Nurcan Çepni
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
nurcanyuzer@hotmail.com

Kurum Kazancından Yurt Dışı Zararların Mahsubu

Kurumlar Vergisi kanunu´nun 9/1-b maddesine göre Türkiye´de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olanlar hariç olmak üzere kurumların yurt dışı faaliyetlerinden doğan zararların  Türkiye´de beyan edilecek olan kurum kazancından mahsubu belirli esaslara bağlanmıştır. Kurum kazancından yurt dışı zararların mahsubu için gerekli şartlara kısaca değinilmektedir.

Yurt dışı zararların mahsup edilebilmesi için söz konusu zararların Türkiye de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olmaması ve beş yıldan fazla nakledilmemiş olması gerekmektedir.

Yurt Dışı Zararların Belgelendirilmesi

Kurumların yurt dışı faaliyetlerinde doğan zararlarını Türkiye´de beyan ettikleri kazançlardan indirebilmesi için faaliyette bulundukları ülkenin vergi kanunlarına göre beyan ettikleri vergi matrahlarını (zarar dahil) her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisini haiz kuruluşlara incelettirip rapora bağlatmaları ve bu raporun aslı ile birlikte tercüme edilmiş bir örneğini Türkiye´deki ilgili vergi dairesine vermeleri şarttır. Ayrıca ‚söz konusu denetim kuruluşlarınca hazırlanan rapor ekinde yer alacak vergi beyanları ile bilanço ve gelir tablosunun‚ yabancı ülkedeki yetkili makamlara onaylattırılması zorunludur.

Faaliyette bulunulan yabancı ülkede denetim yetkisini haiz bir denetim kuruluşunun olmaması halinde‚ her yıla ait vergi beyannamesi ve eki bilanço ile gelir tablosunun‚ yabancı ülkenin yetkili makamlarından alınacak veya onaylatılacak birer örneğinin‚ mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları‚ yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı mahiyetteki temsilcilerine onaylatılarak‚ aslının ve tercüme edilmiş bir örneğinin ilgili vergi dairesine verilmesi gerekir.

Denetim yaptırma zorunluluğu

Kurumların yurt dışı zararlarını mahsup edebilmeleri için maddede belirtilen esaslara göre hazırlanmış son beş yıla ilişkin raporlarını ilgili vergi dairesine ibraz etmiş olmaları gerekmektedir.

Mükelleflerin söz konusu raporları ilgili vergi dairesine ibraz etmemiş olmaları halinde ise bu dönemlere ilişkin raporların zararın mahsup edileceği ilgili dönemde ibraz edilmesi yeterli olacaktır.

Yurt Dışı Faaliyet Zararının Yurt Dışında mahsubu Durumunda Uyulacak Esaslar

Türkiye´de indirim konusu yapılan yurt dışı zararın‚ ilgili ülkede mahsup edilmesi veya gider yazılması halinde‚ Türkiye´deki beyannameye dahil edilecek yurt dışı kazanç‚ mahsup veya gider yazılmadan önceki tutardır. Zira‚ yurt dışı zarar oluştuğu dönemde Türkiye´de zarar olarak mahsup edilmiştir. Bu nedenle‚ Türkiye´deki beyannameye dahil edilecek yurt dışı kazancın‚ indirim ve mahsuptan sonraki tutar olarak dikkate alınması mükerrer zarar mahsubu anlamı taşıyacaktır.

Faaliyet Sonuçlarının Genel Netice Hesaplarına İntikal ettirilmesi ve Değerlenmesi

KVK Genel Tebliği´nin 5.9 no´lu bölümünde aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

Faaliyette bulunulan yabancı ülkenin mevzuatına göre‚ hesap döneminin kapandığı tarih itibarıyla ‚ ilgili ülke mevzuatına göre tespit edilen faaliyet sonucu‚ Türkiye´de de aynı tarih itibarıyla genel netice hesaplarına kaydedilecektir. Bu kayıt şartı mükellefin iradesi dışındaki sebeplerle zamanında yerine getirilmemişse‚ kurum faaliyet sonucu ile ilgili kazancını‚ tasarruf edebildiği yılda genel netice hesaplarına intikal ettirecektir. Tasarruf kriteri‚ faaliyette bulunulan yabancı ülkede‚ faaliyet sonuçlarının‚ o ülke mevzuatına göre hesaplanıp ‚genel netice hesaplarına intikal ettirilmesi zorunluluğu ve imkanı çerçevesinde değerlendirilecektir. Yurt dışı faaliyet sonucunun Türkiye´de genel netice hesaplarına intikal ettirilmesinde‚ kazancın kambiyo mevzuatına göre fiilen Türkiye´ye getirilmesinin herhangi bir etkisi olmayacaktır. Faaliyette bulunulan yabancı ülkede kazanca tasarruf edilebilmesi yeterlidir. Zararla sonuçlanan faaliyet dönemleri yönünden ise‚ ilgili ülke mevzuatına göre tespit edilen zararın Türkiye´de aynı tarih itibarıyla genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi yeterli olacaktır.

Dönem faaliyet sonucunun Türkiye´de genel netice hesaplarına intikal ettirilme zamanı yukarıda kesin sınırları ile belirtildiğinden‚ yabancı para cinsinden belli olan söz konusu kazanç veya zararın Türk Lirası karşılığı‚ T.C. Merkez Bankası´nın kazancın hesaplara intikal ettirilmesi gereken tarih için tespit ve ilan ettiği döviz alış kurları dikkate alınarak hesaplanacaktır. T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilmeyen yabancı paralarda ise Maliye Bakanlığı´nın Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit ve ilan ettiği kurlara göre hesaplama yapılacaktır.

ÖRNEK

Ece AŞ. 2020 yılından itibaren yurt dışı faaliyetinden elde ettiği sonuçları aşağıdaki gibidir:

2020      200.000 Kar

2021      300.000 Kar

2022      400.000 Kar

2023      200.000 Zarar

Mükellef kurum‚2020‚2021 ve 2022 yılları yurt dışı kazançlarını Türkiye´de ilgili yıl kurumlar vergisi beyannamelerine dahil etmiştir. Ancak‚ yurt dışında faaliyette bulunduğu ülkede denetim yetkisini haiz denetim kuruluşları söz konusu dönemlerde faaliyet göstermekte olmasına rağmen‚ ilgili dönem kazançlarına ilişkin herhangi bir denetim kuruluşu raporunun aslı ve tercümesini bağlı bulunduğu vergi dairesine vermemiştir. Bu durumda kurum 2023 yılı yurt dışı zararına ilişkin olarak o ülkede faaliyet gösteren yetkili denetim kuruluşundan gerekli rapor ve belgeleri temin etmiş olsa da‚ önceki dönemlerdeki faaliyet sonuçlarına ilişkin raporları vermemiş olması nedeniyle‚200.000 TL tutarındaki yurt dışı zararını 2023 yılında Türkiye´de elde ettiği kazançtan mahsup edemeyecektir. Bununla birlikte‚ mükellef kurum 2020‚2021‚2022 ve 2023 yıllarına ilişkin rapor ve belgelerin tamamını 2023 yılı zararının mahsup edildiği dönemde ilgili vergi dairesine ibraz etmesi halinde‚2023 yılı zararını mahsup edebilecektir.

Kaynak : Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

28.03.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.