Ozan Uslu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
info@uslumusavirlik.com

Kapıda Yeni Bir Vergi Affı – Matrah Artırımı Var Mı?

Son günlerde bizlere en çok “ Yeni bir vergi affı çıkar mı ?” sorusu yöneltiliyor.

Asla “asla” dememek gerek…

Her ne kadar vergi affı olarak tabir edilen yasaların yürürlüğe girmesinden sonrası yetkililer; “bu son bir daha böyle bir yasa çıkmayacak” benzeri açıklamalar yapmış olsa da Cumhuriyet tarihi boyunca 36 kez vergi affı getirildi.

Neredeyse 2,5 yılda bir benzeri düzenlemeler yapılıyor.

Yeniden böyle bir yasa çıkar mı çıkmaz mı verilere bakarak hep birlikte puzzle’ın  parçalarını  birleştirelim. 

Aşağıdaki tabloda 2000 yılından 2020 yılana kadar olan gelir ve kurumlar vergisi tahakkuk ve tahsilat oranlarını listeliyorum.

	GELİR V	KURUMLAR V.		GELİR V	KURUMLAR V.
1999	90,87	92,90	2010	82,86	79,27
2000	88,82	91,89	2011	83,63	77,93
2001	90,47	90,33	2012	84,67	83,81
2002	88,88	90,97	2013	84,48	82,91
2003	89,70	89,81	2014	80,99	80,99
2004	89,69	93,12	2015	82,60	79,35
2005	89,10	92,78	2016	80,78	71,57
2006	87,66	90,53	2017	81,61	76,15
2007	87,63	88,57	2018	81,56	78,50
2008	86,89	88,30	2019	81,71	78,33
2009	85,09	84,64	2020	77,49	77,58

Geldiğimiz noktada tahakkuk tahsilat oranının her geçen yıl düştüğü, KV açısından bakıldığında neredeyse 4 işletmeden 1’inin vergisini ödeyemediği görülmektedir.

Kurumlar Vergisinin çoğunu bankalar vb. i büyük şirketler ödemektedir. Örneğin 2017 yılında ödenen Kurumlar Vergisinin % 40,7 sini en çok vergi ödeyen ilk 100 şirket ödemiştir. Çoğu halka açık ve sermaye yapıları güçlü olan bu şirketlerin tahakkuk eden vergileri ödediği düşünülürse küçük ve orta ölçekleri işletmelerin % 60 a yakını tahakkuk eden vergiyi ödeyememiş demek olur.

Tahakkuk tahsilat oranı düştükçe vergi affı çıkartılan, vergi affı çıktıkça da tahakkuk tahsilat oranının düştüğü bir sarmal içinde olduğumuz aşikar.

Vergi affı olarak nitelendirilen; 2016 yılında yürürlüğe giren 6736 sayılı yasa marifetiyle, 42,9 Milyar TL, 2017 yılındaki 7020 sayılı yasa ile 5,6 Milyar, 2018 yılındaki 7143 sayılı yasa ile 25,9 milyar TL vergi tahsilatı yapılmıştır.

Kısa bir hatırlatma yaparsak bu tip yasalar ana hatlarıyla 3 bölümden ibaret oluyor.

1. Ödenmeyen kamu alacaklarının düşük faizle taksitlendirilmesi.
2. Matrah artırımı. İhtilaflı kamu alacaklarına yönelik düzenlemeler.
3. İşletme kayıtlarının düzeltilmesi. ( Kasa- Stok affı)

1.Maddeye yani ödenemeyen kamu alacaklarının taksitlendirilmesine yönelik düzenleme son olarak 31.8.2020 tarihli borçları kapsayacak şekilde 2020 Kasım ayında yapıldı.

Peşin ödemede büyük kolaylık vardı. Peşin ödeme yapmayı başaranlar avantaj elde etti.

Taksitle ödeme yapmak isteyenler için; ilk iki taksitin ödemesi zorunlu ve yıl içinde en fazla 2 taksitin aksatılmasına izin veriliyor. 

Ancak ve maalesef; Tüm dünya ve ülkemizi derinden etkileyen pandemi ve bu suretle oluşan kısıtlamalar sebebiyle Kasım 2020 den bu güne dek kamuya borcu olanların iş hayatlarında tek bir değişiklik oldu; o da işlerinin daha da kötüye gitmesiydi…

İşleri daha da kötüye giden, işletmeler bırakın geçmişe yönelik vergi vb borçlarını ödemeyi çek – senet, kredi ödemelerini yapamadı, çalışanlarına maaş ödemekte zorlandı.

Neredeyse 1,5 yıldır hiç iş yapamayan Turizm ve yeme-içme sektörünün içinde bulunduğu koşullardan söz etmiyorum bile…

Sıraladığımız 2. Ve 3. Maddelere yönelik düzenleme son olarak 2018 yılı Mayıs ayında çıkartılan 7143 sayılı yasaydı. Bu yasa matrah ve vergi artırımı ile işletme kayıtlarının düzeltilmesine yönelik hükümleri de içeriyordu.

Matrah artırımı genel bir ifadeyle vergiye karşı bir sigorta niteliğindedir. Gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV yönünden yapılabilir. Beyan etmiş olduğunuz matrah üzerinden bir hesaplama yapılır ve bunun sonucunda tahakkuk eden verginin ödenmiş olması halinde vergi incelemesi ve tahriyatı yapılmaz.

7143 Sayılı Yasada Kurumlar Vergisi Matrah artırım koşulları şöyleydi;

Dönem	Matrah Artırım Oranı	Asgari Artırım Tutarı	Vergi Oranı*
2013	35	36.190,00	15
2014	30	38.223,00	15
2015	25	40.701,00	15
2016	20	43.260,00	15
2017	15	49.037,00	15

2016 Yılında 500.000 TL vergi matrahı beyan eden bir şirket 2016’ya yönelik olarak Matrah Artırımı Hükümlerinden faydalanmak isterse ödeyeceği vergi şu şekilde hesaplanmaktadır.

Artırılacak Matrah      :           (500.000*0,20 ) =  100.000

Ödenecek Vergi         ;           (100.000 * 0,15 )  = 15.000

*Vergi borcu bulunanlar için vergi oranı %20 dir.

2016 Yılında çıkartılan 6736 sayılı yasada Matrah Artırımı düzenlemesinden yaklaşık 16,6 Milyar TL tahsil edildi.

Yine bu ve benzeri yasalarda kasa- stok affına yönelik düzenlemeler bulunmaktadır.

7143 Sayılı yasada;

• İşletmenin kasasında olmayan ancak kayıtlarda kasa/ortaklar hesaplarında gözüken paralar üzerinden  % 3 vergi ödenerek düzeltilmesine imkan getirildi.
• Yine işletmenin kayıtlarında olduğu halde fiili olarak işletmede bulunmayan stoklarla, işletmede fiili olarak bulunan ancak kayıtlarda olmayan stoklar açısından kayıtların düzeltilmesine yönelik düzenlemeler yapıldı.

Son söz yerine;

Piyasa borç yapılandırılması, matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesine yönelik af beklentisi üst noktaya çıkmıştır. İş dünyası meslek odalarına, meslek odaları da bu talepleri ilgilere iletmektedirler.

Pandemi sebebiyle yaşanan özel ekonomik koşullarda göz önünde bulundurularak beklentilere yönelik bir düzenleme yapılması gerekmektedir.

Vergi affı, vergi barışı vb. şekilde adlandırılan düzenlemenin hem iş dünyasına nefes aldırması hem de hazinenin en üst düzeyde tahsilat yapabilmesi için önceki kanun metinin bire e bir aynı olması yerine;

1. Yapılandırılacak borçlarda taksit sayısının öncekilere göre daha fazla olması,
2. En az 6 ay ödemesiz dönem bulunması,
3. Peşin ödemede indirim yapılması,
4. İnceleme, uzlaşma, dava safhasındaki alacaklara yönelik düzenlemeleri içermesi,
5. Vergi Usul Kanunun 359. Maddesinin yeniden düzenlenmesi,

sağlıklı olacaktır.

Yine;

1. Devreden Katma Değer Vergisinin iadesi ve/veya kamu borçlarına mahsubuna,
2. Son dönem geçici vergi beyanının kaldırılmasına,
3. Vergi ve SGK kanunundaki istisna ve teşviklerin sadeleştirilmesine,

yönelik düzenlemeler yapılması beklentiler arasında yer almaktadır.

11.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.