Özgül Höbek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Emekli Vergi Dairesi Müdürü
ozgulhobek@hotmail.com

Teminat Karşılığı Katma Değer Vergisi İadesi

Katma değer vergisi mükellefleri, Hazine ve Maliye Bakanlığının KDV. Genel Uygulama  Tebliğinde belirlediği esaslar çerçevesinde KDV. İadesi alabilirler. İlgili Bakanlıkça belirlenen sınırı aşan katma değer vergisi iadesine konu işlemlerde, henüz Yeminli Mali Müşavir Raporu ibraz edilmeden veya vergi incelemesi yapılmadan teminat gösterilmesi halinde mükelleflerin nakit iade almaları mümkündür. Bu yazımızda teminat karşılığı KDV iadesinin esaslarından ve uygulamada karşılaşılan sorunlardan bahsedeceğim.

TEMİNAT KARŞILIĞI KDV. İADESİ NEDİR?

KDV. Genel Uygulama  Tebliğinin (IV/A-3) bölümünde, iade hakkı doğuran her bir işlem bakımından Tebliğin ilgili bölümlerinde belirlenmiş sınırları aşmayan nakden iade taleplerinin teminat veya vergi inceleme raporu aranmaksızın yerine getirileceği belirtilmiştir. Bu sınır 2022 yılı için çoğu işlemde 5.000 TL .dir. Teminat karşılığı KDV iadesi kısaca, söz konusu sınırı aşan ve işlem türü itibariyle YMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan iadelerde henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme yapılmadan teminat gösterilmesi halinde yapılan iade yöntemidir.

TEMİNAT KARŞILIĞI İADE TALEPLERİ NE ZAMAN YERİNE GETİRİLİR?

Bu kapsamdaki nakden iade talepleri, nakit iade talebine ilişkin dilekçe ve teminatın yanı sıra ibrazı gerekli diğer belgelerin tamamlanıp KDVİRA sistemi tarafından “KDV İadesi Kontrol Raporu”nun üretilmesinden ve varsa yapılması gereken teyitlerin (örneğin, mal ihracatında gümrük beyannameleri ve usulüne uygun olarak gösterilmiş teminat mektupları ile varsa onaylı özel faturaların teyidi) yapılmasından sonra 10 gün içinde yerine getirilir.

TEMİNAT TÜRLERİ NELERDİR?

Uygulamada teminat olarak genellikle banka teminat mektubu verilmekle birlikte teminat olarak 6183 sayılı AATUHK’nun 10. maddesinde sayılan iktisadi kıymetlerden bir veya bir kaçı gösterilebilir. Bu teminatlar söz konusu kanun maddesinde;

• Para,
• Bankalar ve özel finans kurumlar tarafından verilen süresiz teminat mektupları,
• Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
• Hükümetçe belli edilecek Milli esham ve tahvilat “Bu esham ve tahvilat, teminatın kabul edilmesine en yakın borsa cetvelleri üzerinden % 15 noksanıyla değerlendirilir.”
• İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idaresince haciz varakasına müsteniden haczedilen menkul ve gayrimenkul malların kabul edileceği

şeklinde belirtilmiştir.

Diğer taraftan, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi halinde, banka teminat mektuplarının paraya çevrilmeleri konusunda hiçbir sınırlayıcı şart taşımaması, kesin ve süresiz olması, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar tarafından düzenlenmiş olması gerekmektedir.

TEMİNAT MİKTARI NE KADARDIR?

Teminat, talep edilen iade miktarının Tebliğin (IV/A-3) bölümünde belirlenen sınırı aşan kısmının tamamı için verilir.

Örneğin:205.000 TL ihracat kaynaklı iade talebi için 205.000-5.000=200.000 TL teminat verilmesi gerekir.

Ayrıca indirimli teminat ve artırımlı teminat uygulamaları da mevcuttur. İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS) kısaca, KDV. Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen şartları yerine getiren mükelleflere verilen bir sertifika ile yukarıda belirtilen teminat miktarını azaltan bir uygulamadır. İTUS uygulamasında ilgili iadenin sınırı aşan kısmının (% 8)’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için %4’ü) için teminat verilir.

Örneğin:205.000 TL ihracat kaynaklı iade talebi için 205.000-5.000=200.000 TL.

200.000 x %8=16.000TL. teminat verilmesi gerekir.

Artırımlı teminat uygulamasında ise, İade  taleplerinin yerine getirilmesi bakımından özel esaslara tabi olanlar hariç olmak üzere, mükelleflerin Tebliğin (IV/A-3) bölümünde belirlenen sınırı aşan ve işlem türü itibarıyla YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile talep edilen nakden iadelerinde, iade talep dilekçesi ile Tebliğin ilgili bölümlerinde iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin (YMM KDV İadesi Tasdik Raporu hariç) tamamlanması sonrasında, nakden iadesi talep edilen tutarın %120’si oranında (İTUS sertifikası sahibi mükellefler için %60’ı oranında) banka teminat mektubu verilmesi halinde, iade işleminin beş iş günü içinde gerçekleştirildiği  bir uygulamadır.

Örneğin:150.000 TL.ihracat kaynaklı iade talebi için 150.000 x%120=180.000 TL. teminat verilmesi gerekir.

UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Teminat karşılığı  KDV iadesi, teminat karşılığında vergi dairesince tebliğde belirtilen belirli kontrollerin yapılmasından sonra yine tebliğde belirtilen süreler dahilinde yapılmaktadır. Ancak vergi dairesi iadenin yapılmasından sonra, teminat çözümü için verilen raporlar ve dosya üzerinde incelemelerine devam etmekte ve iadenin haksız veya fazla alındığını tespit etmesi halinde vergi ziyaı cezalı tarhiyat yapabilmektedir. Uygulamada genellikle cezalı duruma düşmemek adına teminat belli bir tutarda eksik verilerek KDV iadesi daha düşük miktarda tahsil edilme yoluna gidilmektedir. Kalan tutarlar ise YMM raporuna istinaden vergi dairesinin kontrollerinden sonra alınmaktadır.

SONUÇ

 KDV. Genel Uygulama  Tebliğinde belirlenen sınırı aşan katma değer vergisi iadesine konu işlemlerde, henüz Yeminli Mali Müşavir Raporu ibraz edilmeden veya vergi incelemesi yapılmadan teminat gösterilmesi halinde mükelleflerin nakit iade almaları mümkündür. Mükelleflerin söz konusu iadeyi alırken yukarıda değinilen hususlara dikkat etmeleri hem iadeyi sorunsuz almaları hem de cezalı tarhiyat ile karşılaşmamaları adına önemlidir. Saygılarımla…

03.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.