Ömer Selim Koraltürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
omerkoralturk@hotmail.com

Asgari Geçim İndiriminin Muhasebe Kaydı Yapılırken Kullanılan 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabına Dair Muhasebe Kavramları Çerçevesinde Yapılan Eleştiri

Bir şey anlatacaksanız ilk önce genellikle anlatılacak şey hakkında bir tanımlama yapılır. Tanım tamamlandıktan sonra anlatılan şeyin anlattığınız insanlar tarafından kavrana bilmesi için insanlara tanımını yaptığınız şey hakkında kavramsal bir çerçeve çizersiniz.

KAVRAM NEDİR?

Bilgi edinme süreci içindeki düşüncenin, nesnelerin ayırt edici genel özelliklerini ve ilişkilerini kavramasına yardım eden, yansımanın temel biçimlerinden biridir.

Muhasebe öğrenenlere muhasebe tanımı yapılır ve ondan sonra muhasebenin temel kavramları anlatılır. Temel kavramlardan sonra hesap planı ve hesap planın içeriğinde yer alan hesaplar konusunda açıklamalar yapılır. Muhasebenin kavramsal çerçevesinin üzerinde yeterince durulmaması ezberlenip geçilmesi gereken bir bilgi olarak görülmesindendir. Kavramsal çerçeve yeterince algılanmadığında hesap planında yer almayan hesap açıklamaları ile izah edilmemiş durumlarda meslek mensuplarının yapacağı yorumlarda kavramsal çerçeveye bağlı kalmaları gerektiğini hatırlamazlar. Muhasebe öğrenmeye çalışanalar için Kavramsal çerçeve ezberlenip not alınması ve unutulması gereken bir bilgiden ibarettir.

Asgari geçim indiriminin kaynağı çalışanların bordrolarında yer alan gelir vergisi kesintisidir. Gelir vergisi kanunu ile işverene yüklenen sorumluluk gereği işveren işçi kazancı üzerinden vergiyi hesaplar ve vergi dairesine öder. Asgari geçim indirimi ise çalışan adına ödenmesi gereken bu vergi borcu tutarının bir kısmının vergi dairesine değil işveren tarafından personele ödenmesidir. Vergi borçlarının izlendiği hesap tek düzen hesap planının hesap açıklamalarında görüldüğü üzere 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabıdır.

Asgari geçin indiriminin 136 Diğer Çeşitli Alacaklar hesabı ile ilişkilendirilerek sanki muhasebe kaydının tutulduğu firmanın bir alacağı varmış gibi yansıtılması muhasebenin temel kavramlarından kişilik kavramı ile Özün Önceliği Kavramları açısından sorunludur. 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının kullanılmasını durumunda Asgari geçin indirimine ait muhasebe kayıt örneği;

 

Langona Ltd.Şti. 2017 Eylül Ayı Ücret Bordrosu
	Normal Kazanç	İşs. Sig İşci Payı	S.G.K. Primi işçi Payı	GV Matrahı	Gelir Vergisi	Asgari Geçim indirimi	Agi Sonrası Gelir Vergisi	Damga Vergisi	Ödenecek Net Ücret
İşci A	1.777,50	17,78	248,85	1.510,88	226,63	133,31	93,32	13,49	1.404,06

 

 

 

-----------------------------------30.09.2017-----------------------------------

760 Pazarlama Satış Ve Dağıtım Giderleri Hesabı 2.177,44         

Brüt Ücret Giderleri : 1.777,50                     

SGK İşveren Prim Payı Giderleri : 364,39                  

İşsizlik Sigortası İşveren Prim Payı Giderleri : 35,55                                                 

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı   133,31

Asgari Geçim İndirimi 133,31                                                           

                        335 Personele Boçlar Hesabı                                  1.404,06

                          İşci A  : 1.404,06                   

                          360 Ödenecek Vergi Ve Fonlar Hesabı                  240,12

                          Gelir Vergisi : 226,63                       

                          Damga Vergisi : 13,49                     

                        361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri             666,57

                        SGK İşveren Payı : 364,39                  

                          SGK İşci Payı : 248,85                       

                          İşsizlik Sigortası İşveren Payı : 35,55                       

                          İşsizlik Sigortası İşci Payı : 17,78                 

Eylül Ayı Ücret Tahakkuku                 

Not: SGK Teşvikleri Yok Sayılmıştır.             

-------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------02.10.2017 -----------------------------------

335 Personele Boçlar Hesabı           1.404,06         

İşci A  : 1.404,06                     

                  100 Kasa Hesabı             1.404,06

Eylül Ayı Ücret Ödemesi                  

-------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------02.10.2017 -----------------------------------

360 Ödenecek Vergi Ve Fonlar Hesabı 240,12

Gelir Vergisi : 226,63

Damga Vergisi : 13,49                                                           

                   136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı                  133,31

                    Asgari Geçim İndirimi 133,31               

                    100 Kasa Hesabı                                            106,81

AGİ Mahsup Edilmesi ve Vergi Ödemesi                

-------------------------------------------------------------------------------------

Kişilik Kavramı: Kişilik kavramı işletme sahibinden, ortaklardan ve işletme ile ilgisi olan tüm kişi ve kuruluşlardan ayrı bir kişiliğe sahiptir. Muhasebe bu kişilik adına yürütülür. Bu kavram gereği olarak çalışanın vergi dairesinden olan alacağının firmanın mali tablolarında izlenmesi gerekli değildir.

Özün Önceliği Kavramı: Muhasebe kayıtları yapılırken şekilden çok finansal özellikleri ve işletme için ifade ettiği önem göz önüne alınmalıdır. Genelde şekil ve öz paraleldir. Ancak arada fark olursa öz önceliklidir. Asgari geçim indiriminin kaynağı vergi borcudur ve muhasebe hesap planında borçlar bilançonun pasifinde yer alır. Asgari geçim indiriminin özünün vergi borcu olması hesap planı gereği olarak 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabında alt hesap olarak izlenmesi yeterlidir. Zira tek düzen hesap planının getirdiği hesap kullanma zorunluluğu ana hesaplar için geçerlidir. Alt hesap kullanılarak yapılan kayıtlarda gelir vergisinin asgari geçim indirimi ile farklı alt hesaplarda izlenmesi mahsup yapıldığı anlamına gelmez.

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı kullanılarak Asgari Geçim İndiriminin muhasebe kaydının yapılmasına ilişkin örnek;

-----------------------------------30.09.2017-----------------------------------

760 Pazarlama Satış Ve Dağıtım Giderleri Hesabı 2.177,44         

Brüt Ücret Giderleri : 1.777,50                     

SGK İşveren Prim Payı Giderleri : 364,39                  

İşsizlik Sigortası İşveren Prim Payı Giderleri : 35,55                       

                         335 Personele Boçlar Hesabı                                          1.270,75

                         İşci A  : 1.270,75                  

                         360 Ödenecek Vergi Ve Fonlar Hesabı                             240,12

                         Gelir Vergisi : 93,32              

                         Damga Vergisi : 13,49                      

                         Asgari Geçim İndirimi : 133,31                    

                         361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri                      666,57

                         SGK İşveren Payı : 364,39                 

                         SGK İşci Payı : 248,85                        

                         İşsizlik Sigortası İşveren Payı : 35,55                        

                         İşsizlik Sigortası İşci Payı : 17,78                  

Eylül Ayı Ücret Tahakkuku                 

Not: SGK Teşvikleri Yok Sayılmıştır.               

-------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------02.10.2017 -----------------------------------

335 Personele Boçlar Hesabı           1.270,75       

İşci A 

                  100 Kasa Hesabı                              1.270,75

Eylül Ayı Ücret Ödemesi                  

-------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------02.10.2017 -----------------------------------

360 Ödenecek Vergi Ve Fonlar Hesabı   240,12

Gelir Vergisi : 93,32  

Damga Vergisi : 13,49                       

Asgari Geçim İndirimi : 133,31                     

                                  100 Kasa Hesabı                      240,12

AGİ Mahsup Edilmesi ve Vergi Ödemesi                

-------------------------------------------------------------------------------------

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının kullanılması muhasebe işlemleri açısından sadece uygulayıcılara iş yükü getiren bir uygulamadır. Teorik bilginin pratik bilgi ile uyumu önemlidir. Pratik yaşamdaki zorlukları göz ardı ederek teorik bilgini uygulanmasında pratik bilgiyi dikkate almamak insan hayatının zorlaştırmak dışında bir işe yaramaz.

26.10.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.