Ömür Ilıca
Avukat
av.omurilica@hotmail.com

7161 sayılı Torba Kanunu ile Kur Farkının KDV Durumu

3065 sayılı KDV Kanununun "Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah" başlıklı 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği; (24/c) maddesinde de vade farkı , fiyat farkı , faiz , prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu madde metnindeki “gibi” kelimesinden yola çıkarak kur farklarının da vade farkı mahiyetinde olduğu, bu nedenle KDV matrahına dahil olduğu görüşünü mükelleflere karşı savunan bir vergi idaresi olduğunu söylemek yanlış olmaz. Vergi idaresi 01.05.2014 tarihinde yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği ile bu durumu açıklığa kavuşturmuş ve ”Matrah, Nispet ve İndirim” başlıklı 3’üncü bölümünün, ”A- Matrah, 5. Matraha Dahil Olan Unsurlar” başlığı altında düzenlenen ”5.3. Kur Farkları” alt başlıklı bölümünde: 

“Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas itibarıyla vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir. 
 
Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle katma değer vergisi hesaplanır. 
 
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.”  Düzenlemesine giderek kur farkının KDV ye tabi olduğunu belirtmiştir.

Bu süreçte mükellefler ile vergi idareleri bir çok kez karşı karşıya gelmiş ve yargı yoluna gidilmiştir. İşbu genel tebliğe karşı da Danıştay nezdinde dava açılmıştır.  KDV Genel Uygulama Tebliği’nin konuya ilişkin bölümlerinin iptaline ilişkin açılan davada, Danıştay 4. Dairesi tarafından kur farklarının KDV’ye tabi olduğunu belirten tebliğ açıklamalarının yasaya uygun olduğuna karar verilmiştir (18.05.2017 gün E:2014/4834, K:2017/4605). İlk derece mahkemesi olarak verilen bu karar Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu'nda temyiz edilmiş ve Danıştay VDDGK 13.12.2017 gün E:2017/548, K:2017/606 sayılı kararıyla, yukarıda bahsi geçen 4. Daire kararını, kur farklarının KDV’’ye tabi tutulmasına dönük kanunda açık bir hükmün bulunmaması gerekçesiyle bozmuştur.

Kur farklarının KDV’ye tabi tutulup tutulmayacağı konusunda Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun son olarak verdiği karar ile vergi idaresinin düzenlemeleri birbirleriyle çelişmekteydi. Bu çelişkinin giderilmesi bakımından, vergi idaresi kur farklarını KDV’ye tabi tutmak istiyorsa bu düzenlemeyi kanun değişikliği yaparak gidermesi gerektiğini söyleyen Danıştay kararına uyarak 18.01.2019 tarihli ve 30659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7161 sayılı Kanunun 18.maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 24.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kur farkı,” ibaresi eklenmek suretiyle kur farklarının KDV’ye tabi olduğu hususu yasal düzenleme kapsamına alınmıştır.

24.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.