Ömer Selim Koraltürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
omerkoralturk@hotmail.com

Banka Hesabında Yer Alan Yabancı Paranın Değerlenmesi

Mevcut uygulamada 100 Kasa Hesabında yer alan yabancı paraların değerlemesinde efektif alış kuru, diğer hesaplarda yer alan yabancı paralı işlemlerde döviz alış kuru kullanılmaktadır. Bankalar Hesabında yer alan yabancı paraların değerlemesinde döviz alış kurunun kullanılmasının gerekçesi olarak ileri sürülen neden bankalar hesabında tutulan yabancı paraların alacak niteliği gösterdiğidir.

Alacağın sözlük anlamı: Bir hesap gereğince daha alınmamış olan para, mal vb. şey’dir.

Bir kişinin banka hesabında yer alan tutar alınmamış bir para değildir. Aksine almış olduğu özel kasasında tutmak yerine bir hizmet ücreti karşılığında bankanın kasasında tuttuğu bir hazır değeridir. Bu zaman diliminde, kasasındaki nakitten daha hızlı bir şekilde online olarak cep telefonu üzerinden kullanabildiği değeridir.  

Tek düzen hesap planında bankalar hesabı, bilançonun aktifinde dönen varlıklar hesap sınıfının altında yer alan Hazır değerler hesap grubu içerisinde yer alır. Hazır değerler hesap grubundaki sıralama kriteri likiditedir. Banka hesabı likiditesi yüksek olduğundan bu hesap grubu içine alınmıştır. Türkiye’de alınan çekler hesabından daha likit bir hesaptır.  

VERGİ USUL KANUNU 280.Madde. (Değişik birinci fıkra: 26/6/1964 - 485/7 md.) Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tesbit olunur.

Türkiye’de serbest döviz borsası kurulmadığından değerleme kurları maliye bakanlığı tarafında açıklanmaktadır. Maliye bankalığının açıkladığı kurlar Efektif ve Döviz alış kurudur.

Efektif: Nakit Yabancı para

Döviz: Yabancı para üzerinde düzenlenmiş kıymetli evraklardır.

Hazır değerler hesap grubunda yer alan hesaplar teknik olarak efektif kur ile değerlenmelidir. Ancak Türkiye’de alınan ve verilen çeklerin vade içermesi nedeniyle özün önceliği ilkesi gereği döviz alış kuru ile değerlenmeleri gerekir.

Gelişen imkanlar nedeniyle bankada yer alan kaydı para diyebileceğim tutar,  kasadaki nakit paradan daha da likit hale gelmiştir. Nakit para kullanımına sınırlamalar getirilmiş, banka hesapları üzerinden kullanılan kaydı paranın günlük hayatta kullanımı artmış, yaygınlaşmıştır. Bu şartlarda bankada sahip olunan paranın alacak olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Yukarıda izah etmiş olduğum nedenler gereğince banka hesaplarında yer alan yabancı paranın değerleme işleminde Efektif alış kuru kullanılmalıdır.  

30.05.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.