Özgül Höbek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Emekli Vergi Dairesi Müdürü
ozgulhobek@hotmail.com

İhtiyati Haciz Uygulaması

İhtiyati haciz, kamu idarelerinin kamu alacaklarının güvence altına alınması amacıyla, 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 13 ile 16. Maddeleri arasında düzenlenmiş, adı üstünde ihtiyaten uygulanan bir hacizdir. Bu yazımızda ihtiyati haciz uygulaması ve özellikli durumlarından bahsedeceğim.

İHTİYATİ HACİZ NEDİR?

İhtiyati haciz;

-- İleride tahakkuk edecek olan veya,

--  Tahakkuk etmiş henüz vadesi gelmemiş bulunan ya da,

--  Vadesi geçtiği halde ödeme emri tebliğ edilmemiş olan,

Amme alacağının tahsil güvenliğini sağlamak üzere yapılan bir haciz türüdür.

İHTİYATİ HACİZ UYGULANABİLECEK HALLER HANGİLERİDİR?

İhtiyati haczin uygulanabileceği haller 6183 sayılı yasanın 13. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;

1. 9 uncu madde gereğince teminat istenmesini mucip haller mevcut ise,(Bu haller kısaca 213 sayılı VUK un 344 üncü maddesi uyarına vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller, yine aynı kanunun kaçakçılık ve suçları başlıklı 359 uncu maddesinde sayılan hallere temas edilmesi, Türkiye’de ikametgahı bulunmayan amme borçlusunun durumu amme alacağının tahsilinin tehlikede olduğunu göstermesi.)

2. Borçlunun belli ikametgahı yoksa,

3. Borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapması ihtimalleri varsa,

4. Borçludan teminat gösterilmesi istendiği halde belli müddette teminat veya kefil göstermemiş yahut şahsi kefalet teklifi veya gösterdiği kefil kabul edilmemişse,

5. Mal bildirimine çağrılan borçlu belli müddet içinde mal bildiriminde bulunmamış veya noksan bildirimde bulunmuşsa,

6. Hüküm sadır olmuş bulunsun bulunmasın para cezasını müstelzim fiil dolayısıyla amme davası açılmış ise, (Hüküm verilmiş olsun veya olmasın, para cezasını gerektiren fiil nedeniyle kamu davası açılmışsa)

7. İptali istenen muamele ve tasarrufun mevzuunu teşkil eden mallar, bu mallar elden çıkarılmışsa elden çıkaranın diğer malları hakkında uygulanmak üzere, bu kanunun 27, 29, 30 uncu maddelerinin tatbikini icabettiren haller varsa,

İhtiyati haciz uygulanır.

İHTİYATİ HACİZ KARARINI KİM VERİR?

İhtiyati haciz,  alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun kararıyla uygulanır. Vergi daireleri ve malmüdürlükleri tarafından takip ve tahsil edilen amme alacakları için ihtiyati hacze karar verme yetkisi vergi dairesi başkanlarına aittir. Alacaklı amme idaresinin belediye olması halinde karar verme yetkisi belediye başkanına aittir.

İHTİYATİ HACİZ KİMLERE UYGULANIR?

İhtiyati Haciz;

--Gerçek veya tüzel kişilere (Asıl borçluya),

--Kanuni temsilcilere,

--Limited şirket ortaklarına,

--Şahıs şirketi ortaklarına,

--Kefillere, yabancı şahıs ve kurum temsilcilerine,

--Mirası reddetmemiş mirasçılara,

Uygulanır.

İHTİYATİ HACİZİN SONUÇLARI NELERDİR?

İhtiyati haciz kararı alınmasından sonra, borçlunun her türlü mal, hak ve alacaklarına hiçbir süreyle bağlı olmaksızın haciz tatbik edilir. İhtiyati hacizler belli bir süre için konulmadığından kaldırılmadığı müddetçe devam eder. Yalnız bankalara yapılacak  ihtiyati haciz tebliğleri, sadece tebliğ tarihi itibarıyla amme borçlularının mevcut olan varlıklarını konu alır ve bu kişilerin ileride doğabilecek alacakları için  ihtiyati haciz tebliğinde bulunulmaz. İhtiyati haciz uygulanan borçlunun ihtiyaten haczedilen malları paraya çevrilemez.

İHTİYATİ HACİZE İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

İhtiyati haciz sebeplerine karşı açılacak davaların;

 - Haczin tatbik edildiği tarihten,

- Gıyapta yapılan hacizlerde ise haczin tebliğ edildiği tarihten,

 itibaren 15 gün  içinde ilgili vergi mahkemesinde açılması gerekmektedir.

İHTİYATİ HACİZ HANGİ HALLERDE KALDIRILABİLİR?

 İhtiyati haciz, aşağıdaki hallerden herhangi birisinin bulunması halinde kaldırılabilir;

--6183 sayılı yasanın 10. Maddesinde sayılan değerlerden birinin teminat olarak gösterilmesi (Menkul mallar hariç)

--Yargı mercilerince ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi,

--Yargı mercilerince ihtiyati hacze dayanak olan tarhiyatın terkinine karar verilmesi,

--İhtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi,

--İhtiyati haczin konusu olan borcun ödenmesi,

--İhtiyati tahakkukun kaldırılması.

SONUÇ

İhtiyati haciz kamu alacaklarını korumak, teminat altına almak amacıyla mükellefin menkul, gayrimenkul malları ile diğer hak ve alacaklarına uygulanır. Mükelleflerin zor durumda kalmamak adına yukarıda belirtilen hususlara dikkat etmeleri gerekmektedir. Saygılarımla…

08.02.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.