Neslihan İçten İnce
Vergi Müfettişi
Vergi Denetim Kurulu ANKARA
neslihan_ictenince@hotmail.com

Ba-Bs Formları Katma Değer Vergisi Beyannamesi İle Birlikte Verilebilir Mi?

1-GİRİŞ

381 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere 2008 yılı ve müteakip yıllarda düzenleyecekleri Ba-Bs bildirim formlarını aylık dönemler halinde vermeleri hususunda, Maliye Bakanlığı’nca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve mükerrer 257. maddelerine dayanılarak zorunluluk getirilmiştir.

Bu yazımızda, “belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını içeren Form Ba (Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu), mal ve hizmet satışlarını içeren Form Bs (Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu) bildirimlerinin katma değer vergisi beyannameleri ile birlikte verilebilir mi” sorusuna yanıt aranacak ve özellikli durumlar üzerinde durulacaktır.

2-Ba-Bs FORMLARINI BİLDİRMEK ZORUNDA OLANLAR

381 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği[1] ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere 2008 yılı ve müteakip yıllarda düzenleyecekleri Ba-Bs bildirim formlarını aylık dönemler halinde vermeleri hususunda zorunluluk getirilmiştir. Buna göre, bilanço esasına göre defter tutmayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. Örneğin, KDV mükellefiyeti olmayan bir kooperatifin bilanço usulüne göre defter tutuyor olmasından dolayı KDV mükellefiyeti bulunmasa dahi Ba ve Bs formlarını verme zorunluluğu bulunmaktadır. Yine, serbest bölge muafiyetinden yararlanan kurumlar vergisi mükellefinin bilanço usulüne göre defter tutuyor olmasından dolayı Form Ba ve Form Bs verme zorunluluğu ortadan kalkmamaktadır. Ama kurumlar vergisinden muaf olan tarım kredi kooperatiflerinin ise Ba ve Bs bildirim formlarını verme zorunlulukları bulunmamaktadır.   

3-Ba-Bs FORMLARININ BİLDİRİMİNDE HAD

            2008 yılı ve takip eden yıllara ilişkin mükelleflerin mal ve/veya hizmet alımları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 8.000.-TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre,  bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 8.000.-TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alımları, Form Ba (Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu); bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 8.000.-TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise Form Bs (Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu) ile bildirilecektir. Limitin altında kalan alış ve satış bedelleri toplamı ise "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" (Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflerin Mal Ve Hizmet Alımlarına/Satımlarına İlişkin Bildirimde Tablo III) bölümüne yazılacaktır. (Ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan satışların toplamı KDV hariç tutarlar olarak Tablo III’e dahil edilecektir.)

            Bildirim verme yükümlülüğünde olan, ancak, tüm alış ve satışları belirtilen hadlerin altında kalan mükellefler, söz konusu formları tebliğ ekinde yer alan Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar. Bu bildirimlerinde limit altında olan tüm alışları için Ba formunun, limit altında olan tüm satışları için de Bs formunun Tablo III bölümünde yer alan "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" alanları doldurulacaktır.

            4-Ba-Bs FORMLARININ VERİLME ŞEKLİ

           Bilanço esasına göre defter tutan ve 376 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre beyannamesini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, Ba ve Bs bildirim formlarını da elektronik ortamda vermek zorundadırlar.

            Bildirimlerin elektronik ortamda verilmesinde, bildirimlerin verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması şarttır. Bildirim formlarını elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, kesinlikle kağıt ortamında bir daha bildirim formu vermeyeceklerdir. Vergi daireleri kağıt ortamında verilen (elden veya posta ile) bildirim formlarını hiçbir  şekilde kabul etmeyecektir.

            Bildirimlerin verileceği tarihten önce bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükellefler bildirim formlarını, halen bağlı oldukları vergi dairesinin mükellefi olarak göndereceklerdir.

            Bilanço esasına göre defter tutmakla birlikte, otomasyona geçmemiş mal müdürlüklerine bağlı olan mükellefler, bildirim formlarını, bağlı bulundukları mal müdürlüklerine kağıt ortamında vermek zorundadırlar. Vergi dairesi mükellefi iken otomasyona geçmemiş mal müdürlüğüne nakil olan mükellefler, bildirim formlarını, nakil oldukları mal müdürlüğüne kağıt ortamında vereceklerdir.

            5-Ba-Bs FORMLARINDA DÜZELTME İŞLEMİ

            Mükellefler, elektronik ortamda verdikleri bildirim formlarını onayladıktan veya kağıt ortamında bildirimde bulunduktan sonra, verdikleri bildirim formunda hata yaptıklarını belirlemeleri halinde düzeltme yapabilirler. Ancak, düzeltme bildirimi süresinden sonra verilmiş ise, Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

            Düzeltme işleminde ilk bildirim formu tamamen iptal edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple, düzeltme yapması gereken mükelleflerin, yeni bildirim formunu, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alım-satım bilgilerini içerecek şekilde doldurmaları gerekmektedir. Bildirimlerin sadece bir tanesinde hata yapıldığının belirtilmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun (Form Ba veya Form Bs) düzeltilmiş haliyle bildirilmesi yeterlidir.

            6-ÖZELLİKLİ DURUMLAR

            -İşini bırakan (terk eden) mükellefler bildirim formlarını işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar vermek zorundadırlar. Bildirim formlarının verileceği vergi dairesi, mükelleflerin en son bağlı bulundukları vergi dairesidir. Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirimlerini, tasfiye süresince aylık dönemler halinde vereceklerdir. Tasfiye sonunda ise bildirimler, tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde tasfiye memuru veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından verilecektir.

            -Bilanço esasına göre defter tutmakta iken, işletme hesabı esasına geçen mükellefler, işletme hesabına geçtikleri yıldan itibaren bildirimde bulunmayacaklardır. Buna karşın, işletme hesabına göre defter tutmakta iken, bilanço esasına geçen mükelleflerin, bilanço esasına geçtikleri yılın ilk ayından itibaren bildirim formu verme zorunlulukları bulunmaktadır.

            -Birden fazla şubesi bulunan mükellefler bildirim formlarını şube bazında değil, şube bilgilerini birleştirmek suretiyle merkezden tek bir form  halinde vereceklerdir.

            -Bir kişi veya kurumdan yapılan alışlar Form Ba'da tek satır olarak, bir kişi veya kuruma yapılan satışlar da Form Bs'de tek satır olarak gösterilecektir. Buna göre, aynı mükellefin birden fazla şubesinden yapılan alışlar, muhasebe sistemi gereği ayrı ayrı takip edilse bile, Form Ba'da tek satır olarak gösterilecektir. Aynı şekilde, aynı mükellefin birden fazla şubesine yapılan satışlar da, muhasebe sistemi gereği ayrı ayrı takip edilse bile, Form Bs'de tek satır olarak gösterilecektir.

            -Herhangi bir mal ve hizmet alımına bağlı olarak, ödemenin gecikmesi suretiyle ortaya çıkan ve fatura düzenlenmek suretiyle alıcıya yansıtılan kur farkı gelirleri/giderleri de bildirimlere dahil edilecektir.

            -Bildirim formları özel tüketim vergisi dahil olarak doldurulacaktır.

            -Mükellefler, Vergi Usul Kanunu’nun 235. maddesi gereğince müstahsil makbuzu düzenlemek suretiyle yapmış oldukları alımlarını Form Ba ile bildirmek zorundadırlar. Müstahsil makbuzu ile yapılan alımlar, gelir vergisi tevkifatı yapılmadan önceki brüt tutarları ile bildirilecektir.

           -Bankalar, Katılım Bankaları, Aracı Kurumlar, Portföy Yönetim Şirketleri, Menkul Kıymet Yatırım Fon ve Ortaklıkları ile Sigorta Şirketleri yapmış oldukları işlemleri belirli periyotlarla Bakanlığımıza bildirdiklerinden, hizmet ve satış işlemlerinde düzenledikleri dekont bilgilerini Form Bs ile bildirmelerine gerek bulunmamaktadır. Aynı şekilde, bu kurumların kendi aralarındaki işlemler sebebiyle düzenledikleri dekontların karşı tarafça Form Ba ile bildirilmesine de gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu kurumlar, faturalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alımlarını genel esaslar çerçevesinde Form Ba ile bildirmek zorundadırlar.

            -Kurumlar vergisinden muaf olanlar 2007 yılı ve takip eden yıllarda Ba ve Bs bildiriminde bulunmayacaklardır.

           -Birleşme halinde, münfesih kurum veya kurumlara ait bildirim formları bu kurumların fesih oldukları tarihteki kanuni temsilcileri tarafından verilir. Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılan devirlerde ise, münfesih kurumun o dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirim formları, münfesih kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle devir alan kurum tarafından verilecektir.

            -Kağıt ortamındaki bildirim formları, mükellef ve varsa mükelleflerin 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşaviri tarafından müştereken imzalanacaktır.

            7-NOTERLERDE YAPTIRILAN İŞLEMLER

            Noterlerin, Kanunlarına göre vermiş oldukları noterlik hizmetlerini Bs formu ile bildirilmelerine gerek bulunmamaktadır. Aynı şekilde, noterlerde yaptırılan işlemlerin de Ba formu ile bildirilmesine gerek bulunmamaktadır. Noterler, faturalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alımlarını genel esaslar çerçevesinde Form Ba ile bildirmek zorundadırlar.

            8-DÖVİZ ALIM-SATIM İŞİ İLE UĞRAŞANLAR

            Döviz alım-satım işi ile uğraşanlar, belirli miktarın üzerindeki döviz alım-satım bilgilerini Bakanlığımıza bildirmek zorunda olduklarından, bu işlemlerini ayrıca Ba ve Bs bildirim formlarıyla bildirmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu işletmeler, faturalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alımlarını genel esaslar çerçevesinde Form Ba ile bildirmek zorundadırlar. Diğer taraftan, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin döviz büroları ve yetkili diğer kuruluşlardan yapmış oldukları döviz alım-satımlarını Ba ve Bs bildirim formlarına dahil etmelerine gerek bulunmamaktadır.

            9-ELEKTRİK, SU, DOĞALGAZ GİBİ HİZMET TESLİM FATURALARI     

            Elektrik, su, doğalgaz gibi bir hizmet tesliminin bildirim uygulaması bakımından diğer mal ve hizmet teslimlerinden farkı bulunmamaktadır. Dolayısıyla aylık KDV hariç 8.000.-TL’yi aşan elektrik, su, doğalgaz gibi hizmet teslim faturaları Ba bildirim formunun tablo II kısmına, 8.000.-TL’yi aşmayan faturalar ise tablo III kısmına ilave edilecektir. 

            10-SİGORTA ŞİRKETLERİNCE ÖDENEN TAZMİNATLAR

             Sigorta şirketleri tarafından yapılan tazminat ödemeleri fatura ile belgelendirilen bir mal veya hizmet alımına dayanıyor ise, bu alımların genel esaslar çerçevesinde katma değer vergisi hariç tutarlarıyla Ba bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, sigorta şirketlerinin poliçe bilgilerini Form Bs ile bildirmelerine gerek bulunmamaktadır.

            11-MAL ALIM VE SATIM İADELERİ

            Bir kişi veya kurumdan yapılmış olan ve belirlenen haddi aşan alımlar, Ba bildirim formu ile bildirilecek; bu alımların bir kısmı daha sonra iade edilmişse, bu iadeler -belirlenen haddin üzerinde olması halinde-  Bs bildirim formunda satış olarak gösterilecektir. Aynı şekilde, bir kişi veya kuruma yapılmış olan ve belirlenen haddi aşan satışlar, Bs bildirim formu ile bildirecek; bu satışların bir kısmı daha sonra iade alınmışsa, bu iadeler -belirlenen haddin üzerinde olması halinde- Ba bildirim formunda alım olarak gösterilecektir.

            12-CEZAİ MÜEYYİDE

            Bildirim formlarını elektronik ortamda veya kağıt ortamında belirlenen süre içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi uyarınca işlem yapılacaktır. Ba ve Bs bildirim formlarını vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere Vergi Usul Kanunu’nun söz konusu madde hükmüne göre 2008 yılı için 1.490.-TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

            13-Ba-Bs BİLDİRİM FORMLARINA İLİŞKİN CEZADA UZLAŞMA MÜESSESESİ

“Tarhiyat Sonrası Uzlaşma” yönetmeliğinin[2] 2. maddesine göre tarhiyat sonrası uzlaşmanın kapsamına; vergi daireleri tarafından mükellef adına ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vergi dairelerinin tarha yetkili olduğu bütün vergi, resim ve harçlar ile bunlara ilişkin olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları girmektedir. Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile kaçakçılık suç ve cezalarından dolayı vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda tarh edilen vergi ve kesilen ceza uzlaşma kapsamı dışındadır.

 

Buna göre, Ba ve Bs bildirim formlarını vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler adına kesilecek özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına girerken, tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamına girmemektedir.

            14-Ba-Bs FORMLARI KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİ İLE BİRLİKTE VERİLEBİLİR Mİ?

            381 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, 2008 yılı ve müteakip yıllarda düzenleyecekleri Ba-Bs bildirim formlarını takvim yılı yerine aylık dönemler halinde vereceklerdir. Mükellefler bildirim formlarını aylık dönemler halinde düzenleyerek, takip eden ayın 5. gününden itibaren bir sonraki ayın 5. günü akşamına kadar vermekle yükümlüdürler. (Örneğin; bir mükellef 2008 yılı Haziran ayına ait Ba-Bs bildirimlerini 05 Temmuz 2008 gününden itibaren 05 Ağustos 2008 tarihi akşamına kadar verebilecektir). Özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerin de, Ba-Bs bildirim formlarını tabi oldukları özel hesap dönemi itibariyle değil, aylık dönemler halinde düzenlemeleri gerekmektedir.

            Şu halde, 381 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılan değişiklikle Katma Değer Vergisi mükelleflerinin beyanlarının oto-kontrolüne imkan verecek olan Ba-Bs bildirim formlarının takvim yılı yerine aylık dönemler halinde verilecek olması mükelleflerin mal alım ve satımları ile KDV beyanları üzerindeki çapraz kontrolün etkinliğini hızlandırdığı gibi sahte belge kullanımı yönünden de caydırıcı sonuç doğuracaktır. Diğer taraftan, bu formların aylık olarak hazırlanacak olması meslek mensuplarına büyük bir iş yükü getirecektir. Bu konu ise, meslek mensuplarınca Ba-Bs bildirim formlarını katma değer vergisi beyannameleri ile birlikte verilip-verilemeyeceği konusunu gündeme getirmiştir.

            Bilindiği üzere, KDV mükellefleri katma değer vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takibeden ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler. 2008 yılı Ocak ayından itibaren söz konusu katma değer vergisi beyannamesinde “Bu Döneme Ait İndirilecek KDV Tutarının Oranlara Göre Dağılımı” nı gösteren tabloda hesaplama (İndirilecek KDV’ nin oran ve matrah şeklinde ayrıştırılması) değiştirilmiştir. Bu noktada ise, mükelleflerin aylık olarak düzenleyecekleri Ba-Bs bildirim formlarının KDV beyannamesindeki matrahla uyumlu olması gerekmektedir. Ancak, düzenlenmiş bir faturanın alım ve satımı yapan işletmelerce farklı aylara kaydı yapılabilmektedir. Bu durum özellikle işletmeye geç giren faturalar konusunda yaşanmaktadır. Örneğin, A işletmesi B işletmesine 31.01.2009 tarihinde 100.-TL’lik mal satmış olsun. A işletmesi 100.-TL’lik satışını Ocak ayı kayıtlarına yansıtarak Ocak ayı KDV beyannamesi ile 26.02.2009 tarihine kadar beyan edecektir. Bs bildirim formunu ise Şubat ayının beşinden diğer ayın beşine kadar bildirecektir. B işletmesi ise faturanın geç gelmesinden dolayı 100.-TL’lik faturayı 01.02.2009 tarihinde mal alışı olarak kayıtlara almış Şubat ayı KDV beyannamesinde indirilecek KDV’ yi indirim konusu yapmıştır. Ancak, B işletmesi 100.-TL’lik mal alışını Ocak ayı Ba formunda bildirmelidir. Kişisel görüşümüze göre, Ba bildirim formunun düzenlenmesinde faturanın kayıt tarihi yerine düzenlenme tarihinin dikkate alınması gerekmektedir. Kısacası, söz konusu beyanname ve bildirim formları birbirine paralel olarak düzenlendiği için aynı aya ait beyanname ve bildirim formlarının aynı dönemde verilmesinde bir sakınca görmemekteyiz.

 

---

[1]06.02.2008 tarih 26779 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[2]03.02.1999 tarihli ve 23600 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

15.06.2009

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.