Nuri Kulcur
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
nuri@nkmalimusavirlik.com.tr

Mart Ayı Kira Geliri Beyanı ve Gelir Vergisi Beyannamesi Rehberi

1. Giriş

Mart ayı, vergi mükellefleri için oldukça önemli bir dönemdir. Bu ay içerisinde, bir önceki yıla ait gelirlerin beyan edilmesi gerekmektedir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre, serbest meslek kazançları, ticari kazançlar, zirai kazançlar ve en önemlisi kira gelirleri bu dönemde beyan edilmektedir.

Bu yazımda, Mart ayı içerisinde verilmesi gereken Gelir Vergisi Beyannamesi ve Kira Geliri Beyanı hakkında detaylı bilgiler sunacağız. Ayrıca, beyan sürecinde dikkat edilmesi gereken hususları ve en güncel vergi oranlarını paylaşacağız.

2. Kimler Beyanname Vermek Zorunda?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre, belirli gelir sınırlarını aşan gerçek kişilerin beyanname vermesi zorunludur. Beyanname verme zorunluluğu olan kişiler şunlardır:

• Kira Geliri Elde Edenler:
  • 2024 yılı için konut kira gelirlerinde 33.000 TL’yi aşan mükellefler beyanname vermek zorundadır. (GVK Md. 21)
  • 2025 yılı için konut kira gelirlerinde 47.000 TL’yi aşan mükellefler beyanname vermek zorundadır.
  • 2024 yılı için iş yeri kira gelirlerinde stopaj sonrası 150.000 TL’yi aşan mükellefler beyanname vermek zorundadır. (GVK Md. 94 ve 86)
  • 2025 yılı için iş yeri kira gelirlerinde stopaj sonrası 230.000 TL’yi aşan mükellefler beyanname vermek zorundadır.
• Serbest meslek kazancı elde edenler
• Ticari kazanç sahipleri (basit usul ve gerçek usul fark etmeksizin)
• Zirai kazanç sahipleri
• Ücret gelirlerinde belirli sınırı aşanlar

Bu kişiler beyanname vermediği takdirde vergi cezası ve gecikme faizi ile karşılaşabilirler.

3. Gelir Vergisi Oranları ve İstisna Tutarları

İstisna Tutarları

Gelir Türü	2024 Yılı İstisna Tutarı		2025 Yılı İstisna Tutarı
Konut Kira Geliri	33.000,00 TL	(GVK Md. 21)	47.000,00 TL
İşyeri Kira Geliri (Stopaj sonrası)	150.000,00 TL	(GVK Md. 94)	230.000,00 TL

Gelir Vergisi Oranları

Vergi Matrahı	2024 Yılı Vergi Oranı	2025 Yılı Vergi Oranı
110.000 TL'ye kadar	15%	-
230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL, fazlası	20%	-
870.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL, fazlası	27%	-
3.000.000 TL'nin 870.000 TL'si için 213.300 TL, fazlası	35%	-
3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 TL'si için 958.800 TL, fazlası	40%	-
158.000 TL’ye kadar	-	15%
330.000 TL’nin 158.000 TL’si için 23.700 TL, fazlası	-	20%
1.200.000 TL’nin 330.000 TL’si için 58.100 TL, fazlası	-	27%
4.300.000 TL’nin 1.200.000 TL’si için 293.000 TL, fazlası	-	35%
4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.378.000 TL,	-	40%

Bu oranlar, 30 Aralık 2023 tarihli ve 32415 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiştir.

4. Beyanname Nasıl Verilir? (Adım Adım)

Gelir Vergisi Beyannamesi elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemi üzerinden verilir. (213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında)

Adım Adım Beyanname Verme Süreci

1. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) web sitesine giriş yapın.
   • www.gib.gov.tr adresine gidin.
   • e-Devlet veya İnteraktif Vergi Dairesi (İVD) sistemine giriş yapın.
2. Hazır Beyan Sistemi'ne giriş yapın.
   • "Hazır Beyan Sistemi" sekmesini seçin.
   • Sistem, adınıza tanımlı kira gelirlerini otomatik olarak gösterecektir.
3. Gelir bilgilerinizi kontrol edin ve ekleme yapın.
   • Eğer sistemde eksik veya yanlış bilgi varsa, düzenleyebilirsiniz.
   • Kira gelirlerinizi doğru şekilde girin ve gider yönteminizi (Götürü veya Gerçek Gider) seçin.
4. Vergi hesaplamasını kontrol edin.
   • Sistem, vergi oranlarını ve istisna tutarlarını otomatik hesaplayacaktır.
   • Hesaplama sonucunu kontrol edin ve onaylayın.
5. Beyannameyi onaylayın ve gönderin.
   • Beyannamenizi dikkatlice gözden geçirdikten sonra “Onayla ve Gönder” butonuna tıklayın.
6. Vergi ödemenizi gerçekleştirin.
   • Verginizi kredi kartı, banka havalesi veya Vergi Dairesi aracılığıyla ödeyebilirsiniz.
   • İlk taksit ödeme süresi 31 Mart, ikinci taksit ödeme süresi 31 Temmuz’dur.

Öneri: Beyanname sürecinde hata yapmamak için sistemin sunduğu ön izleme seçeneğini kullanın ve tüm bilgilerin doğru olduğundan emin olun.

5. Vergi Hesaplaması Örnekleri

Vergi hesaplamalarını daha anlaşılır kılmak adına konut ve işyeri kira gelirleri için detaylı örnekler sunulmuştur.

Örnek 1: Konut Kira Geliri (Götürü Gider Yöntemi - 2024)

• Brüt kira geliri: 100.000 TL
• İstisna tutarı: 33.000 TL
• Kalan tutar: 100.000 TL - 33.000 TL = 67.000 TL
• Götürü gider (%15): 67.000 TL x %15 = 10.050 TL
• Vergiye tabi gelir: 67.000 TL - 10.050 TL = 56.950 TL
• Vergi hesaplaması: 56.950 TL x %15 = 8.542,50 TL vergi ödenir.

Örnek 2: Konut Kira Geliri (Gerçek Gider Yöntemi - 2024)

• Brüt kira geliri: 150.000 TL
• İstisna tutarı: 33.000 TL
• Kalan tutar: 150.000 TL - 33.000 TL = 117.000 TL
• Gerçek giderler: 50.000 TL
• İndirilecek gider: (50.000 TL x 117.000 TL) / 150.000 TL = 39.000 TL
• Vergiye tabi gelir: 117.000 TL - 39.000 TL = 78.000 TL
• Vergi hesaplaması: 78.000 TL x %15 = 11.700 TL vergi ödenir.

Örnek 3: İşyeri Kira Geliri (2024)

• Brüt kira geliri: 200.000 TL
• Stopaj (%20): 200.000 TL x %20 = 40.000 TL (Kiracı tarafından kesilir.)
• Net kira geliri: 200.000 TL - 40.000 TL = 160.000 TL
• Vergiye tabi gelir: 160.000 TL
• Vergi hesaplaması:
  • İlk 110.000 TL x %15 = 16.500 TL
  • (160.000 TL - 110.000 TL) x %20 = 10.000 TL
  • Toplam vergi: 16.500 TL + 10.000 TL = 26.500 TL vergi ödenir.
• Mahsup edilecek stopaj: 40.000 TL
• İade edilecek tutar: 40.000 TL - 26.500 TL = 13.500 TL iade alınır.

Not 1: Yukarıdaki hesaplamalara damga vergisi dahil edilmemiştir. Beyanname sürecinde damga vergisinin de dikkate alınması gerekmektedir.

Not 2: Brüt Kira Geliri açıklamaları ve örnekleri 7. Bölümde detaylandırılmıştır.

6. Son Başvuru Tarihleri ve Ödeme Bilgileri

Gelir Vergisi Beyannamesi 1 - 31 Mart tarihleri arasında verilmelidir. Ödeme süreci aşağıdaki gibidir:

• 1. Taksit: 31 Mart’a kadar ödenmelidir.
• 2. Taksit: 31 Temmuz’a kadar ödenmelidir.

Vergi ödemeleri GİB sistemi, banka şubeleri, PTT şubeleri ve kredi kartıyla online olarak yapılabilir.

Önemli Hatırlatma: Vergi ödeme süresini kaçıran mükellefler, gecikme faizi ve ceza ile karşılaşabilirler. Ödemelerinizi zamanında yapmak için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın duyurularını takip edebilirsiniz.

7. Sık Sorulan Sorular ve Sonuç

7.1. Beyanname vermeyi unutanlar ne yapmalı?

Vergi mükellefleri, süresi içinde beyanda bulunmazsa gecikme cezası ile karşılaşabilir. Ancak idare tarafından herhangi bir tespit yapılmadan önce, kendiliğinden beyanname verilirse, istisnadan yararlanma hakkı korunabilir. Gecikmeli beyanname verilmesi durumunda, gecikme faizi uygulanabilir.

7.2. Götürü gider yöntemi nedir?

Götürü gider yöntemi, belge sunma zorunluluğu olmadan %15 oranında bir gider indirimi sağlayan yöntemdir. Bu yöntem, giderlerini belgeleyemeyen ya da düşük gideri olan mükellefler için avantajlı olabilir.

7.3. Gerçek gider yöntemi nedir?

Gerçek gider yönteminde, kira gelirinden düşülebilecek masraflar belgeye dayalı olarak hesaplanır. Örneğin, bakım-onarım giderleri, sigorta primleri ve faiz giderleri gibi harcamalar vergi matrahından düşülebilir. Bu yöntemde mükelleflerin tüm belgeleri saklaması gerekmektedir.

7.4. Kira geliri elde edildiği halde beyanname verilmez veya eksik beyan edilirse ne olur?

Meskenlerde elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2024 yılı için 33.000 TL’lik istisnadan yararlanılamaz. Ancak idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan etmedikleri veya süresinde verdikleri beyannamede yer almayan konut kirası gelirlerini, kendiliklerinden, süresinden sonra verecekleri beyanname ile beyan edenler söz konusu istisnadan yararlanabilirler. Kira gelirinin beyan edilmediğinin veya eksik beyan edildiğinin vergi dairesince tespit edilmesi halinde, vergi dairesi tarafından cezalı tarhiyat yapılır.

7.5. Vergi ödemesi nasıl yapılır?

Vergi ödemeleri Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden online olarak, anlaşmalı banka şubelerinden ya da vergi dairelerinden yapılabilir. Verginin zamanında ödenmemesi durumunda, gecikme faizi uygulanır.

7.6. Beyan edilen kira gelirleri ne zaman ödenir?

Kira gelirlerinden doğan vergiler Mart ayında beyan edilir. Verginin ilk taksiti Mart ayında, ikinci taksiti ise Temmuz ayında ödenmelidir.

7.7. Stopaj kesintisi olan işyeri kira gelirleri nasıl beyan edilir?

İşyeri kira gelirlerinde stopaj kesintisi yapıldığı için, mükellefler gelir vergisini hesaplarken bu kesintiyi mahsup edebilirler. Eğer ödenen stopaj vergiden fazla ise, fazlalık vergi iadesi olarak geri alınabilir.

7.8. Brüt Kira Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Brüt kira geliri, bir mülk sahibinin belirli bir dönem içinde elde ettiği toplam kira tutarıdır. Herhangi bir kesinti veya gider (vergi, bakım, sigorta, yönetim ücreti vb.) düşülmeden önceki ham gelir miktarıdır. Yani, kiracıdan tahsil edilen toplam bedeli ifade eder.

Örnek:

• Aylık kira geliriniz: 15.000 TL
• Yıllık toplam kira geliriniz: 15.000 TL × 12 = 180.000 TL
• Brüt kira geliri: 180.000 TL (Herhangi bir gider düşülmeden önceki tutardır.)

Brüt kira geliri, vergi hesaplamalarında temel alınan başlangıç geliridir. Vergi matrahı hesaplanırken bu tutardan stopaj, giderler ve istisna tutarları düşülerek net kira geliri belirlenir.

a. Brüt Kira Oranı ve Stopaj Kesintisi

Özellikle iş yeri kiralamalarında, brüt kira bedeli üzerinden %20 oranında stopaj kesintisi yapılır. Bu kesinti, kiracı tarafından vergi dairesine ödenir.

Örnek:

• Brüt kira bedeli: 5.000 TL
• Stopaj (%20): 1.000 TL (kiracı tarafından vergi olarak ödenir)
• Mal sahibine ödenen net tutar: 4.000 TL

Bu durumda, kira sözleşmesi yapılırken brüt ve net kira ayrımının doğru şekilde belirtilmesi önemlidir.

b. Net Kira ile Brüt Kira Arasındaki Fark

Eğer kira sözleşmesinde net kira bedeli belirtilmişse, bu tutarın brüt kira bedeline dönüştürülmesi gerekir. Net kira bedeli, 0,80’e bölünerek brüt kira bedeli hesaplanır.

Örnek:

• Net kira bedeli: 4.000 TL
• Brüt kira bedeli: 4.000 TL ÷ 0,80 = 5.000 TL

Bu hesaplama, stopajın dahil olduğu brüt tutarın doğru belirlenmesi için kullanılır.

c. Konut Kiralamalarında Durum

Konut kiralamalarında genellikle brüt ve net kira ayrımı yapılmaz. Kira sözleşmesinde belirtilen tutar, doğrudan mal sahibine ödenir ve iş yerlerinden farklı olarak stopaj kesintisi uygulanmaz.

Bu nedenle, iş yeri ve konut kiralamalarında vergi yükümlülükleri farklılık gösterebilir. Kira gelirinin doğru şekilde beyan edilmesi, hem kiracılar hem de mülk sahipleri için önemlidir.

8. Kaynakça

• 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
• Gelir İdaresi Başkanlığı (www.gib.gov.tr)
• Resmî Gazete – 2024 Gelir Vergisi Genel Tebliği

12.03.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.