Nursel Aykan
Yeminli Mali Müşavir
Köker YMM Bağımsız Denetim A.Ş.
nurselaykan@yahoo.com

KDV Tevkifat Uygulaması Hakkında Temel Bilgiler ve Uygulama Esasları

Maliye Bakanlığınca belirlenen bazı mal teslimi ve hizmet işlemlerinde alıcılar tarafından tevkifat yapılması ihtiyari değil, bir zorunluluktur. Tevkifat konusu 1 seri No. KDV Uygulama Genel Tebliğinde geniş biçimde açıklanmış ve zaman içerisinde uygulamaya yönelik bazı revizyonlar yapılmıştır. Yakın zamanda, 11 seri no.lu tebliğ ile ‘KDV Uygulama Genel Tebliğinde’ yapılan değişiklikler de dikkate alınarak konunun ana hatlarıyla incelenmesinde yarar görülmektedir.

KDV tevkifat işlemlerine ilişkin açıklamalar iki ana başlık altında toplanmaktadır:

 - Tam Tevkifat Uygulamaları

 - Kısmi tevkifat Uygulamaları

 

I - TAM TEVKİFAT UYGULAMASI

"Tam tevkifat" işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesidir. Tam tevkifat uygulamasının temel özelliği idari bir belirlemeye değil, yasa maddesine dayanmasıdır.

KDV Kanununun 9. Maddesinde düzenlenen ve vergi alacağını güvence altına almak amacıyla getirilen bu uygulama, esas olarak, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar için öngörülmüş olmakla birlikte, bunların dışında gerekli gördüğü diğer hallerde de Maliye Bakanlığı verginin ödenmesinden işleme taraf olanları sorumlu tutabilmektedir.

Kanunla belirlenen işlemlere taraf olan ve kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve kurumlar, KDV’nin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olmaktadır.

Tam tevkifat uygulanacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.

a) ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler

b) serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan ve telif haklarına konu olan teslim ve hizmetler

c) kiralama işlemleri

d) reklâm verme işlemleri

 

II - KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI

"Kısmi tevkifat", hesaplanan Katma Değer Vergisinin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının alıcılar tarafından, diğer kısmının ise teslim veya hizmeti yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir.

Kısmi KDV tevkifatı işlemleri, KDV Kanunun 9. Maddesinde yer alan yetkiye dayanılarak Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeleri kapsamaktadır. Kısmi tevkifat uygulaması, yükümlülük getirilen mükellefler veya alıcılar, tevkifat yapılacak işlemler ve tevkifat sonucu ortaya çıkan KDV iadesi usulleri açısından önem taşımaktadır.

 

A - TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR

Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, aşağıda belirtilenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde kısmi tevkifat yapılmayacaktır.

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapacak olanlar iki gruba ayrılır.

1)KDV Mükellefleri (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir)

2)Belirlenmiş Alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın)

 

A-1 ) KDV MÜKELLEFLERİ

Kısmi tevkifat kapsamına bütün KDV Mükellefleri (sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermek zorunda olanlar hariç) girmektedir. Bütün KDV mükelleflerini ilgilendiren ve KDV tevkifatına tabi tutulacak iş ve işlemler aşağıda yer almaktadır.

a) - işgücü temin hizmetleri

b)- yapı denetim hizmetleri

c)- fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri

d)- turistik mağazalara verilen müşteri bulma / götürme hizmetleri

e) - spor kulüplerinin yayın, reklâm ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri

f)- temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri

g)- servis taşımacılığı hizmeti

h)- külçe metal teslimleri

i)- bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi

j) - hurda ve atık teslimi

k)- metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi

l)- pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri

m)-ağaç ve orman ürünleri teslimi

 

A-2 )- BELİRLENMİŞ ALICILAR (KDV mükellefi olsun olmasın)

 

Maliye Bakanlığınca, satın alacağı hizmetler/teslimler için yapacağı ödemelerden KDV tevkifatı yapması öngörülen ‘Belirlenmiş alıcılar’ şunlardır;

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

- Döner sermayeli kuruluşlar,

- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

- Bankalar,

– (11 Seri nolu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 1.maddesiyle eklenen satır; Yürürlük 15.02.2017)Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri,

- Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),

- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,

- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,

- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,

- Payları Borsa İstanbul (BİST)A.Ş.’nde işlem gören şirketler,

- Kalkınma ve yatırım ajansları.

Okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığına bağlı aile hekimliği kurumları, Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımı kapsamında değerlendirilmez.

Belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dahil profesyonel spor kulüplerince yapılanlar hariç), KDV tevkifatı uygulanmaz.

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir.

Bu kapsamda tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine, Tebliğin (I/C-2.1.1.1)bölümündeki açıklamalara göre beyan edilip kanuni süresi içerisinde ödenir.

KDV mükellefiyeti bulunmayanların, Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımı kapsamında olmamak kaydıyla, kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulaması söz konusu olmayacaktır.

 

2-A) Belirlenmiş alıcıların tevkifat uygulayacağı işlemler (HİZMET)

 

Belirlenmiş alıcıların KDV tevkifatı uygulayacağı hizmet alımıyla ilgili işlemler aşağıda belirtilmiştir.

a)- yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri

b)- etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler

c)- makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri

d)- yemek servis ve organizasyon hizmetleri

e)- işgücü temin hizmetleri

f)- yapı denetim hizmetleri

g)- fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri

h)- spor kulüplerinin yayın, reklâm ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri

ı)- temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri

i)- servis taşımacılığı hizmeti

j)- her türlü baskı ve basım hizmetleri

k)- yukarıda belirlenenler dışındaki hizmetler

(KDV mükellefleri tarafından, kamusal nitelikteki idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.)

 

2-B) Belirlenmiş Alıcılara Kısmi Tevkifat Uygulanacak TESLİMLER

l)- külçe metal teslimleri

m)- bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi

n)- hurda ve atık teslimi

o)- metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi

p)- pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri

r)- ağaç ve orman ürünleri teslimi

 

III- TEVKİFAT KONUSU İŞLEMLERDE KDV’NİN MAHSUP VE İADESİ

1)Genel ilkeler

Kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının mükellefe iade edilebilmesi için, satıcının tevkifat uygulanmayan KDV tutarını 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmiş olması, alıcının da yaptığı tevkifatla ilgili 2 No.lu KDV Beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur.

İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olması şartı aranmayacaktır.

İade olarak talep edilecek tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil, tevkif edilen KDV esas alınarak belirlenecektir. İadesi istenilecek KDV, hiçbir surette tevkifata tabi tutulan KDV'den fazla olmayacaktır.

YMM Tasdik Raporunun arandığı hallerde, YMM raporlarına ilişkin limitlerde gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için öngörülen tutarlar geçerlidir.

 

 2) Tevkif Olunan KDV’nin Mahsuben İadesi

2-A) Mahsup İşlemleri ancak ‘Vergi İnceleme Raporuna’ istinaden yapılabilen Kısmi tevkifat İadeleri;

Tebliğin (I/C-2.1.3.) bölümü kapsamında kısmi tevkifat uygulanan;

- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,

- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,

- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,

- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,

- Yapı denetim hizmeti,

- Servis taşımacılığı hizmeti,

- Her türlü baskı ve basım hizmeti,

- İşgücü temin hizmeti,

- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti,

 

ile ilgili KDV tevkifatından kaynaklanan iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 5.000 TL’yi aşmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.

(11 Seri nolu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 4.maddesiyle değişen paragraf; Yürürlük 15.02.2017) 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu ile yerine getirilir.

Bu düzenlemeden önceki halinde, 5.000 TL ¨ ve üzerindeki tevkifattan doğan KDV alacaklarında mahsuben iade talepleri sadece teminat ve/veya VİR (Vergi İnceleme Raporu) sonucuna göre yerine getirilmekteydi. 5.000 ¨'yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR ile çözülmekteydi. Bu uygulama biçimi sistematik ve geleneksel şüphecilikten kaynaklanmaktaydı. Mahsup yoluyla yapılan iade işleminde, iade yapılan mükellefin ekonomik aktivitesi devam ettiği ve KDV ler tevkif yoluyla yatırılıp beyan edildiği hatta inceleme prosedürü sınırlı tutulduğu halde, teminatın çözümü için mutlaka vergi incelemesinin sonuçlanması bekleniyordu. Bu ise, işletmelerin yıllar süren bir teminat masrafına maruz kalmasına yol açıyordu.

11 seri no. KDV Tebliği ile yapılan düzenlemeyle yukarıda belirtilen mahsuben iade işlemlerinde teminat mektubu uygulamasına son verilmiştir. Böylece, 15.02.2017 tarihinden itibaren, KDV tevkifatından doğan vergi alacaklarında mahsuben iade işlemleri münhasıran vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılacaktır. Bu durumda, mahsup işlemlerinin tamamlanması için yine inceleme raporunun tamamlanması beklenecek ancak işletmeler teminat mektubu masrafından kurtulmuş olacaktır.
 

YMM Raporu ile Mahsubu Yapılabilen Tevkifat İşlemleri;

Tebliğin (I/C-2.1.3.) bölümü kapsamında tevkifat uygulanan;

- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,

- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,

- Tebliğin (I/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsamındaki hizmetler,

ile ilgili 5.000TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.

(11 Seri nolu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 4.maddesiyle değişen paragraf; Yürürlük 15.02.2017) 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. İadenin YMM raporu ile talep edilmesi ve bu iadenin 5.000 TL'yi aşan kısmı için teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, YMM raporu sonucuna göre çözülür.

Bu uygulamanın önceki halinde, 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilmekteydi. İadenin YMM raporu ile talep edilmesi ve bu iadenin 5.000 TL'yi aşan kısmı için teminat verilmesi halinde teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülmekteydi.

15.02.2017 tarihinden başlayarak, artık bu durumdaki iade işlemlerinde de YMM Raporu veya vergi inceleme raporu geçerli olacak, teminat verilmiş olması halinde teminat mektubu çözüm işleri YMM Raporu üzerine çözülecektir.

KDV tevkifatına tabi bazı işlemlerde iade uygulaması inceleme raporunun yanı sıra Yeminli Mali Müşavir Raporuna dayalı olarak da yapılabilmektedir. Yapılan düzenlemeyle, inceleme raporuna istinaden gerçekleşen mahsuben iade işlemlerinde de teminat mektubu uygulamasına son verilmiştir. Yeminli Mali Müşavir raporu ile talep edilen mahsuben iade işlemlerinde teminat mektubu uygulaması devam etmektedir.

 

ÖTE YANDAN

Tebliğin (I/C-2.1.3.) bölümü kapsamında tevkifat uygulanan;

- Külçe metal teslimleri,

- Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,

- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,

- Ağaç ve orman ürünleri teslimi,

ile ilgili mahsuben iade talepleri miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

 

C- Tevkif Olunan KDV’nin Nakden İadesi

1-Vergi İncelemesi veya Teminat Karşılığı KDV’si Nakden İade Olunabilen İşlemler

Mükellefin talebi halinde, tevkifat uygulaması kapsamına giren işlemlerden kaynaklanan iade alacaklarının aşağıda her bir işlem türüne ilişkin olarak yapılan belirlemeler dahilinde nakden iadesi mümkündür.

Tebliğin (I/C-2.1.3.) bölümü kapsamında kısmi tevkifat uygulanan;

- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,

- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,

- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,

- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,

- Yapı denetim hizmeti,

- Servis taşımacılığı hizmeti,

- Her türlü baskı ve basım hizmeti,

- İşgücü temin hizmeti,

- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti,

ile ilgili nakden iade talepleri münhasıran teminat ve/veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilir.

İade talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür.

 

2- YMM Raporu İle KDV’si İade Olunabilen İşlemler

Tebliğin (I/C-2.1.3.) bölümü kapsamında tevkifat uygulanan;

- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,

- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,

- Tebliğin (I/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsamındaki hizmetler,

- Külçe metal teslimi,

- Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,

- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,

- Ağaç ve orman ürünleri teslimi,

ile ilgili 5.000TL’yi aşmayan nakden iade talepleri teminat, vergi inceleme raporu ve YMM raporu aranılmadan yerine getirilir.

5.000TL ve üzerindeki nakden iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir 5.000TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.

 

Özetlemek gerekirse;

11 numaralı KDV tebliğinin 4ncü maddesi ile yapılan değişiklik uyarınca 15.02.2017 tarihinden itibaren;

-  ‘Vergi İnceleme Raporu’ ile mahsubu yapılabilen Kısmi tevkifat işlerinde; 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade taleplerinde teminat mektubunu kaldırılmış ve münhasıran inceleme raporu ile mahsup işlemi tamamlanması yöntemi getirilmiştir.

 

-  ‘YMM Raporu’ ile Mahsubu Yapılabilen Kısmi tevkifat İşlerinde; 5.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecektir. İadenin YMM raporu ile talep edilmesi ve bu iadenin 5.000 TL'yi aşan kısmı için teminat verilmesi halinde, mükellefin MAHSUBEN iade talebi yerine getirilecek ancak teminat, YMM raporu sonucuna göre çözülecektir.

 

-  Tevkif olunan KDV’nin ‘NAKDEN’ iadesinin talep edilmesi durumunda, ‘KDV Uygulama Genel Tebliğinde’ belirtildiği şekliyle iade işlemi gerçekleşecek olup, 11 numaralı KDV Tebliği ile yeni bir düzenleme yoktur.

07.03.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.