Osman Özdemir
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
osman.ozdemir@ekodenetim.com.tr

E- Dönüşüm / E- Belge (Fatura, Arşiv Fatura, Defter)

Dünyanın tamamen dijitalleşmeye doğru gittiği günümüzde, ülkemizde de dijitalleşme, e dönüşüm süreçleri hızlı bir şekilde hayata geçirilmeye çalışılıyor. Maliye Bakanlığı’nın son yıllarda ve özellikle son aylarda yayınladığı tebliğler ile e-dönüşüm belirli şartlarda tüm vergi mükellefleri için zorunlu e-uygulamalar halini aldı. Vergi otoritesinin zorunlu hale getirdiği e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv Fatura ve elektronik kayıt saklama gibi uygulamalar ile vergi mükellefleri vergide elektronik dönüşüme zorunlu olarak uymak durumundadırlar. Bu uygulamaların firmalara başlangıç maliyeti ve işleyen zaman içerisinde aylık maliyeti olacaktır. Diğer taraftan kağıt, matbaa maliyeti, defter tasdik ücreti gibi bir kısım maliyetlere de son verecektir. Vergi mükellefleri için bir nebze endişe veriyor olsa da bir zaman sonra e-uygulamaların rahatlığı yaşanacaktır. Maliye Bakanlığı, GİB, Vergi Daireleri, Mükellefler ve Meslek mensupları olarak hep birlikte sürece önem verip sağlıklı bir geçiş ve ilerleyiş sağlamalıyız.

Baştan belirtmek gerekir ki, kağıt düzendeki fatura ve defterler ile e- Fatura, e- Arşiv Fatura, e-Defter aynı hukuki niteliğe sahiptir, bir başka deyişle kağıt fatura ve kağıt resmi defterde mevcut ihtiva etmesi gereken düzen ve bilgiler e- uygulamalarda da geçerlidir.

e-Fatura kapsamı

• 2018 veya 2019 hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 1/7/2020 tarihinden itibaren,
• 2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren,
• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan (bayilik lisansı dâhil) mükellefler ve Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve/veya ithal edenler 1/7/2020 tarihinden itibaren, 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler ise, lisans alımı veya imal, inşa veya ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren,
• Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları 1/7/2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde),
• 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 1/1/2020 tarihine kadar, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde),
• İhracat İşlemlerinde e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu; e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar dahil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1/7/2017 tarihinden (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar açısından 1/7/2020 tarihinden) itibaren,
• e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarihte,
• e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar e- Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarihte

e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

e-Arşiv Fatura kapsamı

• E-Fatura Uygulamasına Zorunlu veya İsteğe Bağlı olarak Dâhil Olan/Olacak Olan Mükellefler ( E Fatura mükellefi olmayanlara düzenlenecek faturalar), Hali hazırda e-Fatura uygulamasına dahil olanlar 1.1.2020'de, 1.1.2020'den sonra e-Fatura uygulamasına dahil olanlar se e-Fatura uygulamasına geçilen tarihte.
• Aracı Hizmet Sağlayıcıları, İnternet Ortamında İlan Yayınlayanlar ile İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları, Mevcutlar 1/1/2020 (2020 ve müteakip hesap dönemlerinden itibaren belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükelleflerin ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde).
• e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren vergi mükellefi olmayanlara düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarı 30 Bin TL’yi aşanlar, vergi mükelleflerine düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarı 5 Bin TL’yi aşanlar e-Arşiv Uygulamasına geçilmek zorunda değildir. Sadece belirtilen tutarın aşılması halinde fatura e-Arşiv Fatura olarak GİB Portalleri üzerinden düzenlenecektir.
• GİB, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir.  Kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olması gerekmektedir
• İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler, ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar. internet satış yapan ve 2018 yılında 5 milyon TL ve üzerinde hasılat elde edenlerin 1/1/2020 tarihinden itibaren

e-Defter kapsamı

• e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler bakımından;

e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren ),

2018 ya da 2019 yılı hasılatı 5.000.000 TL yi geçenler 01.01.2021 tarihinden itibaren. (e-Fatura'ya geçişi 1/7/2020-yıl içine rastlayan bir tarih olduğu için)

2018 yılı hasılatı 10.000.000 TL yi geçenler 01.01.2020 tarihinden itibaren,

• Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 1/1/2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,
• GİB tarafından kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde (en az üç ay),
• 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının e-Defter uygulamasından yararlanma zorunluluğu bulunmamakla birlikte isteğe bağlı olarak uygulamaya dâhil olabilirler.
• 2018 yılında internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler 1.1.2020 tarihinde.

 

Önemli notlar

• E fatura mükellefi olmayanlar için getirilen 5.000 30.000 e arşiv  fatura kesmek için mali mühür veya elektronik imza kullanım zorunluluğu bulunmuyor.
• 2020 itibariyle 5.000 TL firmalara 30.000 TL şahıslara aynı gün içerisinde satış yapan herkes bu faturaları GİB E-Arşiv portalına İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) kullanıcı kodu ve şifresi kullanılarak girip düzenleyebilecektir. Düzenlediği faturayı karşı tarafa ya mail olarak yada çıktı alıp verecektir. Buradan alınan fatura irsaliye yerine geçer. Ancak ürün ve fatura aynı anda gitmiyorsa normal kağıt irsaliye düzenlenmeye devam edilecek. Düzenlenen e-Arşiv Faturaların sorgulanması, görüntülenmesi, elektronik ortamda indirilmesi ve kağıt çıktısının alınması işlemlerinin e-Belge Portalı üzerinden gerçekleştirilmesi mümkün bulunmaktadır. Bununla birlikte düzenlenen e-Arşiv Faturaların muhafaza ve ibraz işlemleri Vergi Usul Kanunu düzenlemeleri uyarınca mükelleflerimizin sorumluluğunda bulunmakta olup, söz konusu belgelerin e-Belge Portalından elektronik olarak indirilmesi ya da kağıt çıktı alınarak muhafaza edilmesi gerekmektedir
• e için gib, kendi sistemi, entegratör üzerinden düzenlenebilir
• e olarak düzenlenmesi gereken faturaların kâğıt olarak düzenlenmesi 2019 yılı itibarıyla her bir belge için en az 290 TL olmak üzere fatura matrahının % 10 tutarı kadar düzenleyen ve düzenlenene özel usulsüzlük cezası uygulanır. Bununla beraber her bir belge nev'ine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza 14 bin 800 TL'yi, her bir belge nev'ine ilişkin bir takvim yılı içinde kesilecek toplam ceza 148 bin TL'yi aşamayacak.
• e- Defter tutma kapsamında olduğu halde kağıt defter tutanlar hiç defter tutmamış gibi sayılacaktır.
• E- Belgelerin düzenlenmesi şu üç yöntemle olabilmektedir

1. Gib Portal Yöntemi
2. Mükellefin kendisinin sağladığı Doğrudan Entegrasyon Yöntemi
3. GİB tarafından yetkilendirilmiş Özel Entegratör Yöntemi

Düzenlenen e-Belgelerin ve e-Defterin saklama sorumluluğu mükellefte olup en sağlıklı yöntem özel entegratör yöntemi olarak durmaktadır.

27.12.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.