Nurten Örnek
E. Öğretim Görevlisi
nurtenornek@muhasebetr.com

BA ve BS Bildirimlerinde Önemli Değişiklikler Yolda

Gelir idaresi başkanlığının resmi web sitesinde Taslak olarak yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Ba ve Bs bildirimlerinde önemli değişikliklere gidildiği görülmüştür. Bunlar kısaca aşağıdaki gibidir;

HASILAT DEFTERİ TUTAN MÜKELLEFLERDE BA VE BS BİLDİRİM FORMU VERECEKLERDİR

Taslak tebliğ ile Hasılat defteri tutan yabancı nakliyat kurumları veya bunları Türkiye'de temsil eden şube veya acenteleri Form Ba ve Form Bs bildirimi vermekle yükümlüdür.

İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN, SERBEST MESLEK KAZANÇ DEFTERİ TUTAN VE ZİRAİ İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE BA VE BS BİLDİRİM FORMU VERECEKLERDİR

İşletme hesabı esasına göre defter tutan, serbest meslek kazanç defteri tutan ve zirai işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerden 31/12/2015 tarihi veya 31/12/2016 tarihi itibariyle hasılatları 50.000 TL ve üzeri olanlar Form Ba ve Form Bs bildirimi vermekle yükümlüdür. 

İlgili vergilendirme döneminde hasılatları 50.000 TL’ye ulaşan mükellefler ise 50.000 TL hasılata ulaşıldığı tarihin içinde bulunduğu aydan başlamak üzere Form Ba ve Form Bs bildirimi vermekle yükümlüdürler.

SERBEST BÖLGELERDE FAALİYET GÖSTEREN MÜKELLEFLER

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin de Form Ba ve Form Bs bildirimi verme yükümlülüğü bulunmaktadır. Söz konusu bildirimler, bu mükelleflerin kanuni merkezleri tarafından, merkez ve şube bilgileri birleştirilerek verilecektir. Ancak, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olup, münhasıran serbest bölgede şubesi veya temsilciliği bulunan mükellefler, bildirim formlarında merkez bilgilerini dikkate almaksızın yalnızca serbest bölgede faaliyette bulunan şubelerinin mal ve/veya hizmet alış/satışlarını bildireceklerdir.

BİLDİRİM MÜKELLEFİYETİ OLMAYAN MÜKELLEFLER

Taslak tebliğde bildirim mükellefiyeti olmayan mükellefler daraltılmıştır. Buna göre Gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan mükellefler, muafiyetten yararlandıkları takvim yılı/hesap döneminden itibaren Form Ba ve Form Bs bildirimi vermeyeceklerdir.

Yine Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerin Form Ba ve Form Bs bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır.

BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE BİLDİRİM HADLERİNDE 10.000 TL’LİK SINIR UYGULAMASI

Taslak tebliğ bu haliyle yürürlüğe girerse, Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için 2017 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 10.000 TL ve üzerinde yapılan mal ve/veya hizmet alışları Form Ba’nın Tablo II alanında, bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 10.000 TL ve üzeri yapılan mal ve/veya hizmet satışları ise Form Bs’nin Tablo II alanında belge bazında ayrı satırlara yazılmak suretiyle bildirilecektir.

BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE BİLDİRİM HADLERİNDE FATURA DÜZENLEME TUTARI İLE 10.000 TL ARASI SINIR UYGULAMASI

Taslak tebliğ bu haliyle yürürlüğe girerse fatura düzenleme tutarı ile 10.000 TL arası alım ve satımlarda bildirime konu olacaktır. Şöyle ki;

Bir kişi veya kurumdan Katma Değer Vergisi hariç Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura kullanma mecburiyeti olarak belirlenen tutar ile 10.000 TL arası yapılan mal ve/veya hizmet alışları Form Ba’nın Tablo III alanında, bir kişi veya kuruma Katma Değer Vergisi hariç Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura kullanma mecburiyeti olarak belirlenen tutar ile 10.000 TL arası yapılan satışlar ise Form Bs’nin Tablo III alanında her bir kişi veya kurum için ayrı satırda toplam belge adedi ve tutarı ile bildirilecektir.

BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE ÇOK DÜŞÜK ALIMLAR VE SATIMLAR BİLE BİLDİRİME KONU OLUYOR

Taslak tebliğ bu haliyle yürürlüğe girdiği takdirde bir kişi veya kurumdan Katma Değer Vergisi hariç Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura kullanma mecburiyeti olarak belirlenen tutarın altında yapılan tüm mal ve/veya hizmet alışları Form Ba’nın Tablo IV alanında, bir kişi veya kuruma Katma Değer Vergisi hariç Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura kullanma mecburiyeti olarak belirlenen tutarın altında yapılan tüm mal ve/veya hizmet satışları ise Form Bs’nin Tablo IV alanında tüm işlemlerin toplam tutar ve toplam belge adedi ile bildirilecektir.

İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN, SERBEST MESLEK KAZANÇ DEFTERİ TUTAN VE ZİRAİ İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE 3.000 TL’NİN ÜZERİNDEKİ ALIM VE SATIMLAR

Bir kişi veya kurumdan Katma Değer Vergisi hariç 3.000 TL ve üzerinde yapılan  tüm mal ve/veya hizmet alışları Form Ba’nın Tablo III alanında; bir kişi veya kuruma Katma Değer Vergisi hariç 3.000 TL ve üzerinde yapılan mal ve/veya hizmet satışları ise Form Bs’nin Tablo III alanında her bir kişi veya kurum için ayrı satırda toplam belge adedi ve tutarı ile bildirilecektir.

İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan, Serbest Meslek Kazanç Defteri Tutan Ve Zirai İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflerde 3.000 TL’nin altındaki Alım ve Satımlar

Bir kişi veya kurumdan Katma Değer Vergisi hariç 3.000 TL altında yapılan tüm mal ve/veya hizmet alışları Form Ba’nın Tablo IV alanında, bir kişi veya kuruma Katma Değer Vergisi hariç 3.000 TL altında yapılan tüm mal ve/veya hizmet satışları ise Form Bs’nin Tablo IV alanında tüm işlemlerin toplam tutar ve toplam belge adedi ile bildirilecektir.

BİLDİRİME KONU OLAN VE OLMAYAN BELGELER

Taslak tebliğ ile bildirime konu belgelerde de detaya gidilmiştir. Daha önce 396 nolu VUK Genel Teblğinde olmayan bildirime konu olmayacak belgelere değinilmiştir. Buna göre Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelere ödenen vergi, resim, harç, şerefiye bedeli ve ceza makbuzları bildirim formlarına dahil edilmeyecektir.  Buna ilaveten belgenin türüne bakılmaksızın (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi ve yolcu bileti gibi) Form Ba ve Form Bs bildirimine dâhil edilecektir.

 

TÜRKİYE İÇİNDE YABANCI MÜŞTERİLERE YAPILAN SATIŞLAR VE ALIŞLAR İLE MUHTELİH MÜŞTERİLERE YAPILAN SATIŞLAR

Taslak tebliğ ile daha önce 396 seri nolu VUK Genel Tebliğinde yer almayan bir konuya daha değinilmiştir.  Türkiye’de yerleşik olmayan gerçek kişiler ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan tüzel kişilere yurt içinde yapılan mal ve/veya hizmet satışları karşılığında düzenlenen belgelerde Yabancı Kimlik No (YKN)/Vergi Kimlik Numarası (VKN) bilgilerinin yer almaması durumunda VKN alanına “9999999999” kodu yazılarak bildirimde bulunulacaktır.

İlgili mevzuatı gereği gün sonunda “Muhtelif Müşteriler” şeklinde düzenlenen faturalar VKN alanına “8888888888” kodu yazılarak bildirilecektir.

 

AYNI MÜKELLEFİN BİRDEN FAZLA ŞUBESİNDEN ALIŞ VEYA ŞUBESİNE SATIŞ

396 Seri Nolu VUK Genel Tebliğinde belirtilmeyen bir diğer konu bu taslak tebliğde ele alınmıştır. Buna göre; Bir kişi veya kurumun birden fazla şubesinden yapılan mal ve/veya hizmet alışları ile şubesine satışları, muhasebe sistemi gereği ayrı ayrı takip edilse bile, merkezin vergi kimlik numarası ve unvanı dikkate alınarak Form Ba ve Form Bs’de bildirilecektir.

 

İHRACAT VE İTHALAT İŞLEMLERİNDE ÖNEMLİ AÇIKLAMALARA GİDİLMİŞTİR

Taslak tebliğe göre, İthalat işlemlerinin Form Ba ile bildirilmesinde gümrük giriş beyannamesinin kapanış tarihi, ihracat işlemlerinin Form Bs ile bildirilmesinde ise, fiili ihracatın gerçekleştiği tarih dikkate alınacaktır.

Serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin yurt içiyle yaptıkları alış-satış işlemlerinin bildirilmesinde; gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmesi hallerinde bu beyannamelerin kapanma tarihleri ve tutarları, gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmemesi durumlarında ise serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarı dikkate alınacaktır.

İthalat işlemlerinin Form Ba ile bildirilmesinde tutar alanına 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 21 inci maddesi hükmüne göre belirlenen katma değer vergisi matrahı yazılacaktır.

 

BEDELSİZ FATURA, DEPOZİTO VE BAĞIŞLARDA BİLDİRİME KONU

Taslak tebliğe göre, Vergi Usul Kanununa göre düzenlenen ve üzerinde “Bedelsizdir” ibaresi bulunan faturalar (001) kodu seçilerek bildirilecektir.

Depozito olarak ödenen ve/veya alınan bedeller (002) kodu seçilerek bildirilecektir.

Bir kişi veya kuruma yapılan bağışlar ayni bağış niteliğinde ise düzenlenen belgeler (003) kodu seçilerek bildirilecektir. 

 

İADELERLE İLGİLİ ÖZEL DÜZENLEME

Taslak tebliğe göre, Bir kişi veya kurumdan yapılan alışların kısmen veya tamamen iade edilmesi durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kuruma yapılan satış olarak, bir kişi veya kuruma yapılan satışlardan bir kısmının veya tamamının iade alınması durumunda ise bu iadeler söz konusu kişi ve kurumdan yapılan alış olarak, Tebliğ’de belirtilen ilgili hadlere göre bildirime konu olacaktır. 

İade işlemleri (004) kodu seçilerek bildirilecektir.

 

ÖZEL MATRAHA TABİ FATURALAR

Taslak tebliğe göre, Özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet alış/satışlarına ilişkin yapılacak bildirimlere konu tutarın belirlenmesinde, hesaplamaya esas alınan vergiler dahil tutarlar dikkate alınacaktır.

Belgelerde gelir vergisi tevkifatına da yer verilen hallerde tevkifattan önceki brüt tutarlar dikkate alınacaktır.

 

VADE VEYA KUR FARKI GELİR/GİDERLERİ

Taslak tebliğe göre, Herhangi bir mal ve hizmet alış veya satışına bağlı olarak, ödemenin gecikmesi ve döviz kurlarının değişmesi suretiyle ortaya çıkan ve belge düzenlenmek suretiyle alıcıya/satıcıya yansıtılan vade veya kur farkı gelirleri/giderleri Tebliğ’de belirtilen ilgili hadlere göre bildirimlere dâhil edilecektir.

 

SİGORTA ŞİRKETLERİ TARAFINDAN YAPILAN TAZMİNAT ÖDEMELERİ

Taslak tebliğe göre, Sigorta şirketleri tarafından yapılan tazminat ödemeleri fatura, vb. tevsik edici belgeler ile belgelendirilen bir mal veya hizmet alımına dayanıyor ise, bu alımların genel esaslar çerçevesinde katma değer vergisi hariç tutarlarıyla Form Ba bildirimine dahil edilmesi gerekmektedir. 

 

ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE SU HİZMETLERİ

Elektrik, doğalgaz ve su teslimleri gibi hizmetlerin bildirim uygulaması bakımından diğer mal ve hizmet teslimlerinden farkı bulunmamaktadır. Söz konusu hizmetler Form Ba veya Form Bs ile bildirilecektir.

 

BİLDİRİLECEK ALIŞ/SATIŞ OLMAMASI

Taslak tebliğe göre, Bildirim verme yükümlülüğü bulunan tüm mükellefler bildirilecek alış/satışları bulunmasa dahi, bu durumun bildirilmesi amacıyla, Form Ba ve Form Bs’yi Tablo II, Tablo III ve Tablo IV dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar.

 

TASFİYE SÜRECİNDE BİLDİRİMLERİN VERİLME SÜRESİ

Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirim formlarını, tasfiye süresince aylık dönemler halinde vereceklerdir. Tasfiyenin başladığı aya ait bildirim formları ise tasfiye öncesi ve sonrası ayrımı yapılmaksızın düzenlenecektir.

 

BİLDİRİMLERİN DÜZELTİLMESİ

Form Ba ve Form Bs bildirimlerinde herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir.

Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.

14.12.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.