Nurullah Çuhadar
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ncuhadar@msn.com

Özel Hastanelerin Yönetmenlik Kapsamında Fakir ve Muhtaç Hastalara Ücretsiz Verdikleri Tedavi Hizmetleri Üzerinden Katma Değer Vergisi Hesaplanacak mı?

Bütün özel hastanelerin tesis, hizmet ve personel standartlarının tespit edilmesi, bunların açılmaları, faaliyetleri, kapanmaları ve denetlenmelerine ilişkin usûl ve esasları belirleyen Özel Hastaneler Yönetmenliği 27/3/2002 Tarihli Ve 24708 Sayılı Resmî Gazete  yayınlanmıştır. Bu yönetmenlikle ilgili son olarak Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 22 Mart 2017 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu yönetmenliğin 56. Maddesinde; “Özel hastanelerde, en az bir yatak olmak kaydıyla, yatakların % 3’ü fakir ve muhtaç hastaların tedavisi için ayırılır ve bu sayı ruhsatlarında gösterilir.

Ücretsiz tedavi için ayrılan bu yataklarda, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Başkanlığınca öngörülen kriterlere uygun fakir ve muhtaç kişilerden, hastanenin bulunduğu yerdeki en büyük mülki amir veya müdürlük tarafından sevkedilen hastalar ile acil olarak müracaat eden ve başka bir kuruma nakli tıbben mümkün olmayan fakir ve muhtaç hastaların tedavileri ücretsiz olarak yapılır.

Bu hastalara ait bilgiler, EK-8’de yer alan Ücretsiz Hasta Bilgi Formuna uygun olarak doldurulur ve üç ayda bir müdürlüğe gönderilir.” Hükmü mevcuttur.

Bu yönetmenlik hükmünden özel hastanelerin bu kapsamdaki fakir ve muhtaç kişilere verdikleri ücretsiz tedavilerin bir zorunluluk olduğu anlaşılmaktadır.

Hal böyleyken 3065 sayılı Katma Değer Vergisi yönünden durum nedir ona bakmak lazım. Zira KDV diğer vergi kanunlarından farklı olarak ayrı bir Cumhuriyet gibi değerlendirmek gerekir.

Nitekim KDVK’nun İstisnaların Sınırı başlıklı 19. Maddesinde; “Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.” Hükmü mevcuttur.

O halde özel hastanelerin yönetmenlik kapsamdaki fakir ve muhtaç kişilere verdikleri ücretsiz tedavilerin KDV’ den istisna olup olmadığı hususu ancak 3065 sayılı KDV kanununda hüküm bulunması halinde mümkün olacaktır.

Bilindiği üzere  3065 sayılı KDV Kanununun 1/1 inci maddesinde;

Türkiyede yapılan, Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ne tabi olduğu belirlenmiştir.

           Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar başlıklı 17/2-b maddesinde ise; “… kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi”    KDV den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bu kanun hükmüne göre KDV istisnasının uygulanabilmesi için başka bir kanunda bu konuda hüküm altına alınmış olması şartı aranmaktadır. Yani 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanununda bu konuda hüküm bulunması gerekir. Bu kanunun 31. Ve 32 maddelerinde parasız kabul edilebilecek hastalarla ilgili hüküm mevcut olup, 31. Maddede ruhsatlarda yazılı parasız yatak sayısı kadar parasız hasta kabul edecekleri belirtilmiştir.  Bu maddeler kapsamında ücretsiz verilen hizmetler KDV istisnası kapsamındadır.

Ancak Özel Hastaneler Yönetmenliğinin 56. Maddesi kapsamında bire bir paralel bir kanuni düzenleme bulunmamaktadır. Bu itibarla Özel Hastaneler tarafından, kanuni düzenlemeler dışındaki  fakir ve muhtaç kişilere verdikleri ücretsiz tedaviler için  KDV istisna uygulaması mümkün görülmemektedir.

Böyle bir durumda da 3065 sayılı KDV Kanunun 27. Maddesi uyarınca verilen hizmetin VUK uyarınca tespit edilecek emsal bedeli üzerinden KDV’nin hesaplanarak beyan edilmesi gerekecektir.

Bu durum çok adil gözükmese de maalesef Gelir idaresinin uygulaması da bu yöndedir. Zira bu konuda verilmiş muktezalar mevcuttur. Gerekçe olarak ta  bedelsiz verilen hizmetin Kanunun (17/2-b) maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için söz konusu hizmetin bedelsiz verileceği yönünde herhangi bir kanunda hüküm bulunmaması  gösterilmektedir. (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 05/01/2015 tarih ve  39044742-010.01-29 sayılı özelgesi)

Bu durumda ister özel hastaneler yönetmenliği  kapsamında, ister başka bir hukuki düzenleme kapsamında  (Kanun dışındaki)  fakir ve muhtaç kişilere ücretsiz tedavi zorunlu olsa dahi bu hizmet için KDV istisnası uygulanabilmesi için mutlaka bu zorunluluğa  ilişkin paralel bir düzenlemenin  2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanununda veya başka bir kanunda yer alması  gerekecektir.

Sonuç olarak özel hastanelerin ücretsiz olarak yaptıkları tedavi hizmetlerinin KDV’den istisna edilebilmesi için bunun mutlaka 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanununa veya başka bir kanuni düzenlemeye dayandırılması gerekmektedir. Aksi takdirde verilen hizmetin emsal bedeli karşılığında KDV hesaplanarak beyanı gündeme gelecektir. Sağlıklı günler dilerim.

19.06.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.