Neslihan İçten İnce
Vergi Müfettişi
Vergi Denetim Kurulu ANKARA
neslihan_ictenince@hotmail.com

Elektronik Fatura Uygulamasına Dahil Olma Zorunluluğu Getirilen Mükellefler

I-GİRİŞ

Bilindiği üzere, elektronik fatura kullanımına ilişkin usul ve esasları belirleyen 397 sıra numaralı[1] Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile anonim ve limited şirketlerin elektronik fatura oluşturmalarına, alıcısına iletmelerine, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmelerine izin verilmişti. Söz konusu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 416 sıra numaralı[2] Genel Tebliğ ile de 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesi kapsamında fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflere (VUK’un “Fatura Kullanma Mecburiyeti” başlıklı 232. maddesinde fatura düzenlemek zorunda olanlar; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ve kazancı basit usulde tespit edilenlerle, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler olarak sayılmıştır)  elektronik fatura uygulamasından yararlanma hakkı tanınmıştı. 421 sıra numaralı[3] Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde ise elektronik fatura kullanma ve düzenleme  zorunluluğu getirilen mükellef gruplarına değinilmiş olup, söz konusu mükelleflerin durumları hakkında detaylı açıklamalara da Vergi Usul Kanununu Sirküleri/58’de[4]  yer verilmiştir.  

Bu çalışmamızda elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflere ve elektronik faturayı kullanmaya başlama tarihine değinilecektir.

II-KAPSAMA GİREN MÜKELLEFLER

Aşağıda yer verilen mükellef gruplarına elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir. Kapsama giren mükelleflerden mal alan 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının ise elektronik fatura uygulamasından yararlanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

a)       5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar,

b)      5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına (ciro) sahip olanlar,

c)       4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler,

d)      4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerden 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına (ciro) sahip olanlar.

Yukarıda yer alan mükelleflerden[5] mal veya hizmet alan ve belirlenen hadlerin altında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde elektronik fatura uygulamasından yararlanabilmesi mümkündür.

-Sigara satış ticareti faaliyetinde bulunan, sigaraları üretici firma ... .nin satış yaptığı ... .'den alan ve brüt satış hasılatı 10 milyon TL'yi aşan şirketin e-fatura uygulaması zorunluluğu bulunup bulunmadığı hususundaki Gelir İdaresi Başkanlığı Muğla Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 30.10.2013 tarih ve 19579043-105[2013-1]]-93 sayılı özelgesi şu şekildedir: “… 2011 yılı brüt satış hasılatınız 10 milyon TL'yi aşmakla birlikte; mal alışlarınızı http://www.gib.gov.tr/ ve efatura.gov.tr internet adreslerinde yayımlanan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden yapmamanız nedeniyle elektronik fatura kullanma uygulamasına dahil olma zorunluluğunuz bulunmamaktadır.”

-4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu kapsamında faaliyetlerini sürdürmekte olan Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinin e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunup bulunmadığı hususundaki Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 25.09.2013 tarih ve 67854564-1741-594 sayılı özelgesi şu şekildedir: “…anonim ve limited şirket statüsünde bulunmayan birliğinizin 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1. bölümünde yer alan hususlara haiz olması halinde elektronik fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.”

-20/11/1981 tarih ve 2560 sayılı Kanun ile kurulmuş kamu tüzel kişiliğine haiz ... Vergi Dairesi ... vergi kimlik numaralı, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlı müstakil bütçeli kurum olduğunuz, ... Büyükşehir Belediyesinin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürüttüğünüz, kurumlar vergisinden muaf olduğunuz dolayısıyla Vergi Usul Kanunu Belge Basım Yönetmeliği hükümlerine de tabi bulunmadığınız, 2011 takvim yılında 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğden belirtilen mükelleflerden mal alışının bulunduğu, brüt satış hasılatının da anılan Tebliğde belirtilen tutarları geçmesi nedeniyle e-fatura uygulaması zorunluluğu bulunup bulunmadığı hususundaki Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 17.09.2013 tarih ve 11395140-105[Mük 257-2012/VUK-1- . . .]-1502 sayılı özelgesi şu şekildedir: “… 20/11/1981 tarih ve 2560 sayılı Kanun ile kurulmuş ve kamu tüzel kişiliğine haiz olan ... Büyükşehir Belediyesinin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürüten kurumunuz iktisadi kamu kuruluşu kapsamında olduğundan (5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları dışında kaldığından) elektronik fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.”

5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olan mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı yapanlar, satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine bakılmaksızın, 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı rakamları 25 Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura uygulamasına dahil olacaklardır. Lisans sahibi mükelleflerden alış yapanların, madeni yağ sektöründe veya başka bir sektörde faaliyet göstermesi zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilemeyecektir.

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı yapanlar, satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine bakılmaksızın 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı rakamları 10 Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura uygulamasına dahil olacaklardır. Bu kapsamda alış yapanların tütün, alkol, kolalı gazozlar sektörlerinde veya başka sektörlerde faaliyet göstermesi zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilemeyecektir.

Madeni yağ lisansına sahip olan ve Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden sadece mal alışları bulunan mükellefler elektronik fatura uygulamasına dahil olacak, hizmet alımları ise kapsam dahilinde olmayacaktır.

Mükellefler brüt satış hasılatlarının hesaplanmasında, sadece madeni yağ, tütün, alkol veya kolalı gazoz satışları değil gelir tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatına göre zorunluluk kapsamına alınacaktır. Özel hesap dönemine sahip mükellefler brüt satış hasılatlarının hesaplanmasında 2011 takvim yılında sona eren özel hesap dönemi brüt satış hasılatını dikkate alacaklardır. 1 seri numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre; 6. GELİR TABLOSU HESAPLARI: İşletmenin faaliyet dönemine ilişkin brüt satışları, satış-indirimleri, satışların maliyeti, faaliyet giderleri, diğer faaliyetlerden gelir ve kârlar, diğer faaliyetlerden gider ve zararlar, finansman giderleri, olağandışı gelir ve kârlar ve olağandışı gider ve zararlardan oluşur. 60. BRÜT SATIŞLAR: İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal yada hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Satılan mal ve hizmetlerle ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları, vergi iadeleri brüt satışlar içinde gösterilir. Brüt Satışlara Katma Değer Vergisi dahil edilmez. Brüt Satışlar; yurtiçi satışlar, yurtdışı satışlar ve diğer gelirler şeklinde bölümlenir. 600. YURTİÇİ SATIŞLAR: Yurt içindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır. Gereksinime göre bölümlenebilir. 601. YURTDIŞI SATIŞLAR: Yurt dışında satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan yada alınacak olan toplam değerlerin izlendiği hesaptır. 602. DİĞER GELİRLER: İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan, mali yardımlar (sübvansiyonlar), devletin bazı malları vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar (vergi iadeleri) ve satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili fiyat istikrar destekleme primi vb.. hasılat kalemleri bu hesapta izlenir.

Diğer bir ifade ile mükellefler ilgili dönem brüt satış hasılatının hesaplanmasında, yurtiçi satışlar, yurtdışı satışlar ve diğer gelirler hesaplarının toplamını dikkate almalıdırlar. Bu toplama diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karları yani faiz gelirleri, komisyon gelirleri ve konusu kalmayan karşılıklar ile olağandışı gelir ve karları yani önceki dönem gelir ve karları ve diğer olağandışı gelir ve karları dahil etmemelidirler. Yine brüt satış hasılatı toplamından satış indirimlerini yani satıştan iadeler, satış iskontolarını ve diğer indirimleri indirim konusu yapmamalıdırlar.

-Elektronik fatura uygulamasında brüt hasılat tespitinde yıllara sari inşaat ve onarım işinden elde edilen gelirin dikkate alınıp alınmayacağı hususundaki Gelir İdaresi Başkanlığı Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 17.09.2013 tarih ve 68554973-105[413-2013/11]-101 sayılı özelgesi şu şekildedir: “… yıllara sari inşaat işi kapsamında elde edilen gelirin işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak vergilendirileceği tabiidir. Dolayısıyla şirketinizin 2011 yılında sona eren yıllara sari inşaat işleri kapsamında elde ettiği gelirin 2011 yılı brüt satış hasılatı tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Öte yandan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen 25 Milyon TL. ve 10 Milyon TL. brüt satış hasılatının hesabında sadece madeni yağ ile 4760 sayılı Kanun'a ekli (III) sayılı listedeki mallar ile ilgili brüt satış hasılatınızın değil tüm faaliyetleriniz ile ilgili toplam satış hasılatınızın dikkate alınması gerekmekte olup, mal alımlarınızın, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlardan ya da 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerden yapılması ve söz konusu tebliğde belirlenen brüt satış hasılatı rakamlarının aşılması halinde elektronik fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzun bulunduğu tabiidir.”

II-Elektronik Fatura UYGULAMASINA GEÇİŞ SÜREcİ DEĞİŞİKLİĞİ

397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değiştirilmiş olup, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin birbirlerinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için 01.09.2013 tarihinden itibaren elektronik fatura göndermeleri ve almaları zorunlu tutulmuştur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.

Son olarak 433 sıra numaralı[6] Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafındaki elektronik faturayı uygulama süresi değiştirilmiş olup, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 01.01.2014 yerine 01.04.2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunlu tutulmuştur.

e-Fatura Başvuru Kılavuzu’nda da belirtildiği üzere, 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk kapsamında olup başvuru yapan bütün mükelleflerin kullanıcı hesapları 01.01.2014 tarihine kadar Başkanlıkça aktive edilecektir. Buna göre, söz konusu Tebliğ ile zorunluluk getirilenler de dahil olmak üzere e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler için e-fatura gönderme ve alma zorunluluğu üç ay ertelenerek 01.04.2014 tarihi itibariyle başlayacaktır. 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre bu tarihe kadar mal veya hizmet satışı dolayısıyla fatura düzenlemek zorunda olan mükellefler, genel hükümler çerçevesinde e-fatura düzenleyebilecekleri gibi kâğıt fatura da düzenleyebilirler. Aynı mal veya hizmet satışı işleminde hem kağıt faturanın hem de elektronik faturanın bir arada düzenlenmesi mümkün değildir. Ancak sistemde kayıtlı kullanıcılar kendilerine gelen e-faturaları kabul etmek zorundadır.

NOT: Bu makale Maliye Postası dergisinin 15 Şubat 2014, 803. sayısında yayımlanmıştır.

 

---

[1]05.03.2010 tarih ve 27512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

[2]28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

[3] 14.12.2012 tarih ve 28497 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

[4]08.02.2013 – VUK.58/2013.03

[5]5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olan ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükellef listesi www.gib.gov.tr ve www.efatura.gov.tr internet adreslerinde yayımlanmaktadır.

[6]30.12.2013 tarih ve 28867 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

11.03.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.