Ozan Bingöl
Vergi Uzmanı
ozanbngl@hotmail.com

Teşvik Belgesiz Yatırıma Başlamayın!

Bilindiği üzere ülkemiz son yıllarda yapılan ataklarla birlikte yatırım ve yatırımcının desteklenmesi açısından avantajlı bir ülke konumuna gelmiştir. Ancak bu tarz uygulamalar kamuoyunda, basında, görsel medyada çok fazla yer almadığından yatırımcılar bu avantajlardan nasıl ve hangi koşullarda yararlanılabileceğini bilmemektedirler ve yatırımcılarında en büyük sorunu haline gelmiştir bilgi sahibi olamamak.

İşte bu yazımda genel ve bölgesel teşvikler ve bunlara ilişkin bütün uygulamaları kısa ve anlaşılır bir biçimde paylaşmak istedim ki böylesine avantajlı uygulamalardan her vergi mükellefi, her vatandaş, her yatırımcı faydalanabilsin. Olayın detaylarına girmeden önce şunu belirtmek isterim, maalesef ülkemizde mükelleflerimizin teşvikten anladığı ya da beklediği devletten direkt nakit para alabilmektir. Vatandaşın beklentisi bu yönde olunca doğal olarak eğer nakit destek alınamıyorsa konunun geri kalanının da bilinmesine gerek duyulmamaktadır. Oysaki yıl içerisinde ödenen SGK primleri ve Vergileri düşündüğümüzde bunlar üzerinden yapılacak her türlü indirim ve istisnaların nakit para alabilmekten daha değerli olduğunu görebilmemiz mümkündür.

Ülkemizde bugün itibariyle uygulanan teşvik yasası 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmiş ve 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır. Bu uygulamaları sıralayacak olursak:

1-      Genel Teşvik Uygulamaları

2-      Bölgesel Teşvik Uygulamaları

3-      Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

4-      Stratejik Yatırımların Teşviki

olmak üzere 4 ana grupta toplanmıştır. Bu yazımda sadece genel ve bölgesel teşviklere değineceğim.

Bu kapsamda sağlanacak destek unsurlarını da bir tablo halinde görmek mümkündür.

 

Destek Unsurları	Genel Teşvik Uygulamaları	Bölgesel Teşvik Uygulamaları	Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki	Stratejik Yatırımların Teşviki
KDV İstisnası	ü	ü	ü	ü
Gümrük Vergisi Muafiyeti	ü	ü	ü	ü
Vergi İndirimi		ü	ü	ü
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği		ü	ü	ü
Gelir Vergisi Stopajı Desteği*	ü	ü	ü	ü
Sigorta Primi  Desteği*		ü	ü	ü
Faiz Desteği **		ü		ü
Yatırım Yeri Tahsisi		ü	ü	ü
KDV İadesi***				ü

* Yatırımın 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde sağlanır

** Bölgesel teşvik uygulamalarında, yatırımın 3., 4., 5. veya 6 . bölgelerde gerçekleştirilmesi halinde sağlanır.

*** Sabit yatırım tutarı 500 Milyon TL üzerinde olan stratejik yatırımlara sağlanır.

 

Genel teşvik uygulamalarında asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.  Ancak bölgesel teşvik uygulamalarında özellikle yatırımın hangi bölgede ve ne düzeyde yapılacağı önem arz etmektedir. Bu nedenle yatırım bölgelerinin nereler ve kaçıncı sınıf bölgeler olduğunu bilmekte yarar bulunmaktadır.

1. Bölge	2. Bölge	3. Bölge	4. Bölge	5. Bölge	6. Bölge
Ankara	Adana	Balıkesir	Afyonkarahisar	Adıyaman	Ağrı
Antalya	Aydın	Bilecik	Amasya	Aksaray	Ardahan
Bursa	Bolu	Burdur	Artvin	Bayburt	Batman
Eskişehir	Çanakkale	Gaziantep	Bartın	Çankırı	Bingöl
İstanbul	Denizli	Karabük	Çorum	Erzurum	Bitlis
İzmir	Edirne	Karaman	Düzce	Giresun	Diyarbakır
Kocaeli	Isparta	Manisa	Elazığ	Gümüşhane	Hakkari
Muğla	Kayseri	Mersin	Erzincan	Kahramanmaraş	Iğdır
	Kırklareli	Samsun	Hatay	Kilis	Kars
	Konya	Trabzon	Kastamonu	Niğde	Mardin
	Sakarya	Uşak	Kırıkkale	Ordu	Muş
	Tekirdağ	Zonguldak	Kırşehir	Osmaniye	Siirt
	Yalova		Kütahya	Sinop	Şanlıurfa
			Malatya	Tokat	Şırnak
			Nevşehir	Tunceli	Van
			Rize	Yozgat
			Sivas
8 İL	13 İL	12 İL	17 İL	16 İL	15 İL

·         Asgari sabit yatırım tutarı, uygulamalara göre aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

-      Genel Teşvik Sistemi’nde asgari sabit yatırım tutarı,

o        1. ve 2. bölgelerde 1 Milyon TL

o        3., 4., 5. ve 6. bölgelerde 500 Bin TL’dir.

-      Bölgesel Teşvik Uygulamaları için asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgelerde 1 Milyon TL’den, diğer bölgelerde ise 500 Bin TL’den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.

-      Büyük Ölçekli Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 50 Milyon TL’den başlamak üzere sektörüne göre farklı büyüklüklerle tanımlanmıştır.

Stratejik Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 50 Milyon TL’dir.

Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiş olup, bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Bu uygulama kapsamında sağlanan destek oran ve süreleri özet olarak şu şekilde gösterilmektedir.

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARINDA SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI
Destek Unsurları			BÖLGELER
			I	II	III	IV	V	VI
KDV İstisnası			VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti			VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Vergi İndirimi	Yatırıma Katkı Oranı (%)	OSB Dışı	15	20	25	30	40	50
		OSB İçi	20	25	30	40	50	55
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği	Destek Süresi	OSB Dışı	2 yıl	3 yıl	5 yıl	6 yıl	7 yıl	10 yıl
		OSB İçi	3 yıl	5 yıl	6 yıl	7 yıl	10 yıl	12 yıl
Yatırım Yeri Tahsisi			VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Faiz Desteği	İç Kredi		YOK	YOK	3 Puan	4 Puan	5 Puan	7 Puan
	Döviz / Dövize Endeksli Kredi				1 Puan	1 Puan	2 Puan	2 Puan
Sigorta Primi Desteği			YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10 yıl
Gelir Vergisi Stopajı Desteği			YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10 yıl

 

Bu tabloları belirttikten sonra en baştaki tabloda yer alan destek unsurlarının kısaca ne anlama geldiğini bilmekte yarar vardır. Bu nedenle bu kısımda yer alan destek unsurlarını şöyle açıklayabiliriz:

Katma Değer Vergisi İstisnası:

Teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Gümrük Vergisi Muafiyeti:

Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Vergi İndirimi:

Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği:

Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.

Gelir Vergisi Stopajı Desteği:

Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için belirlenen gelir vergisi stopajının terkin edilmesidir. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.

Sigorta Primi Desteği:

Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. 

Faiz Desteği:

Faiz Desteği, teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.

Yatırım Yeri Tahsisi:

Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.

Katma Değer Vergisi İadesi:

Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin mükellefe iade edilmesidir.

Görüldüğü üzere özellikle genel ve bölgesel teşvikler mükellefler açısından gayet avantajlı ve kapsamı geniş teşviklerdir. Bu nedenle her mükellefin yatırıma başlamadan önce ya da yatırım esnasında mutlaka teşvikler konusunda bilgi alması ve bu teşviklerden yararlanması işletmelerin geleceği açısından büyük önem taşımaktadır.

29.04.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.