Onur Adem Şahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
smmmonurademsahin@gmail.com

Kurumlar Vergisi Beyanname Öncesi Vergi Uyumlu Şirketler

1.Giriş

Türk vergi sisteminde mükelleflerin vergi disiplinini artırmak, vergi uyumuna teşvik sağlanması amacıyla 2017 yılında hayata geçirilen %5 vergi indirimi uygulaması, 6824 Sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. maddesinde düzenlenmiştir.

Başlangıçta, uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerden beklenen şartlar daha sıkı iken, 7338 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzenlemeler ile %5 vergi indiriminden yararlanma koşulları daha da esnetilmiştir.

Vergisini zamanında ödeyen ve belirtilen diğer şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, beyanname üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenecek vergiden indirilme imkânı sağlanmaktadır.

2. %5 VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANMA ŞARTLARI NELERDİR?

2.1. Temel Koşullar

• Kapsam: Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri,

Kurumlar vergisi mükellefleri (Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç),

• Amaç: Vergi beyanlarını zamanında yapan, tarhiyat ve borç yükümlülüklerini yerine getiren mükellefleri ödüllendirerek vergi uyumluluğu teşvik etmek.
• İndirim Oranı: Beyan edilen yıllık gelir/kurumlar vergisinin %5'i.
• Mahsup: İndirim tutarının fazla olması durumunda, sonraki 1 yıl içinde diğer vergi borçlarına mahsup imkânı.

2.2. Şartlar

• Vergi indirimi uygulamasından faydalanabilmek için, yalnızca gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil, aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine sunulması gereken tüm beyannamelerin yasal süresi içerisinde verilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, bu beyannameler sonucunda tahakkuk eden vergilerin de yine süresi içinde ödenmiş olması şarttır. Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler de bu şartı ihlal etmeyecektir.
• Borç Durumu: Beyanname verildiği tarihte, vergi aslı ve cezalar dahil 1.000 TL'yi aşan vadesi geçmiş borç olmaması.
• Tarhiyat Yasağı: Son 3 yılda ikmalen/re‘sen/idarece tarhiyat bulunmaması (uzlaşma veya düzeltmeyle ortadan kaldırılanlar hariç). Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı yıl için geçerli olan 2024 yılı için (9.900.000x%1=)99.000 TL’yi aşmadığı durumda bu şartı ihlal etmeyecektir.

2.3. İstisnalar

• Vergi Usul Kanunu Madde 359’da belirtilen vergi kaçakçılığı suçları işleyenler (son 5 yıl).
• Finans sektörü ve emeklilik fonları.
• Kanuni süresi içinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vadesi geçmeden ödenmesi durumunda vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir.

2.4. İndirim Oranı ve Üst Sınırı

Vergiye uyumlu mükelleflerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i oranında bir indirime hak kazanabilecekleri belirtilmiştir. Ancak, bu indirim tutarı her hâl ve takdirde belirlenen üst limiti aşamaz.

Yıllara göre yeniden değerleme oranına göre belirlenen bu üst sınır:

• 2024 yılı beyannameleri için 6.900.000 TL iken,
• 2025 yılı beyannameleri için 9.900.000 TL’ye çıkarılmıştır.

Bu sayede indirim tutarı, enflasyona ve ekonomik koşullara bağlı olarak güncellenmektedir.

3. VERGİ İNDİRİMİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN ÖRNEK OLAY VE HESAPLAMALAR

Örnek 1: ONUR A.Ş. 2024 yılı hesap dönemine ilişkin olarak kanuni süresinde verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettiği matrah üzerinden 5.000.000.-TL kurumlar vergisi hesaplanmıştır. Vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını taşıyan ONUR A.Ş.’nin 2024 hesap dönemine ait ödemiş olduğu geçici vergi tutarı 2.500.000.- TL’dir.

ONUR A.Ş. vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır.

A. Hesaplanan Kurumlar Vergisi	5.000.000.- TL
B. Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı  (Hesaplanan Kurumlar Vergisinin %5’i)	250.000.- TL
C. Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı  Ödenen Geçici Vergi 2.500.000.-TL	2.500.000.- TL
Ç. Ödenmesi Gereken Kurumlar Vergisi (A-C)	2.500.000.- TL
D. Mahsup Edilen Vergi İndirimi Tutarı	250.000.- TL
E. Ödenecek Kurumlar Vergisi (Ç-D)	2.000.000.- TL

Örnek 2: ADEM A.Ş. 2024 yılı hesap dönemine ilişkin olarak kanuni süresinde verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettiği matrah üzerinden 1.000.000.-TL kurumlar vergisi hesaplanmıştır. 2024 yılı Şubat KDV beyannamesi zamanında beyan etmiş ancak 45.000 TL vadesi geçmiş KDV beyannamesinden borcu bulunmaktadır. Borç tutarı, 1.000 TL sınırını aştığı için ADEM A.Ş. vergi uyumunu kaybetmiş ve indirim hakkından yararlanamaz.

Örnek 3: ŞAHİN A.Ş. 2024 yılı hesap dönemine ilişkin olarak kanuni süresinde verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettiği matrah üzerinden 100.000.-TL kurumlar vergisi hesaplanmıştır. Ancak 2024 Kasım ayı MUHSGK (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi) kaynaklı 950 TL ve 8.000 TL MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) borcu bulunmaktadır.

Bu aşamada Motorlu taşıt vergisi, indirim şartlarını ihlal etmez. Yalnızca beyanname kaynaklı borçlar (950 TL) dikkate alınmakta ve bu tutar 1.000 TL altında kaldığı için ŞAHİN A.Ş. vergi uyumunu sağlamakta %5 indirim hakkından yararlanabilecektir.

• Şirketlerin vergi uyumunu kullanması ve öngörülen şartların taşınmadığının sonradan tespiti hâlinde indirim dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilmektedir.
• Gelir İdaresi Başkanlığınca yapılan duyuruya göre; Mükelleflerin vergi indiriminden yararlanma durumunu sorgulamaları için beyannamelerini vermeden önce sorgulayabilmeleri amacıyla hazırlanan sorgulama ekranı https://ivd.gib.gov.tr adresine yer alam Dijital Vergi Dairesine firma bilgileri ile giriş yaptıktan sonra ana ekranda yer alan “Sorgulamalar” sekmesi içerisinde “Vergiye Uyumda Vergi İndirim Bilgisi Sorgulama” sekmesinden ilgili dönem seçilerek indirim bilgisi sorgulama yapılabilir.

4.SONUÇ

Kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği bu günlerde, yükümlülüklerini zamanında yerine getiren mükellefler açısından %5 oranında sağlanan vergi indirimi önemli bir avantaj sunmaktadır. Bu kapsamda, vergiye uyum şartlarını taşıyan mükelleflerin, hesapladıkları kurumlar vergisinin %5’ine kadar olan kısmını ödemeleri gereken vergiden düşebileceklerini göz önünde bulundurmaları faydalı olacaktır.

Kaynakça

• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2023). Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 301).
• Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 301)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 312)

15.04.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.