Mustafa Özden Düzgün
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Mali Hukuk Uzmanı
Uludağ Üniversitesi
Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Doktora Öğrencisi
ozdenduzgun@hotmail.com

7524 Sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

02/08/2024 tarihinde resmî gazetede yayımlanan 7524 sayılı kanunda 13 adet kanun ve 1 adet kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılmıştır

Kanunun gerekçesinde

Vergilemede güvenliğin sağlanması ve kayıt dışılıkla mücadele

Vergi adaletinin güçlendirilmesi ve dolaysız vergilerin payının artırılması

Vergiye uyumun artırılması

Bazı istisnaların kaldırılması, bazı istisnaların da uygulanma şeklinin değiştirilmesi

Cezaların ve tahsilat etkinliğinin artırılması

Yer almaktadır.

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’nda yapılan değişiklik

MADDE 1- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun 22/ A maddesine ilave

Yürürlük: 02/08/2024

Kamu kurumları ve bunlara bağlı döner sermaye işletmeleri ödeme yapmak için vergi borcu yoktur yazısı ister. Bu madde ile borcu yoktur yazısı istenmesine (mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak ödemeler dahil) edildi.

Borcu yoktur isteyecek kamu kurumları;

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun ilgili cetvellerinde bulunan

-Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler örneğin bakanlıklar,

-Özel Bütçe Kapsamındaki İdareler örneğin üniversiteler,

-Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar örneğin Sermaye Piyasası Kurumu (SPK)

-Sosyal Güvenlik Kurumlarıdır.

Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE 2- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 17. Madde eklendi  

Yürürlük: 02/08/2024

Sanayi ve Ticaret Bakanlığının belirlediği kriterlere göre teknogirişim şirketlerinin çalışanlarına ücret niteliğinde verdiği pay senetleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Teknogirişim şirketi: Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yayınladığı Teknogirişim Stratejisi belgesine göre: Teknolojik ve yenilik odaklı faaliyetler yürüten, hızlı büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir bir iş fikri olan en fazla 10 yaşındaki girişim şirketi olarak tanımlanır.

Şartları:

1- Pay senedi verildiği tarihteki rayiç değeri çalışanın o yılki toplam brüt ücretini aşmayacak.

2- Pay senedi 12 yıl içinde elden çıkartılmayacak;

-3 yıl içinde çıkartılırsa istisna edilen verginin tamamı,

-4 ile 6 yıl içerisinde elden çıkartırsa istisna edilen verginin %75’i,

-7 ila 12 yıl içerisinde elden çıkartırsa istisna edilen verginin %25’i vergi ziyaı uygulanmadan İŞVERENDEN tahsil edilir.

-Çalışanın işten ayrılsa bile pay senetlerini elinde tuttuğu sürece istisnadan yararlanmaya devam edilir.

-Vefat halinde pay senetlerinin mirasçılar tarafından elde tutulduğu sürelerde de istisnadan yararlanılır.

Tebliğ taslağı Örnek 4: Teknogirişim şirketi niteliğini haiz (G) A.Ş. ile hizmet erbabı (H) arasında yapılan sözleşmede, belirli bir süre işveren ile çalışılması ve belirlenen performans kriterlerinin sağlanması, ayrıca verilen pay senetlerinin 12 yıldan önce elden çıkarılmaması kaydıyla şirket hisselerinden belirlenen miktarda pay senedi verilmesi kararlaştırılmıştır.

Bu sözleşme kapsamında, 28/2/2025 tarihinde hizmet erbabı (H)’ye rayiç değeri 1.200.000 TL olan pay senetleri bedelsiz olarak verilmiştir. Hizmet erbabı (H)’nin 2025 yılına ilişkin yıllık brüt ücreti bu tarihte tam olarak tespit edilemediğinden Şubat ayındaki brüt ücret tutarı 90.000 TL, 12 ile çarpılmak suretiyle yıllık brüt ücret tutarı (90.000x12=) 1.080.000 TL olarak hesaplanmıştır.

Buna göre, hizmet erbabı (H)’ye sağlanan menfaatin 1.080.000 TL’lik kısmı gelir vergisinden istisna edilecek, bu tutarı aşan (1.200.000-1.080.000=) 120.000 TL’lik kısım gelir vergisine tabi tutulacaktır.

2025 yılı sonu itibarıyla hizmet erbabı (H)’nin gerçekleşen yıllık brüt ücretinin 1.300.000 TL olduğu tespit edilmiş ve bedelsiz pay senedi verilmek suretiyle sağlanan 1.200.000 TL tutarındaki menfaatin tamamının istisna edilebileceği anlaşılmıştır.

 Bu durumda, işveren tarafından Şubat 2025 dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi düzeltilmek suretiyle yıllık brüt ücret tutarının ücret olarak vergilendirilen 120.000 TL’lik kısmı da istisnaya konu edilebilecektir.

MADDE 3- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 69. Madde eklendi  

Yürürlük: 01/01/2025

Yeni düzenleme ile, ticari ve serbest meslek faaliyetleri yününden mükelleflerin günlük kazançlarını tespit etmek amacıyla bir ayda üçten , bir takvim yılında on ikiden az olmamak kaydı ile idarece yoklama yapılabilecek,

-Yoklama sonucu tespit edilen günlük hasılat tutarlarının ortalamasından hareketle aylık hasılat tutarları hesaplanır.

- Aylık hasılat tutarları toplamı tespit edilen ay sayısına bölünerek aylık ortalama hasılat tutarı bulunur.

-Bulunan tutar mükellefin faaliyette bulunduğu ay sayısı ile çarpılarak yıllık takvim yılı hasılatı tespit edilir.

-Tespit edilen hasılat tutarı ile beyan edilen hasılat tutarı arasında fark %20 den fazla olan mükellefler izaha davet edilir.

Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı’na göre yoklama yapılacak olan mükelleflerin belirlenmesinde risk analizi sonuçları, sistem kayıtları gibi kriterlere bakılacaktır.

Bu madde hükmü kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacaktır

Genel Tebliğ Taslağı Örnek 5: Kuaförlükle iştigal eden serbest meslek erbabı mükellef (E), pazar günleri hariç haftanın altı günü hizmet vermekte olup 2026 yılına ilişkin hasılat tutarını 1.000.000 TL olarak bildirmiştir. Mükellef nezdinde günlük hasılat tespiti için yapılan yoklamalarda günlük hasılat tutarlarının tespitlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

Yoklama Sayısı	Ocak	Mayıs	Ağustos	Kasım
1	10.000 TL	15.000 TL	14.000 TL	16.000 TL
2	12.000 TL	12.000 TL	15.000 TL	18.000 TL
3	-	10.000 TL	12.000 TL	19.000 TL
4	-	13.000 TL	20.000 TL	21.000 TL
A-Ortalama Günlük Hasılat         Ocak ayı için: -                                        Mayıs ayı için:                           [(15.000+12.000+10.000+13.000)/4] Ağustos ayı için:                       [(14.000+15.000+12.000+20.000)/4] Kasım ayı için:                           [(16.000+18.000+19.000+21.000)/4]	-	12.500 TL	15.250 TL	18.500 TL
B-Aylık Hasılat [(Ax(31-5)]veya [Ax(30-5)]	-	325.000 TL	396.500 TL	462.500 TL
C- Ortalama Aylık Hasılat [(325.000+396.500+462.500)/3]	394.666.66 TL
D- Yıllık Hasılat Tutarı (Cx12)	4.736.000 TL

Mükellef (E)’nin hesaplanan yıllık hasılat tutarı ile beyan edilen gayrisafi hasılat tutarı arasındaki fark [(4.736.000-1.000.000)/1.000.000]x100=%373,6 olarak tespit edilmiş olup bu oran %20’den fazla olduğundan mükellef izaha davet edilecektir.

MADDE 4- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 94. Maddesine ilave

Yürürlük: 01/01/2025

Yapılan düzenlemeyle, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemelerden vergi tevkifatı yapılmasına,

-Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler ve faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik gerçek kişilere yapılan ödemelerden tevkifat yapılmasına

Cumhurbaşkanına ; Bu ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler,  iş grupları ve iş nevileri itibariyle ayrı ayrı veya birlikte farklı oran belirleme yetkisi verilmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE 5- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 153/A Maddesi düzenleme

Yürürlük: 02/08/2024

1-)Sahte belge kullanmak amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit edilip mükellefiyeti terkin edilenlerin yeniden mükellefiyet tesis edilebilmesi için ;

2-)Sahte belge düzenlediği inceleme raporunda tespit edilip kesinleşenlere, 60 gün içinde

3-)İştirak nedeniyle meslekten men edilip  tekrar mükellefiyet tesis etmek isteyen meslek mensuplarında yine aynı şartlarda bu sefer 1 ay içinde,

yazı ile teminat istenir. 

Sahte belge kullanmak amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit edilip mükellefiyeti terkin edilip mükellefiyeti yeniden tesis edilenlere, en az %10 ortak olunması, yönetim kurulu üyesi, idarecisi olunması, bunları devralması.. halinde, vergi dairesinin ıttıaına (bilgisine) girmesinde itibaren 60 gün içinde aynı şartlarda yazıyla teminat istenir.

-Teminatı yerine getiremezse teminat isteme tarihi itibariyle tüm vergi borçlarından mükellef ile müşterek ve müteselsil sorumlu olur.

- Bu kişiler 60 gün içinde statülerini sonlandırırlarsa söz konusu borçlar için takip ve tahsilden vaz geçilir.

 -Verilmiş teminat mükellefin başka borcu olmamak kaydıyla mükellefe iade olunur.

Teminat miktarı

İstenen teminat, düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın %10 ‘u kadar olacaktır.

-Ancak; bu tutar (01.01.2024’den itibaren) 690.000 TL’sından az ve 10 milyon Türk lirasında fazla olamaz. 

MADDE 6- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu mükerrer 257. Maddesi düzenleme

Yürürlük: 02/08/2024

Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna ilişkin yetkinin kapsamına mükellef olmayanlar da dahil edilmiştir.

Aynı maddede yine Maliye Bakanlığına; elektronik ticaret yanında her türlü dijital ortamın alım satım, kiralama ilan ve reklam gibi ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara, içerik, sosyal ağ sağlayıcılarına.. bilgi verme yükümlülüğü getirmeye ve uygulamaya dair yetki verilmiştir.

MADDE 7- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 263. Maddesi düzenleme

Yürürlük: 02/08/2024

Maddeye eklenen “kıymetli madenler” ifadesiyle kıymetli madenler borsasında işlem gören kıymetli madenlerin değerleme işlemlerinde değerleme ölçüsü olarak borsa rayicinin kullanılabilmesi sağlanmıştır.

MADDE 8- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 274/A Maddesi eklenmiş

Yürürlük: 02/08/2024

Altın, gümüş, platin gibi kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlemesi hükme bağlanmıştır.

Madde gerekçesinde kıymetli maden üretim, alım satımı ile iştigal eden mükelleflerin aktifinde ticari mal olarak kayıtlı olanlar hariç olmak üzere, tasarruf amacıyla tutmuş oldukları kıymetli madenler ile kıymetli maden ile olan alacak ve borçların, mevduat ve kredi hesapları dahil borsa rayici ile değerlemesi sağlanmaktadır.

MADDE 9- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 344. Maddesine ilave

Yürürlük:02/08/2024

Mükellefiyet tesis ettirmeksizin, kayıt dışı faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, kesilecek vergi ziyaı cezası %50 artırımlı olarak uygulanacaktır.

MADDE 10- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 352. Madde değişiklik (artırım)

Yürürlük: 02/08/2024

352. Maddedeki usulsüzlük cezaları 1 sayılı cetvel ile gösterilen tutarlarda artırılmıştır.

MADDE 11- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 353. Madde değişiklik (artırım)

Yürürlük: 02/08/2024

Bir takvim yılında birden fazla tespitle özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda her bir tespit için artan ceza uygulamasına geçildi.

Kanun kapsamında düzenlenmesi gereken belgeleri düzenlenmediğinin, belgenin düzenlenmesi gereken tarihten itibaren beş iş günü içinde idareye bildirmesi halinde alıcıya ceza kesilmeyip, satıcıya 3 kat ceza uygulanacaktır.

Kanun kapsamında olmayan belgeleri düzenleyenlere bu ceza 2 kat olarak uygulanacak. Bu durumun alıcı tarafından beş iş günü içinde idareye bildirilmesi halinde alıcıya ceza kesilmeyip satıcı adına 6 kat ceza uygulanacaktır.

MADDE 12- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 355. Madde artırım

Yürürlük: 02/08/2024

Damga vergisi ödenmemiş kağıtları işleme koyan noterler adına kesilecek özel usulsüzlük cezası asgari tutar 40 TL olarak artırıldı.

MADDE 13- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Mükerrer 355. Madde ilave (artırım)

Yürürlük: 02/08/2024

-  Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde bilgi toplamayı amaçlayan düzenleme kapsamında zorunluluğa uymayanlara ceza kesilecek.

- Teminatı zorunluluğunu yerine geritmeyenlere özel usulsüzlük cezası kesilecek.

-Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik zorunluluğuna uymayanlara uygulanacak ceza işleme konu tutarın %5’inden %10’a çıkartıldı.

*Bu zorunluluğa uymadan ödeme yapanların, durumu 5 gün içinde idarenin bilgisine girmeden bildirmesi durumunda bu kimselere ceza kesilmeyecektir.

 -Tahsilatların başkaları adı veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için bu   her iki tarafa da özel usulsüzlük cezası kesilir.

- Tahsilatlarda, başkasının elektronik cihazı (POS cihazı) aracılığıyla yapanlara ve bu cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için 3 kat özel usulsüzlük cezası kesilir.

-Elektronik ticaret yanı sıra her türlü dijital ortamda, ilan, reklam, kiralama gibi ticari amaçlara kullanıldığı durumlarda bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin bu yükümlülüklerine ilişkin bildirimde bulunmamaları durumunda özel usulsüzlük cezası uygulanacak,

-Ödeme Kaydedici Cihaz üreticileri, ithalatçıları, Servis sağlayıcıları, elektronik defter, belge kayıt oluşturması, imzalanması, saklanması konusunda yetkilendirileler vs… bakanlık düzenlemelerine uymayanlara birinci sınıf tüccar ile serbest meslek erbabı hakkında kesilen 20.000TL ceza on kat (200.000TL) olarak uygulanır.

MADDE 14- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 112. Ve 376. Madde ilgili Ek Maddeler düzenlendi

Yürürlük:02/08/2024

Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkartıldı.

Uzlaşılan cezaya 30 gün içinde ödeme yapan mükelleflere sağlanan %25 indirim imkanı yürürlükten kaldırıldı.

MADDE 15- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Ek Madde 13 eklendi

Yürürlük: 02/08/2024

Normal mesai saati haricinde ve daire dışında yoklama ile yaygın yoğun vergi denetimi işlemlerini fiilen yapmakla görevli personele bu çalışmalarının karşılığı fazla çalışma ödemesi yapılır

MADDE 16- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Geçici Madde 35 eklendi

Yürürlük: 02/08/2024

Yapılan düzenleme ile Kanunun yayımından önce yapılmış uzlaşma başvurularının değişiklik öncesi hükümlere göre (verginin aslını da kapsayacak şekilde) sonuçlandırılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE 17- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 13. Madde ilave

Yürürlük: 01/09/2024

Düzenleme ile, Liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlere uygulanan istisnadan;

Gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyette kullanılan araçlar hariç tutulmuştur.

MADDE 18 - 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 16. Madde değişiklik (Gümrük atıf)

Yürürlük: 01/11/2024

-Milli güvenlik kuruluşlarının, araç, gereç, silah, cihaz ve yedek parçaların ithalatındaki istisna kaldırıldı.

-Engelli araçların ithalinde istisna kaldırıldı.

MADDE 19 - 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 17. Madde ilave

Yürürlük : 02/08/2024

Yapılan düzenleme ile Birleşme ve devir ve bölünme sonucunda faaliyetiniz bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin bünyesinde bulunan sonraki döneme devreden KDV tutarının devralan şirketin kullanabilmesi için zaman aşımı sürelerine bağlı kalmaksızın vergi incelemesi şartı getirildi.

Öncelikler vergi incelemesi yapılması hususunda talepte bulunulacak, uygun görülen indirim KDV tutarı, inceleme raporunun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği beyan döneminde indirim konusu yapılabilecek.

MADDE 20 - 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 30. Madde ilave

Yürürlük: 01/01/2030

5 takvim yılı içerisinde indirim yoluyla giderilemeyen Katma Değer Vergisi artık indirim konusu yapılamaz.

5 takvim yılında vergilendirme dönemlerine ilişkin sonraki döneme devreden KDV tutarlarından en düşük olan tutarı indirim hesaplarından çıkartılarak özel bir hesaba alınacaktır. Yine aradaki dönemlerden herhangi birisinde mükellefin ödenecek KDV’sinin bulunması halinde, beş takvim yılının hesabına ödenecek KDV çıkan dönemi izleyen takvim yılının başından itibaren başlanacaktır.

MADDE 21 – 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 36. Madde Düzenleme

Yürürlük: 01/09/2024

Vergi iadelerinde asıl esas usulün vergi incelemesi olarak belirlenmektedir.

Bakanlık, mükelleflerin vergiye uyum seviyelerine göre farklı iade yöntemleri belirlemeye yetkilidir.

İade taleplerinde eksiklik veya olumsuzluklar verilen sürede giderilememesi halinde iade talebi incelemeye sevk edilir. İncelemeye sevk edilen iade talepleri, iadesi talep edilen tutarın %150’si oranında banka teminat mektubu verilerek yerine getirilir. İnceleme sonucu teminat çözülür.

MADDE 22- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 58. Madde ilave

Yürürlük: 01/01/2030

İndirilemeyen KDV gider.

5 yıl içinde indirilemeyen (sonraki döneme devreden ) Katma Değer Vergisi devreden Katma Değer Vergisi hesabından çıkartılarak özel bir hesaba alınacak,  özel hesaba alınan sonraki döneme devreden Katma Değer Vergisi 3 yıl içinde talep üzerine, zamanaşımı süreleri dikkate alınmaksızın talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucu incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir ve kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.

-Talepte bulunulmazsa indirilemeyen KDV gider de yazılamaz.

MADDE 23- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici 45. Madde eklendi

Yürürlük: 02/08/2024 – 31/12/2025

Deprem nedeniyle afet bölgelerinde yapılan protokol kapsamında genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanmak üzere

-  Yabancı devlet kuruluşlarına yapılan konut, iş yeri, okul, hastane, kütüphane gibi taşınmazların inşası için yapılan teslim ve hizmetler;

- Yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına Konutların  teslimi,

 KDV’den istisnadır.

Serbest Bölgeler Kanunu’nda yapılan değişiklik

MADDE 24 – 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Geçici 3. Madde düzenlendi

Yürürlük: 01/01/2025

Yapılan düzenleme ile serbest bölgelerde imal edilen ürünlerin 01/01/2025 tarihinden itibaren yurt içine satışından elde edilen kazançlara uygulanan istisna kaldırıldı.

Üretici firmalar aynı veya başka bir serbest bölgede faaliyette bulunan ihracatçılara, yurt dışına üç ay içinde satılması kaydıyla teslim etmeleri yurt dışı satış olarak değerlendirilir.

Özel Tüketim Vergi Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE 25 – 4760 sayılı Özel Tüketim Vergi Kanunu 7. Madde düzenleme

Yürürlük: 01/11/2024

 -Milli güvenlik kuruluşlarının, araç, gereç, silah, cihaz ve yedek parçaların ithalatındaki istisna kaldırıldı.

-Engelli araçların ithalinde istisna kaldırıldı.

MADDE 26 - 4760 sayılı Özel Tüketim Vergi Kanunu 12. Madde çıkartma

Yürürlük:02/08/2024

Cumhurbaşkanının;  Bazı tütün mamullerinde alınmakta olan maktu vergi tutarına ilişkin asgari vergi tutarının %20 sine kadar vergi alabilmesine ait sınırlandırma kaldırılmıştır. Böylece birim ambalajda bulunan mamul için alınacak asgari maktu vergi tutarı kadar maktu vergi alınabilecektir.

5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da yapılan değişiklik

MADDE 27- 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 30. Madde ekleme (Aylık kesilmeyecek)

Yürürlük: 02/08/2024

Emekli aylığı almakta iken Türkiye Kızılay Derneği ile bu derneğe ait veya bağlı işletmelerde çalışanların aylıkları kesilmez.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE:28 – 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 81. Madde değişiklik

Yürürlük: 01/09/2024

Kısa vadeli sigorta prim oranı, %2 ‘de %2,25’e çıkartıldı.

MADDE 29 – 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu EK 19. Madde değişiklik

Yürürlük:02/08/2024

Emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında aylık asgari ödeme tutarı 10.000 TL den 12.500 TL ye çıkartılmıştır.

MADDE 30- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici 95. Madde fıkra çıktı

Yürürlük:01/09/2024

EYT lilere tanınan 5 puanlık işveren prim ayı kaldırılmıştır.

MADDE 31-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici 104. Madde eklendi

Yürürlük:02/08/2024

Malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıkların finansmanı için, Hazine ve Maliye Bakanlığının ilgili tertibine 2024 yılında ödenek eklenebilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikler

MADDE 32- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 5. Madde ilave

Yürürlük:01/01/2025

Kanununda istisnadan faydalanan fon ve ortaklıkların (emeklilik yatırım fonları hariç) bu istisnadan faydalanabilmesi şarta bağlanmıştır.

Buna göre fon ve ortaklıkların sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançlarının en az %50’sini elde edildiği döneme ilişkin kurumlar vergisinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar kar payı olarak dağıtmaları gerekir.

İstisnadan yararlanamayan fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumlar iştirak kazancı istisnasından faydalanabilecekler.

MADDE 33- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 15. Madde düzenleme

Yürürlük:01/01/2025

Yapılan düzenlemeyle, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemelerden vergi tevkifatı yapılmasına

-Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler ve faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik tam mükellef kurumlara yapılan ödemelerden tevkifat yapılmasına

Cumhurbaşkanına; Bu ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler,  iş grupları ve iş nevileri itibariyle ayrı ayrı veya birlikte farklı oran belirleme yetkisi verilmektedir.

 MADDE 34- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 30. Madde düzenleme

Yürürlük:01/01/2025

Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, Türkiye’de işyeri ve daimi temsilciliği bulunan dar mükellef hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler tevkifat kapsamına alınmıştır.

-Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler ve faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik dar mükellef kurumlara yapılan ödemelerden tevkifat yapılmasına

Cumhurbaşkanına; Bu ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler, iş grupları ve iş nevileri itibariyle ayrı ayrı veya birlikte farklı oran belirleme yetkisi verilmektedir.

MADDE 35- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 32. Madde ekleme

Yürürlük:01/01/2025

Yap İşlet Devret modeli ve Kamu Özel İşbirliği Modeli çerçevesinde yürütülen projelerde faaliyette bulunan kurumların kazançları için kurumlar vergisi %30’a çıkarıldı.

Bu oran kurumların tüm faaliyetleri için geçerli olup, taşeron sözleşmeleriyle alt yüklenicilerin bu kapsamda yürüttükleri faaliyetten elde ettikleri kazançlarında geçerli değildir.

MADDE 36- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 32/C Madde ilave

Yürürlük:01/01/2025

32 ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının 10’undan az olamaz.

*hesap dönemi sonundaki ticari bilanço karına kanunen kabule dilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade eder.

Yurt içi asgari kurumlar vergisinin mükellefleri

Kurumlar vergisi mükellefleri

Beyanname veren Dar mükellef kurumlar

01.01.2025 tarihinden itibaren geçici vergi dönemleri dahil olarak uygulanacaktır.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulanmayacak mükellefler

Kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar vergisi mükelleflere uygulanmayacak

İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca uygulanmayacak (Birleşme, devir, tür değişikliği ve bölünme suretiyle kurulan şirketler ilk defa faaliyete başlama kabul edilmiyor.)

Gelir Vergisi Kanunu’na göre hasılat esasına göre vergilendirilen kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanmaz.

Hesaplaması

-Ticari bilanço KAR/ZARARINA kanunen kabul edilmeyen giderler eklenecek

-Tutar sıfırdan büyük olması halinde, bu tutardan asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında olan istisna ve indirimler düşülecek,

-Kalan bir tutar bulunması halinde bu tutara %10 oranı uygulanmak suretiyle asgari kurumlar vergisi hesaplanacaktır.

Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden

-KVK 32. Md. göre halka arz edilen kurum kazançlarına uygulanan 2 puanlık indirim

-İhracat kazançlarına uygulanan 5 puanlık indirim

-Sanayi sicil belgesine imalatçıların üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puanlık indirim indirimli oran uygulaması nedeniyle alınmayan vergi,

-02/08/2024 tarihinden önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarının kullanılması nedeniyle 32/A hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınamayan vergi

İndirilecek ve ödenmesi gereken asgari kurumlar vergisi belirlenecektir.

*Beyannamelerde indirim konusu yapılan geçmiş yıl zararları asgari kurumlar matrahından düşülemeyecektir.

Yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından düşülen

İstisnalar:

İştirak kazancı istisnası

Emisyon primi kazancı istisnası

Yatırım fon ve ortaklıklarının kazancı istisnası (Taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç)

Risturn kazanç istisnası

Sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik kazanç istisnası

Varlık kiralama işlemlerinden elde edilen kazanç istisnası

Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden sağlanan kazaç istisnası

Serbest bölgelerde elde edilen kazanç istisnası

Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazanç istisnası

İndirimler:

-Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlarda indirim

-Engelliler Hakkında Kanun’a göre korumalı işyeri indirimi

-Ar-Ge ve tasarım indirimi.

KVK Genel Tebliğ Taslağı Örnek 4:

(D) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 12.500.000 TL,

Kanunen kabul edilmeyen gideri 500.000 TL’dir.

Şirket, gerçekleştireceği yatırım için 2021 yılında yatırım teşvik belgesi almış ve söz konusu yatırımı 2024 yılında tamamlamıştır. Mükellef kurumun 2025 hesap dönemine ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde bu yatırımı dolayısıyla indirimli kurumlar vergisine tabi matrahı 4.000.000 TL, indirimli vergi oranı ise %5’tir.

Öte yandan, kurumun aktifine kayıtlı taşınmazı, (A) Bankasına olan borç nedeniyle bu dönemde bankaya devredilmiş ve bu işlemden 4.000.000 TL kazanç elde edilmiştir.

Kurum ayrıca, 2.000.000 TL Ar-Ge indirimi ile geçmiş dönemlerden devreden 1.000.000 TL yatırım indirimini indirim konusu yapmıştır.

Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı (a)	12.500.000 TL	12.500.000 TL
KKEG (b)	500.000 TL	5000.000 TL
istisnalar                                                 Bankalara borçlu durumda olanların taşınmaz kazanç istisnası 4.000.000 TL ( c )	4.000.000 TL                    ( c )
İndirimler                                                            Ar-Ge indirimi    2.000.000 TL  ( ç )            Yatırım İndirimi  1.000.000 TL (d)	3.000.000 TL                    ( ç + d )	2.000.000 TL                        ( ç )
Kurumlar vergisi matrahı	[(a+b)-(c+ç+d)] 6.000.000 TL	[(a+b)-(ç)]            11.000.000 TL
Teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi  ( e )	(4.000.000 TL x %5)                    200.000 TL
Teşvik belgesine göre alınmayan vergi  ( f )	(4.000.000 TL x %20)                    800.000 TL
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi ( g )	(2.000.000 TL x %25)                    500.000 TL
Hesaplanan kurumlar vergisi	(e+g)                   700.000 TL	[(11.000.000 TL )x %10 - f 300.000 TL
Ödenecek kurumlar vergisi	700.000 TL

  (D) A.Ş.’nin, 1.100.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 32/A maddesi kapsamında teşvik belgesine göre alınmayan 800.000 TL verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 300.000 TL olacaktır. (D) A.Ş.’nin, beyanına göre 700.000 TL olarak hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan asgari kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ilave bir vergi ödenmesi söz konusu olmayacaktır.

MADDE 37-38-39-40-41-42-43-44-45-46-47-48-49 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

EK 1 -2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13 Madde ilave

Yürürlük:02/08/2024

MADDE 50- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Geçici Madde 17 eklendi

Yürürlük:02/08/2024

Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi

OECD tarafından BEPS (Matrah aşındırması ve kar kaydırması) eylen planı yayımlandı. Çok uluslu şirketlerin karlarını daha düşük vergi uygulaması bulunan ülkelere kaydırması ve matrahlarını düşürmesini engellemek için düzenlemeler.

Yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap döneminden önceki dört hesap döneminin en az ikisinde 750 milyon avro karşılığı Türk Lirası sınırını geçen çok uluslu işletme gruplarının bağlı işletmelerinin ilgili hesap dönemindeki kazançlarının en az %15’i tamamlayıcı asgari kurumlar vergisine tabidir.

Yurt Dışına Çıkış Harcı Hakkında Kanun’unda

Madde 51- 5597 sayılı Yurt Dışına Çıkış Harcı Hakkında Kanun ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 1. Madde düzeleme

Yürürlük: 12/08/2024

Yurt dışına çıkış harcı 500 TL olmuştur. Bu harç her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda

MADDE 52 – 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 45. Madde düzenleme

Yürürlük:02/08/2024

Konusu 31.000  Türk lirasını geçmeyen, vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacak

MADDE 53 - 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 46. Madde düzenleme

Yürürlük: 02/08/2024

Konusu 920.000 Türk lirasını aşan, vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar temyiz edilebilecek

Konusu 270.000 Türk lirasını aşıp 920.000 Türk lirasını aşmayan; vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan ve istinaf kanun yolu incelemesinde kaldırma kararı üzerine yeniden karar verilen davalar temyiz edilebilecek.

MADDE 54 - 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu Ek 1. Madde Düzenleme

Yürürlük : 02/08/2024

Parasal sınırlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında , takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanacak,

-Duruşma zorunluluğu olduğu davaların belirlenmesinde davanın açıldığı tarihteki parasal sınırlar,

-İstinaf veya temyiz yoluna başvurulabilecek kararların belirlenmesinde ise ilk derece mahkemesi veya bölge idare mahkemelerince nihai kararın verildiği tarihteki parasal sınırlar esas alınacaktır.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun Muafiyetleri ve Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik

MADDE 55 – 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun Muafiyetleri ve Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Mülga 14. Madde düzenlendi

Yürürlük:02/08/2024

“Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun gelirleri maddeye eklenmiş

a) Genel bütçeden yapılacak Hazine yardımları

b) Kurum faaliyetlerinden elde edilecek gelirler

c) Yayın gelirleri

ç) Kuruma ait taşınır veya taşınmaz malların gelirleri

d) İşletme ve şirketler ile diğer birimlerden aktarılan gelirler

e) Radyoaktif atık yönetimi için Kuruma ödenen bedeller

f) Fikrî ve sınai mülkiyet haklarından elde edilen gelirler

g) Kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler

ğ) Diğer gelirler

Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayanlar bir sonraki yıla aktarılır.”

MADDE 56 - 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun Muafiyetleri ve Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Ek 4. Madde düzenleme

Yürürlük:02/08/2024

Düzenlemeye göre Kapsamdaki personele ve öğretim üyelerine alacakları ücretler konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki veriliyor.

Desteklenen projelerde görev alan personele verilecek ikramiye tutarının  belirlenmesinde Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.

Hakimler ve Savcılar Kanunu’nda yapılan değişiklikler

Yürürlük: 02/08/2024

MADDE 57-2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu 9/A Maddesi düzenleme (sınav)

Düzenlemeyle hakimler ve savcı yardımcılığı sınavında sorulacak alanlarla ve mülakata çağırılacak aday sayısı ile ilgili düzenleme yapılmıştır.

Yürürlük:02/08/2024

MADDE 58-2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu 106. Madde değişiklik

Yürürlük:02/08/2024

Maddede yazılan ,( Yatgıtay ve Danıştay üyeleri, Hakim ve Savcılar …) ödenecek ek tazminat hesaplaması ile ilgili düzenleme

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de yapılan değişiklik

MADDE 59-375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Ek 4. Md değiştirildi

Yürürlük:02/08/2024

Kamu görevlileri sendikalarına üye olanlara aylık veya ücretleriyle beraber toplu sözleşme ikramiyesi ödenmesi konusunda düzenleme yapılmıştır.

Geçici Madde- 1 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun yürürlük ile ilgili uygulama geçiş hükümleri.

Madde 60 ve 61- Yürürlük Maddesi

17.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.