Mustafa Özden Düzgün
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Mali Hukuk Uzmanı
Uludağ Üniversitesi
Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Doktora Öğrencisi
ozdenduzgun@hotmail.com

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi

02/08/2024 tarihinde 7524 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun resmi gazetede yayınlandı. Bu kanun 36. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na 32/C maddesi eklendi. Bu maddeye göre kurumlar vergisini hesaplarken artık iki kere hesaplama yapacağız. Önce her zaman hesapladığımız şekilde kurumlar vergisini bulacağız. Daha sonra asgari kurumlar vergisini hesaplayacağız. Hangisi fazla ise onu beyan edeceğiz.

Kanun maddesinde asgari kurumlar vergisini “32 ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının 10’undan az olamaz” diyerek tarif etmektedir.

Kanun bizden indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı ifadesiyle, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço karına kanunen kabule dilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı anlamamız gerektiğini ifade etmektedir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisinin mükellefleri

Kurumlar vergisi mükellefleri

Beyanname veren Dar mükellef kurumlar

01.01.2025 tarihinden itibaren geçici vergi dönemleri dahil olarak uygulanacaktır.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulanmayacak mükellefler

Kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar vergisi mükelleflere uygulanmayacak

İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca uygulanmayacak (Birleşme, devir, tür değişikliği ve bölünme suretiyle kurulan şirketler ilk defa faaliyete başlama kabul edilmiyor.)

Gelir Vergisi Kanunu’na göre hasılat esasına göre vergilendirilen kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanmaz.

Hesaplaması

-Ticari bilanço KAR/ZARARINA kanunen kabul edilmeyen giderler eklenecek

-Tutar sıfırdan büyük olması halinde, bu tutardan asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında olan istisna ve indirimler düşülecek,

-Kalan bir tutar bulunması halinde bu tutara %10 oranı uygulanmak suretiyle asgari kurumlar vergisi hesaplanacaktır.

Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden

-KVK 32. Md. göre halka arz edilen kurum kazançlarına uygulanan 2 puanlık indirim

-İhracat kazançlarına uygulanan 5 puanlık indirim

-Sanayi sicil belgesine imalatçıların üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puanlık indirim indirimli oran uygulaması nedeniyle alınmayan vergi,

-02/08/2024 tarihinden önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarının kullanılması nedeniyle 32/A hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınamayan vergi

İndirilecek ve ödenmesi gereken asgari kurumlar vergisi belirlenecektir.

*Beyannamelerde indirim konusu yapılan geçmiş yıl zararları asgari kurumlar matrahından düşülemeyecektir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından düşülen

İstisnalar:

-İştirak kazancı istisnası

-Emisyon primi kazancı istisnası

-Yatırım fon ve ortaklıklarının kazancı istisnası (Taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç)

-Risturn kazanç istisnası

-Sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik kazanç istisnası

-Varlık kiralama işlemlerinden elde edilen kazanç istisnası

-Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden sağlanan kazaç istisnası

-Serbest bölgelerde elde edilen kazanç istisnası

-Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazanç istisnası

İndirimler:

-Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlarda indirim

-Engelliler Hakkında Kanun’a göre korumalı işyeri indirimi

-Ar-Ge ve tasarım indirimi.

Kurumlar vergisi tebliğ taslağı ile konu özetlenmiştir

KVK Genel Tebliğ Taslağı Örnek 4:

(D) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 12.500.000 TL,

Kanunen kabul edilmeyen gideri 500.000 TL’dir.

Şirket, gerçekleştireceği yatırım için 2021 yılında yatırım teşvik belgesi almış ve söz konusu yatırımı 2024 yılında tamamlamıştır. Mükellef kurumun 2025 hesap dönemine ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde bu yatırımı dolayısıyla indirimli kurumlar vergisine tabi matrahı 4.000.000 TL, indirimli vergi oranı ise %5’tir.

Öte yandan, kurumun aktifine kayıtlı taşınmazı, (A) Bankasına olan borç nedeniyle bu dönemde bankaya devredilmiş ve bu işlemden 4.000.000 TL kazanç elde edilmiştir.

Kurum ayrıca, 2.000.000 TL Ar-Ge indirimi ile geçmiş dönemlerden devreden 1.000.000 TL yatırım indirimini indirim konusu yapmıştır.

Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı (a)	12.500.000 TL	12.500.000 TL
KKEG (b)	500.000 TL	5000.000 TL
istisnalar                                                 Bankalara borçlu durumda olanların taşınmaz kazanç istisnası 4.000.000 TL ( c )	4.000.000 TL                    ( c )
İndirimler                                                            Ar-Ge indirimi    2.000.000 TL  ( ç )            Yatırım İndirimi  1.000.000 TL (d)	3.000.000 TL                    ( ç + d )	2.000.000 TL                        ( ç )
Kurumlar vergisi matrahı	[(a+b)-(c+ç+d)] 6.000.000 TL	[(a+b)-(ç)]            11.000.000 TL
Teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi  ( e )	(4.000.000 TL x %5)                    200.000 TL
Teşvik belgesine göre alınmayan vergi  ( f )	(4.000.000 TL x %20)                    800.000 TL
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi ( g )	(2.000.000 TL x %25)                    500.000 TL
Hesaplanan kurumlar vergisi	(e+g)                   700.000 TL	[(11.000.000 TL )x %10 - f 300.000 TL
Ödenecek kurumlar vergisi	700.000 TL

  (D) A.Ş.’nin, 1.100.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 32/A maddesi kapsamında teşvik belgesine göre alınmayan 800.000 TL verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 300.000 TL olacaktır. (D) A.Ş.’nin, beyanına göre 700.000 TL olarak hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan asgari kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ilave bir vergi ödenmesi söz konusu olmayacaktır.

Eğer örnekte geçmiş yıl zararları olsaydı, normal şekilde hesapladığımız kurumlar vergisinden bu zararları düşebilirken, asgari kurumlar vergisi hesaplarken bu zararları düşemeyeceğiz.

20.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.