMLER

Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları, aracı bankalarca 5 iş günü içinde muamelenin safhalarını belirtecek şekilde yazılı olarak ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir. İlgili Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname gönderilir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya mücbir sebep halleri varsa ya da haklı durumun belgelenmesi gereklidir. Mücbir sebeplerin varlığı halinde, mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce ek süre verilir.

Vergi Dairesi Müdürlüğünce 90 günlük ihtarname süresi sonunda kapatılmayan ihracat hesapları için Cumhuriyet Savcılıklarına yasal işlem başlatılmasını teminen bildirimde bulunulur ve Bakanlığa ihbara ilişkin bilgi verilir. 

CUMHURİYET SAVCILIĞINCA YAPILAN İŞLEMLER

Cumhuriyet Başsavcılıklarınca Vergi Dairelerinden gelen bildirimlere istinaden ihracat hesaplarını yasal süresi içerisinde kapatmayanlar hakkında idari yaptırım kararı düzenlenir. Bu kararlarda, 1567 Sayılı Türk  Parasının  Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3/3. Maddesi gereğince her türlü mal, kıymet, hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu işlere aracılık edenlerden bu işlemlerinden doğan alacaklarını aynı kanunun 1 inci maddesine göre alınan kararlardaki hükümlere göre ve bu kararlarda tayin edilen süreler içinde yurda getirmeyenler hakkında, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezası verilir.

Aynı zamanda İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere de idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğundan fazla olamaz. Yine İdari Para Cezasının kanun yoluna başvurmadan önce ödenmesi halinde 3/4 ü ödenebilir.

İDARİ PARA CEZASINA KARŞI BAŞVURULABİLECEK YOLLAR

İdari Para Cezasına karşı başvurulabilecek yollar 5326 Sayılı Kabahatler kanununun 27/1. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre idari yaptırım kararının tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde yetkili Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edilebilir. Bu arada İdari para cezasının tebliği üzerine kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılarak cezanın dörtte üçü de ödenebilir. Ayrıca Sulh Ceza Hakimliğinin vereceği kararın mükellef aleyhine olması halinde 7 gün içinde itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Tekrar itiraz edilemez. Yukarıda da bahsedildiği üzere İdari para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacakların yurda getirilmesi halinde de yurda getirilmesi gereken bedelin yüzde iki buçuğu oranında da ödeme yapılabilir. Bu ödemeler yapılırken,  1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3. Maddesi uyarınca suç tarihi ile tahsil tarihi arasındaki süreler için 6183 Sayılı kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi alınacağı unutulmamalıdır.

KARARIN KESİNLEŞMESİ ÜZERİNE YAPILAN İŞLEMLER

İdari para cezasına karşı yasal yollara başvurulmaması veya  yasal yola başvurulup kararın mükellefin aleyhine çıkması halinde ve tabi ki ödeme yapılmaması halinde, Cumhuriyet Savcılığınca ilgili tahsilatın yapılması için idari yaptırım kararları  tahsilat için yetkili olan süreksiz vergi dairelerine gönderilir. Vergi Dairesince mükellefe, 6183 sayılı AATUH. Kanunun 37. Maddesi gereğince yazının tebliğinden itibaren 1 ay içinde ödeme yapması gerektiği ile ilgili bir yazı gönderilir.  Bu süre zarfında da ödenmemesi halinde idari para cezaları cebren tahsil yoluna gidilerek gecikme zammıyla birlikte tahsil edilir.

SONUÇ

İhracat bedellerinin kanunda belirtilen süreler içerisinde yurda getirilmesi yasal bir zorunluluktur. Ancak mükellefler bazen söz konusu yasalara hakim olamamaktan veya işlerin yoğunluğu nedeniyle ihracat bedellerinin yurda getirilmesi esnasında hatalar yapmakta ve bunun sonucu olarak da idari para cezalarıyla karşılaşabilmektedirler. Bu nedenle mükelleflerin zor durumda kalmamak adına yukarıda belirtilen hususlara dikkat etmeleri gerekmektedirler. Saygılarımla…

05.09.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.