Ozan Bingöl
Vergi Uzmanı
ozanbngl@hotmail.com

Promosyon Ve Eşantiyon Olarak Verilen Mallarda KDV

Günümüzde reklam giderlerinin çok yüksek maliyetlere ulaşması, artan rekabet koşulları ve firma sayılarının artmasıyla birlikte yeni pazarlama stratejileri ortaya çıkmıştır. Bu pazarlama stratejilerinden en dikkat çekeni ise bazı mal ve hizmet alımlarında satışı arttırmak amacıyla bedelsiz olarak asıl malın yanında verilen hediye, promosyon vb. pazarlama stratejileri olmuştur.  Ancak bu durum KDV açısından bir karışıklığa sebep olduğundan, Maliye Bakanlığı 25.12.1995 yılında 22504 sayılı resmi gazetede 50 seri no’lu KDV genel tebliğini yayınlamıştır. Böylece bir malın yanında ayrıca bir bedel tahsil edilmeksizin başka bir malın verilmesi veya numune ya da eşantiyon mallar verilmesi şeklinde ortaya çıkan teslimler ile gazete, dergi vb. yayın faaliyetinde bulunan kuruluşların, bu yayınlarının tirajını artırmak amacıyla düzenledikleri promosyon kampanyalarının katma değer vergisi karşısındaki durumu şu şekilde olmuştur:

- PROMOSYON MALLARDA KDV

Özellikle son dönemde ortaya çıkan, satışı yapılan asıl malın yanında bir başka malında bedelsiz olarak verilmesi ticari hayatta sıkça rastlanan bir durum olmuştur. İşletmeler son yıllarda reklam faaliyetleriyle beraber promosyon ürün uygulamasını da sıklıkla kullanmaya başlamışlardır. Bu promosyon ürünlerin verilmesinde promosyona konu olan ürünler piyasadan alındığında ve promosyon olarak kullanıldığında GVK 40. Maddeye göre bir pazarlama gideri sayılmaktadır. Ancak KDV açısından bu malların müşterilere bedelsiz olarak verilmesi halinde tekrar bir vergi hesaplanmamakta, bu ürünler için yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilmektedir.

Asıl mal ile promosyon ürünlerinin farklı vergi oranlarına sahip olmaları bir karışıklığa sebebiyet vermiş ve bununla ilgili bu karışıklığın giderilmesi için KDV kanununun 29/4 maddesi Maliye Bakanlığına yetki vermiştir. Bu yetki çerçevesinde Maliye Bakanlığı promosyon ürünleri (aynı işletmede imal ve inşa edilenler de dahil) için şöyle bir düzenleme yapmıştır:

- Satışı yapılan mala ait katma değer vergisi oranına eşit veya daha düşük oranda olması halinde promosyon ürünü için yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapılması,

- Satışı yapılan malın tabi olduğu katma değer vergisi oranından yüksek olması halinde ise promosyon ürünü için yüklenilen katma değer vergisinden, satışı yapılan malın tabi olduğu orana isabet eden kısmın indirim konusu yapılması, kalan kısmın gelir veya kurumlar vergisi açısından gider veya maliyet olarak dikkate alınması, uygun görülmüştür.

Yukarıda belirttiğimiz durumlarda promosyon mallarının hangi dönemde ne kadar kullanılacağı belli olmadığından bu mallara ilişkin yüklenilen vergi  ‘‘indirilecek KDV’’ hesabına alınacaktır. Ancak promosyon ürünün KDV oranı asıl malın oranından yüksek ise promosyon olarak verilen malların alımı, imal veya inşası ile ayrıca bir bedel tahsil edilmeksizin müşterilere verilmesi işleminin aynı dönemde gerçekleşmesi halinde bu mallarla ilgili olarak yüklenilen ve öncelikle "indirilecek katma değer vergisi" hesabına alınmış olan katma değer vergisinden, satışı yapılan malın tabi olduğu orana isabet eden kısım dışındaki tutar, "indirilecek katma değer vergisi" hesabından çıkarılarak gider hesaplarına intikal ettirilecektir.Öte yandan, promosyon ürünü olarak verilen malların alışı sırasında yapılan diğer giderlere ilişkin yüklenilen katma değer vergilerinin genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacağı da belirtilmiştir.

- EŞANTİYON VE NUMUNE MALLARDA KDV

Günümüzde bazı özel ve resmi günlerde firmaların müşterilerine bedelsiz olarak verdikleri ve maksadının birazda tanıtım ve reklam olduğu durumları bilmekteyiz. Bu dönemlerde müşterilere verilen anahtarlık, takvim, ajanda gibi ürünlere ticari hayatta eşantiyon denmektedir. Ayrıca yine firmalar kendi ürettikleri ve asıl malın bütün özelliklerini taşıyan satışa konu olamayacak sınırlı miktarda sunulan ve üzerinde ‘‘numunedir parayla satılmaz’’ ibaresi yer alan bazı ürünleri de müşterilerine bedelsiz olarak vermektedirler. Her iki durumda da teslim edilen malların, ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması, ayrıca bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi halinde ayni pazarlama gideri niteliğinde olduğundan, bu ürünlerin müşterilere ayrıca bir bedel alınmaksızın teslimi halinde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır. Bu şartlara ilave olarak numune mallarda firmanın unvanı ve bu malların para ile satılamayacağı ibaresi kesinlikle belirtilmelidir.

İşletmenin iktisadi faaliyetini yaygınlaştırmaya ve tanıtmaya yönelik olarak verilen bu mallar için yüklenilen vergiler, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır.

Sonuç olarak firmalar,bu tür uygulamaları reklamdan ziyade daha fazla talep gören bir tanıtım aracı olarak kullanmaya devam etmektedirler. Zira müşteriye somut olarak elle tutulur, gözle görülür ürünlerle tanıtım yapmak satışı arttırıcı ve talebi hızlandırıcı nitelik taşımaktadır. 3065 sayılı katma değer vergisi (KDV) kanununda bu konuya ilişkin yapılan düzenlemeler bu doğrultudadır ve böylece mal satışı yapacak olan firmalar getirilen kolaylıklar sayesinde haksız rekabet ortamından uzaklaşmış olacaklardır.

30.09.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.