Orhan Kotan
İş Başmüfettişi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
orhankotan@gmail.com

SGK Prim Borçlarının KDV İadesi Alacağından Mahsup Edilmesi

I-Giriş

SGK prim borçlarının KDV iade alacağından mahsubu konusu son yıllarda finansman sıkıntısı çeken şirketler açısından önemli bir avantaj haline gelmiştir.

İşletmeler üzerindeki bürokratik yükleri biraz olsun azaltmak, maliyetlerini düşürmek için 5510 sayılı Kanun'da düzenleme yapılmak suretiyle SGK prim borçlarının KDV iade alacağından mahsubu suretiyle ödenebileceği düzenlenmiştir.

Bu yazımızda bu konuya açıklık getirmeye çalışacağız.

II-Mahsuplaşmanın Mevzuattaki Yeri Nedir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Primlerin Ödenmesi” başlıklı 88’inci maddesinin 13. Fıkrasında; “Prim borçları katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebilir. Bu takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibi kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı veya iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebilir. Bu işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen onbeş gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi halinde, yasal süresi içinde ödendiği kabul edilir. …” hükmü yer almaktadır.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “sigorta primlerinin ödenme süresi ve erken ödeme” başlıklı 108’inci maddesinin (15) numaralı fıkrasında; “(Ek: RG-29.5.2016-29726) ….Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen, bu fıkrada belirtilen süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılır. Buna karşın ödenmemiş kısmı, bu fıkrada belirtilen süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle ödenir. …” hükmü yer almaktadır.                       

III-Uygulama Nasıl Olmaktadır?

SGK prim borçları katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle ödenmesi için katma değer vergisi (KDV) iade hakkı sahibi kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı veya iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için ilgili SGK birimine bir dilekçe ile başvurup mahsup talep etmesi gerekmektedir. Özellikle KDV alacağı olmamakla birlikte şirketlerin ortaklık veya iştirak ya da mal ve hizmet temini gibi nedenlerle iş ilişkisi olan şirketlerin alacaklarından da yararlanılabildiğini hatırlatmak fayda görüyorum.

Bu işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen 15 gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi halinde, yasal süresi içinde ödendiği kabul edilir.

Ancak prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi talebinde bulunulduğu halde, süresinde mahsup edilemeyen veya eksik mahsup edilen prim borçları için birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen günden başlanarak gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.

SGK, Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü ile bu uygulamadan faydalanacak işverenleri; iştigal konusu, işletme türü ve işletme büyüklüğü itibarıyla belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunulan işverenlerin prim borcu ödeme süresini 30 (otuz) günü aşmamak üzere uzatmaya yetkilidir.

Örneğin, ücretlerin takip eden her ayın 1’i ila 20’si arasında geçen süreye ilişkin ödendiği özel sektöre ait bir işyerinde çalıştırılan sigortalılara ilişkin bulunan 2022/Nisan ayına ait prim borcunun, katma değer vergisi (KDV) iadesi alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi halinde, KDV iadesi alacağından mahsup talep edilmemiş olması durumunda prim borcu en geç ait olduğu 2022/Nisan ayını takip eden 2022/Mayıs ayı sonuna, diğer bir ifadeyle 31.05.2022 tarihine kadar ödenmesi gerekmekte iken, prim borcunun KDV iadesi alacağından mahsubu suretiyle ödenmesinin talep edilmiş olması nedeniyle söz konusu sigorta primine denk gelecek iade tutarının, ilgili vergi dairesince 20.06.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) SGK’ya aktarılması halinde, bahse konu aya ait primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilecektir.

20. günün resmi tatile rastlaması ve bu nedenle prim borçlarının yirminci günü takip

eden ilk iş günü içinde mahsup edilmesi halinde de yine primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilecektir.

İlgili cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen yirmi günlük süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılacak, buna karşın ödenmemiş kısmı, yirmi günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle ödenecektir.

Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen yirmi günlük süre geçirildikten sonra katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi halinde ise, söz konusu borçlara, yine yirmi günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.

IV-Hangi SGK Borçları Mahsup Edilir?

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerin prim borçlarının düzenleme kapsamında KDV iade alacaklarından mahsubu öngörülmüş olup, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin b bendinin 4 no.lu alt bendinde yer alan "Tarımsal Faaliyette Bulunanlar" a ait Bağ-kur prim borcu tevkifatından kaynaklanan sigorta primlerinin bu çerçevede KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesine imkân bulunmamaktadır.

V-Sonuç

SGK prim borçlarının KDV iadesinden mahsup edilmesi suretiyle ödenmesi mümkün olup, prim borçlarının KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenebilmesi işverenlerin 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı çalıştırması ve talep şartı aranmaktadır. KDV iade alacağının prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir.

KAYNAKÇA:

-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

- Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği

28.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.