Orhan Kotan
İş Başmüfettişi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
orhankotan@gmail.com

Raporlu İşçinin Çalışıp Çalışmadığına Dair Bildirimlerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 40/9. fıkrasının (a) bendine göre 4/a kapsamındaki sigortalılara hastalık veya iş kazası ve meslek hastalığı ya da kadın sigortalının analığı halinde geçici iş göremezlik ödeneklerinin ödenebilmesi için istirahat süresince işyerinde çalışıp çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerince yapılması gerekiyor.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 40. Maddesinin 9. fıkrasının (a) bendine göre;

“Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi esnasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalının; Bir veya birden fazla işyerinde çalışan sigortalının istirahatli olduğu dönemde işverenleri tarafından işyerlerinde çalışıp çalışmadığı, …işveren tarafından Kuruma elektronik ortamda bildirilir.” Denilmektedir.

İstirahat Raporlarının SGK’ya Bildirimi Hangi Süreler İçinde ve Nasıl Yapılmalı?

Sigortalıların istirahatli oldukları süreler zarfında çalışmamış olmaları halinde bildirim üç farklı yöntemle yapılabilmektedir.

Bunlar;

1-Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi ekranından,

2-Aylık prim ve hizmet belgesinde (e-Bildirge’de), istirahatli olduğu sürelerde “İstirahat Süresinde Çalışmamıştır” kutucuğu işaretlenerek; Muhtasar prim ve hizmet beyannamesinde (MUHSGK’da) “İstirahat süresinde Çalışmamıştır” seçeneğine “evet” girilerek,

3-e-Bildirge’de/MUHSGK’da eksik gün nedeni “01-İstirahat” kodu seçilerek,

sigortalıların hak ettikleri istirahat süresinin bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait aylık prim hizmet belgesinin verileceği sürenin sonuna kadar yapılabilmektedir. Bu tarih de takip eden ayın 23’üne kadar yapılası gerekmektedir.

Bildirimin bu süre zarfında yapılmaması halinde yasal süresi geçirildikten sonra yapılacak bildirimler yalnızca Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi ekranından yapılabilmektedir.

Çalışanın İstirahat Raporunu SGK’ya Süresi İçinde Yapılmaması Halinde Uygulanacak İdari Para Cezaları Nelerdir?

Sigortalıların istirahatli oldukları süreler içinde çalışıp çalışmadıklarına dair bildirimleri;

1-Aylık prim ve hizmet belgesinin verilme süresi geçirildikten sonra yapanlara asgari

ücretin 1/10’u tutarında, (2020 yılı için 2.943,00 / 10 = 294,30 TL)

2-Yapmayanlara ise asgari ücretin 1/2’si tutarında (2020 yılı için; 2.943,00 /2

=1.471,50 TL)

İdari para cezası  uygulanmaktadır.

Çalışanın Raporlarını SGK’na Bildirirken Nelere Dikkat Edilmeli?

1-Sigortalıların istirahat raporu almalarına rağmen rapor aldıkları hususunu

işverenlerini bildirmeden çalışmaya devam etmeleri sıklıkla yaşanmakta, bu durumdan habersiz olan işverenlerce çalışılmadığına dair bildirim girişi yapılmamakta, haliyle idari para cezasıyla muhatap olunabilmektedir.

Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için, sigortalıların istirahat raporu almış olup olmadıkları hususunda aylık prim ve hizmet belgeleri düzenlenmeden önce e-SGK üzerinden “Çalışılmadığına Dair Bildirim Giriş Sistemi” ekranındaki “Tarihe göre Rapor Arama” bölümünden mutlaka sorgulama yapılmalıdır.

Ayrıca, İşverenlerce, E-SGK üzerinden erişilen “Çalışılmadığına Dair Bilgi Giriş Sistemi” uygulamasında yer alan “İşveren İletişim Bilgileri” seçeneğinden, kendilerine ait cep telefon numaralarını ve e-mail adres bilgilerini sisteme kaydetmeleri halinde, işyerlerinde çalışan sigortalılara verilen raporlar, cep telefonlarına ve mail adreslerine SGK tarafından kısa mesaj olarak gönderilmektedir. Bu bakımdan işverenlerin iletişim bilgilerini sisteme kaydetmelerinin faydalı olacaktır.

2-İşverenlerce sigortalıların Eksik gün nedeni 01- İstirahat olarak girilmesine rağmen “İstirahat Süresinde Çalışmamıştır” kutucuğu işaretlenmemiş olsa bile çalışılmadığına dair bildirim yapılmış kabul edilmektedir.

3-Sigortalının ay içinde raporlu olduğu süre dışında ücretsiz izin, tutukluk hali, kısa çalışma ödeneği gibi nedenlerle başka nedenlerden dolayı da eksik günlerinin bulunması nedeniyle, 01-İstirahat dışında farklı bir kodla eksik gün bildiriminde bulunulacağı durumlarda (örneğin 12-Birden Fazla, 27- Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler, 29-Nakdi Ücret Desteği ve Diğer Nedenler gibi)  e-Bildirgede “İstirahat süresinde çalışmamıştır” kutucuğu mutlaka işaretlenmelidir.

4-Sigortalının istirahatli olduğu süre zarfında çalışmamalarına rağmen işverenleri tarafından primlerinin eksiksiz bildirilmesi halinde eksik gün nedeni seçilemeyeceğinden, “İstirahat süresinde çalışmamıştır” kutucuğu mutlaka işaretlenmelidir.

5-e-Bildirgede beyan edilen eksik gün sayısı sigortalının istirahatli olduğu süreden az olsa bile eksik gün nedeni 01-İstirahat seçildiği takdirde idari para cezası uygulanmayacaktır.

6-Hastalık vaka türünden 1 veya 2 günlük raporlar ile son bir yıl içinde 90 prim gün sayısı bulunmayan sigortalıların hastalık ve analık vaka türünden alacakları raporlara  geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyeceğinden, bu raporlar nedeniyle  çalışılmadığına dair bildirim yapılmamış olsa bile idari para cezası uygulanmayacaktır. Çünkü zaten uygulamada SGK tarafından 1 veya 2 günlük raporlara geçici iş göremezlik ödeneği verilmemektedir.

7-Birden fazla aya sarkan istirahat raporlarında, yalnızca istirahat raporunun bittiği tarihin içinde bulunduğu aya ait aylık prim ve hizmet belgelerinde 01-İstirahat eksik gün nedeni bildirilmiş olsa bile çalışılmadığına dair bildirim yapılmış kabul edilmektedir. Çalışılmadığına dair bildirim bakımından, rapor süresini kapsayan diğer aylar için ayrıca 01 (istirahat) eksik gün nedeni bildiriminin yapılıp yapılmadığına bakılmayacaktır.

8-Aynı ayda iki farklı rapor alan veya kontrollü rapor sonrasında devam raporu verilen sigortalılar için Çalışılmadığına Dair Bildirim ekranından bildirim yapılmamış ise yahut aylık prim ve hizmet belgesinden 01- İstirahat seçeneği yada “İstirahat süresinde çalışmamıştır” kutucuğu işaretlenmemiş ise iki ayrı idari para cezasına muhatap olunacağı bilinmelidir.

9-İstirahatli olan sigortalı adına eksik gün sayısı ve nedeni seçilmemiş ve “İstirahat süresinde çalışmamıştır” kutucuğu da işaretlenmemiş ise “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi” ekranından bildirim yapılmadığı takdirde sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.

10-İstirahat raporlarına konu geçici iş göremezlik ödeneklerinin aylık prim ve hizmet belgelerinin verilme süresi beklenmeden ödenebilmesi için istirahat süresinin sona ermiş olması kaydıyla Çalışılmadığına Dair Bildirim girişi ekranlarından “çalışmadı” bildiriminin yapılması gerekir.

Sonuç

Çalışılmadığına dair bildirimlerin süresi dışında yapılmasına rağmen idari para

cezasının SGK tarafından tebliğe çıkartılmasından önce yapılması halinde, idari para cezası asgari ücretin 1/10’u tutarında uygulanmakta, cezanın tebliğe çıkartılmasının ardından yapılması halinde ise 1/2’si tutarında uygulanmaktadır.

Bu nedenle, yukarıda belirtilen yöntemlerle sigortalıların “çalışmadı” veya “çalıştı”

bildirimlerini aylık prim ve hizmet belgelerinin verileceği sürenin son gününe kadar yapmayan işverenlerin, asgari ücretin 1/2’si yerine, 1/10’u tutarında ceza tutarı ile karşılaşmaları adına, “çalıştı” veya “çalışmadı” bildirimlerini Çalışılmadığına Dair Bildirim ekranlarından ivedilikle yapmaları gerekmektedir.

KAYNAKÇA  :

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
• Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği,
• www.mevzuat.gov.tr

29.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.