Neslihan İçten İnce
Vergi Müfettişi
Vergi Denetim Kurulu ANKARA
neslihan_ictenince@hotmail.com

50 Soruda Elektronik Fatura ve Elektronik Fatura Kayıt Sistemi

Bilindiği üzere bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler, gerek özel gerekse kamu sektöründeki iş süreçlerinin daha ucuz, daha hızlı, daha kaliteli ve kesintisiz bir yapıya kavuşmasında önemli katkılar sağlamaktadır. İfade edilen bu değişim çerçevesinde ise e-ticaret ve e-devlet gibi kavramlar gittikçe hayati bir önem taşır hale gelmiştir.  

Elektronik ticaretin temel unsurlarından birisi olan elektronik fatura (e-fatura), bilgi ve iletişim teknolojilerinin ticari hayata getirdiği önemli yenilikler arasındadır. Ticaretin tarafları arasındaki faturalaşma sürecinin tamamıyla dijital ortamda yapılmasına imkan sağlayan e-fatura, güvenilir olma, maliyet etkinliği sağlama, ödeme süreci de dahil bütüncül bir otomasyon gibi imkanlar nedeni ile gelişmiş ekonomiler tarafından uzunca bir süredir kullanılmaktadır.[1]  

Ülkemizde de Gelir İdaresi Başkanlığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 227. maddesinin 4. fıkrası, mükerrer 242. maddesinin 2 numaralı bendi ile aynı Kanunun mükerrer 257. maddesinin 1 ve 3 numaralı bentlerinin Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkilere istinaden elektronik fatura uygulamasının başlangıç adımı olarak  "Elektronik Fatura Kayıt Sistemi"ni (EFKS) hayata geçirmiştir. Bu çalışmada, elektronik fatura, elektronik fatura kayıt sisteminde ortaya çıkan sorulara cevap aranmak üzere konu soru-cevap şeklinde ele alınacak olup, çalışma aşağıdaki gibidir.

1- e-Dönüşüm Türkiye Projesi Kapsamında Yürütülecek e-Devlet Çalışmalarında Hangi Başlık ve Eylemlere Yer Verilmiştir? 

e-Dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında yürütülecek e-devlet çalışmalarında, kamu hizmetlerinin; başta İnternet olmak üzere bilgi çağının gerektirdiği elektronik ortam aracılığıyla sunulması amaçlanmaktadır. e-Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planında (KDEP) aşağıda yer verilen toplam 7 başlık altında 50 eyleme yer verilmiştir: (Buna göre bilgi toplumu stratejisi başlığı altında 1, teknik altyapı ve bilgi güvenliği başlığı altında 6, eğitim ve insan kaynakları başlığı altında 10, hukuki altyapı başlığı altında 3, e-devlet başlığı altında 19, e-sağlık başlığı altında 5 ve e-ticaret başlığı altında 6 eyleme yer verilmiştir.) 

-Emeğe dayalı toplumdan bilgi toplumuna; geleneksel üretim-tüketim ekonomisinden bilgi ekonomisine geçişte yol haritası teşkil edecek Bilgi Toplumu Stratejisi,

-Düzenleyici ve yasal çerçevenin çizildiği Hukuki Altyapı,

-Hizmetlerin sunulacağı Teknik Altyapı ve Bilgi Güvenliği,

-Bilgi toplumunun gerektirdiği insan gücünün planlamasına ve yetiştirilmesine yönelik eylemlerin yer aldığı Eğitim ve İnsan Kaynakları,

-Hizmetlerin elektronik ortamda, bürokratik engellere takılmadan kolayca sunulmasını hedefleyen e-Devlet,

-e-Avrupa’da da önemle üzerinde durulan tematik alanlardan e-Sağlık,

-e-İş ile e-Ticaretin büyüyüp, gelişebileceği, KOBİ’leri içerecek şekilde yaygınlaşacağı ortamın hazırlanmasına ilişkin çalışmaları kapsayan e-Ticaret. 

2- 2005 Yılına Ait Kısa Dönem Eylem Planı İçerisinde e-Ticaret Başlığı Altında Sorumlu Kuruluş Olarak Tanımlanan Maliye Bakanlığı’na Yüklenen Eylemler Nelerdir? 

No	Eylem	Sorumlu Kuruluş	İlgili Kuruluşlar	Uygulama Aracı	Amaç/Açıklama
49	Elektronik faturanın kullanım usul ve esaslarının belirlenmesine yönelik hazırlık çalışmalarının yapılması	Maliye Bakanlığı	Adalet Bakanlığı TSE İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları Üniversiteler TÜRMOB İlgili Sivil Toplum Kuruluşları	Rapor Mevzuat Pilot Proje	Elektronik faturanın ilgili taraflar bakımından kullanım imkanı sağlayacak düzenlemeler, standartlar ve alınacak diğer tedbirlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır.
50	Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması	Maliye Bakanlığı	Adalet Bakanlığı DİE TÜRMOB T.Noterler Birliği Üniversiteler İlgili Sivil Toplum Kuruluşları	Rapor Mevzuat Pilot Proje	Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması, tasdiki, saklanması ve denetimine yönelik hazırlık çalışmaları yapılacak, gerekli düzenleme ve tedbirler belirlenecektir.

 3- Yukarıda Belirtilen Eylemler Hangi Amaca Hizmet Etmektedir? 

İster Maliye Bakanlığı’nın yürüttüğü bu iki eylem olsun, ister diğer kurumların yürüttükleri projeler olsun; e-Devlet projelerinde unutulmaması gereken kural şudur: Her bir kurumun yürüttüğü bu projeler aslında aynı zincirin birer halkalarıdır. Hepsinin gerçekleştirmek istediği amaç ise aynıdır:e-Devlet. O nedenle kamu kurumlarının üzerinde çalıştıkları e-Devlet projeleri aslında, diğer kurumların yürüttükleri projelerden ayrı, bağımsız projeler değildir. Hepsi bütünün birer parçasıdır. Dolayısıyla birinin yürüttüğü projeyi bitirmiş olması tek başına bir anlam ifade etmeyecektir.[2]  

4- Elektronik Fatura Kayıt Sistemine İlişkin Çalışmalar Hangi Aşamadadır? 

Elektronik fatura alt yapısının bütün unsurları ile hayata geçirilmesine yönelik çalışmalarına devam eden Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Usul Kanunu’nun 227. maddesinin 4. fıkrası, mükerrer 242. maddesinin 2. bendi ile mükerrer 257. maddesinin 1 ve 3 numaralı bent hükümleri çerçevesinde, konu ile ilgili başlangıç aşaması olarak öngördüğü Elektronik Fatura Kayıt Sistemine ilişkin çalışmalarını tamamlamış bulunmaktadır.  

Gelir İdaresi Başkanlığı ile imzaladıkları protokol sonrasında elektronik fatura kayıt sistemi kapsamında telekominikasyon sektöründe faaliyet gösteren 5 firmanın var olması e-fatura konusunda vergi hukukumuzda yer alan hükümlerin işlerlik kazandığının göstergesidir. 

5- Elektronik Fatura Kayıt Sistemine İlişkin Mevzuat Hangi Kanunda Yer Almaktadır? 

Elektronik Fatura Kayıt Sistemi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun aşağıda yer alan maddelerinde ve genel tebliğlerinde düzenlenmiştir. Buna göre Vergi Usul Kanununun “Elektronik Ortamdaki Kayıtlar ve Elektronik Cihazla Belge Düzenleme” başlıklı mükerrer 242/2. maddesi; “Elektronik defter, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Kanuna göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür.

Elektronik belge, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Kanuna göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütünüdür.

Elektronik kayıt, elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi öğesini ifade eder.

Bu Kanunda ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerlidir. Maliye Bakanlığı, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.

(5766 sayılı Kanunun 17. maddesiyle değişen paragraf) (06.06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere) Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkilidir. Bu Kanunun vergi mahremiyetine ilişkin hükümleri, bu kapsamda kurulan şirketin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanır." şeklindedir. 

Vergi Usul Kanununun “Yetki” başlığını taşıyan Mükerrer 257/1 ve 3. maddelerinde ise (29.07.1998 tarihinden geçerli olmak üzere) “1-Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü  defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya,

3-Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığı’nda veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye, Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.” 

Ayrıca aynı kanunun “İspat Edici Kağıtlar” başlıklı 227. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca  Maliye Bakanlığı düzenlenmesi mecburi olan belgelerde bulunması gereken zorunlu bilgileri belirlemeye ve bu belgelerden uygun gördüklerine, düzenlenme saatinin yazılması mecburiyetini getirmeye yetkili kılınmıştır. 

Yukarıda belirtilen yetkilere istinaden, 361 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği[3] ile Vergi Usul Kanunu uyarınca kağıt ortamında düzenlenen, tutulan, muhafaza ve ibraz edilen defter ve belgeler yerine, aynı bilgileri içeren elektronik defter ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Ancak, 361 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğini yürürlükten kaldıran elektronik fatura kayıt sistemi ile ilgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde kamuoyunun bilgi ve değerlendirmesine sunulmuştur. 

6- Elektronik Fatura Konusunda Türk Ticaret Kanunundaki Düzenleme Hangi Aşamadadır? 

Elektronik fatura konusunda düzenlemeleri bulunan TTK henüz yasalaşmamıştır.  

7- Elektronik Fatura ve Elektronik Faturalama Nedir? Yararları Nelerdir? 

Elektronik fatura, klasik kağıt faturanın elektronik versiyonudur. Elektronik faturalama, faturaların elektronik yoldan alıcıya gönderilmesidir. Elektronik fatura; şirketler arasındaki ve şirketle müşteriler arasındaki fatura bilgisi akışının tamamen otomasyonunu hedefleyen ve kağıt fatura gönderilmesi ve alınmasını elimine eden bir kilometre taşıdır. Elektronik faturalama, oluşturulan faturanın e-mail yoluyla doğrudan doğruya müşteriye gönderilmesi sürecidir. Elektronik fatura satın alma süreçlerinin elektronik olarak birbirine bağlanmasını, satış ve faturalama gibi iş süreçlerinin elektronik ortama taşınmasını mümkün kılmaktadır. Bunun dışında elektronik fatura hem fatura düzenleyen hem de alan taraf için bir kazan-kazan-çözümüdür. Çünkü; gerek fatura gönderim süresi gerek ödeme süresi son derece kısalmaktadır. Fatura bilgilerinin manuel olarak doldurulması yüzünden yaşanan sıkıntılar ortadan kalkmakta ve iş süreci her iki taraf içinde hatasız yürümeye başlamaktadır. Bu tekrar işlemeyi önemli ölçüde kolaylaştırmakta ve kısaltmaktadır. Elektronik arşivleme olanağı sayesinde faturaların saklanması için kullanılan depo ve arşivler ortadan kalkmakta ve faturalar kolayca bulunabilmektedir.[4]  

Elektronik faturanın yararları arasında;

-% 75’lere varan giderlerden tasarruf ve faturalama süreçlerinin entegrasyonu ve optimizasyonu sayesinde etkinliğin ve verimliliğin önemli ölçüde artırılması,

-Fatura bastırma ve gönderme masraflarının azaltılması. Faturalar elektronik olarak gönderilirse kağıt, kartuş, zarf ve posta masraflarından tasarruf edilecektir.

-Fatura suretinin gönderilmesi gerekliliğinin azaltılması. Faturanın müşterinin gelen kutusuna doğrudan teslimi, faturanın alınmadığı veya postada kaybolduğu şeklindeki iddiaları minimize edecektir. Zamansal gecikmeler azaltılacak ve kopyalar derhal tekrar gönderilip alınabilecektir.

-Daha hızlı uyuşmazlık çözümü: Müşteri faturayı alır almaz hemen fatura gönderen kimseyi, hesaplar veya miktar vs. konusundaki görüşleri konusunda uyarabilecektir.[5]      

Dolayısıyla elektronik fatura kullanımı;

-Ödeme sürecini ve kayıtların saklanmasını kolaylaştırmakta,

-Zaman kontrolünü ve ödeme oranını geliştirmekte,

-Ödeme etkinliğini ve online saklamayı geliştirmekte,

-Fatura kontrolü ve istenilen bedelin ödenmesi olanağı sunmakta,

-Online yönetimi kolaylaştırmakta,

-Fatura giderlerini azaltmakta,

-Çıktı alma ve posta giderlerini neredeyse ortadan kaldırmakta,

-Hızlı uyuşmazlık çözümü sunmakta,

-Ve bazı durumlarda nakit akışını hızlandırmaktadır.[6]      

8- Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) Nedir? 

Genel hatları ile Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS); mükellefler tarafından bilgi işlem sistemi aracılığıyla elektronik belge olarak düzenlenen faturalarda bulunan bilgilerin belirlenen standartlarda ve elektronik ortamda Gelir idaresi Başkanlığına aktarılması suretiyle faturalara ait ikinci nüshaların kağıt ortamında saklanması zorunluluğunu ortadan kaldıran; belli şartlar dahilinde faturalara ait birinci nüshaların güvenli elektronik imzalı dijital belge şeklinde oluşturulması ve alıcılara iletilmesine imkan sağlayan bir sistemdir. 

9- Elektronik Fatura Kayıt Sisteminin Avantajı Nedir? 

EFKS uygulamasından yararlanan firmalar, vergi mevzuatı gereğince düzenlemiş oldukları faturaların birer nüshalarını kağıt ortamında saklamak zorunda olmadıkları gibi, alıcılarına kağıt ortamında veya manyetik ortamda fatura verebileceklerdir.  

10- Elektronik Fatura Kayıt Sisteminden Yararlanmak Üzere Başvuruda Bulunmak İsteyen Mükelleflerin Sağlamaları Gereken Şartlar Nelerdir? 

-Defter Tutma Bakımından: Bilanço esasına göre defter tutulmalıdır.

-Sistem: Tüm faturaların elektronik ortamda düzenlenebildiği, arşivlenebildiği ve aktarılabildiği yazılım ve donanımı içeren bir bilgi işlem sistemine sahip olunmalıdır.

-Yetkin Personel: Sahip olunan bilgi işlem sisteminin etkin bir şekilde yönetilebilmesi ve işletilebilmesi için gerekli sayı ve nitelikte personel bulundurulmalıdır.

-Güvenlik: Sahip olunan bilgi işlem sistemine ait süreçlere ilişkin gerekli iç denetim mekanizmaları oluşturulmuş, teknik ve fiziki güvenlik sağlanmış olmalıdır.

-Döküman: Bilgi işlem sistemi dahilinde kullanılan tüm yazılım ve donanım unsurları ile fatura düzenleme süreçlerine, iç denetim mekanizmalarına ve güvenlik önlemlerine ilişkin açıklamalar ve detaylar ayrıntılı bir şekilde dokümanlara bağlanmış olmalıdır.

-Yer-Mekan: Bilgi işlem sistemini oluşturan her türlü donanım Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu alanlarda bulundurulmalıdır. 

11- EFKS’nden Yararlanabilmek İçin Başvuru Nasıl Yapılacaktır? 

Yukarıda yer alan koşulları sağlayan mükelleflerden sistemden yararlanmak isteyenler, sahip oldukları bilgi işlem sistemi ile fatura düzenleme süreçlerine ilişkin ayrıntılı açıklamaları içeren bir raporu ekledikleri başvuru dilekçesini Gelir İdaresi Başkanlığı’na göndermek suretiyle başvuruda bulunacaktır. Yapılan başvurular, donanım, yazılım, güvenlik ve fatura düzenleme süreçleri bakımından değerlendirilecek, söz konusu değerlendirme sürecinde gerekli görüldüğü takdirde mükellefe ait bilgi işlem sistemi ile ilgili olarak yerinde tetkikler yapılabilecektir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda başvurusu uygun bulunan mükelleflere başvurularının kabul edildiği ve test çalışmalarına ilişkin takvim bir yazı ile bildirilecektir. 

12- EFKS Kaç Adımda Gerçekleşecektir?  

Sistemden yararlanabilme 3 adımda gerçekleşebilecektir.

-Başvuru Aşaması,

-Test Aşaması,

-Protokol Aşaması. 

13- Başvurusu Uygun Bulunan Mükellefler ile Başlanacak Olan Test Aşamasında Hangi Çalışmalar Yapılacaktır? 

Başvurusu uygun bulunan mükellefler ile başlanacak olan test aşamasındaki çalışmalar;  

-Mükellefler tarafından düzenlenen faturalara ilişkin bilgilerin Başkanlığa aktarılması için belirlenen yazılım altyapısına uygun bir aktarım mekanizmasının mükellef bünyesinde oluşturulması,

-Başkanlık ile mükellefler arasında gerçekleşecek veri aktarımı sırasında kullanılacak olan şablon ve standartlara tam anlamı ile uyumun sağlanması,

-Güvenli elektronik imza kullanımının öngörüldüğü durumlarda, imza oluşturma ve imza doğrulama süreçlerinin eksiksiz bir şekilde oluşturulması,

-Faturalara ait birinci nüshaların da elektronik ortamda oluşturulması ve iletilmesinin öngörüldüğü durumlarda, fatura oluşturma ve iletme süreçlerinin, Başkanlık tarafından belirlenen standartlara ve gereksinimlere uygun bir şekilde gerçekleştirilebilmesi,  

amaçlarına yönelik olarak yapılır. 

Test aşaması, başlangıç tarihinden itibaren en fazla altı ay sürebilir. Bu süre içerisinde başarılı olamadığı kendisine bildirilen mükellefler bildirimi izleyen bir yıl içerisinde sisteme tekrar başvuru yapamazlar. 

14- Protokol Aşaması Nedir? 

Test aşamasını başarı ile tamamlayan mükellefler, Başkanlık ile imzalayacakları Protokol sonrasında sistemden yararlanmaya başlayabileceklerdir. 

15- Mükelleflerin Uygulamaya Başlamadan Önce İmzalanacak Protokole Eklemek Zorunda Oldukları Belgeler Nelerdir? 

Mükellefler, uygulamaya başlamadan önce; 

-Düzenleyecekleri faturalarda kullanacakları Birim Kodlarını belirten listeyi,

-Faturaların oluşturulması arşivlenmesi ve yedeklenmesi sırasında kullanılan her türlü donanımın bulunduğu adres veya adresleri,

-Başkanlığa aktarılacak fatura bilgilerini güvenli elektronik imza ile adına imzalama hususunda yetki verilen kişi veya kişileri ve buna ilişkin yetkilendirme yazısını,

-Bilgi işlem sistem raporunun güncellenmiş versiyonunu,

-EFKS kapsamında düzenleyeceği faturanın örneğini,

-Faturaların elektronik veya manyetik ortamda iletilmesinin öngörüldüğü durumlarda; iletime ilişkin geliştirilen uygulamaların açıklandığı dokümanlar ile iletimde kullanılacak güvenli elektronik imzanın, taslak tebliğde belirtilen standartlara uygun olduğuna dair taahhütnameleri,

-Başkanlık tarafından talep edilecek diğer bilgi ve belgeleri imzalanacak protokole eklemek zorundadır.  

16-Fatura Bilgilerinin Başkanlığa Aktarılması Nasıl Olacaktır? 

Sistemden yararlanan mükelleflerin uygulamaya başladıkları andan itibaren düzenlemiş oldukları faturalara ait bilgilerin belirlenen standart ve formata uygun olarak Başkanlığa aktarılması esastır. İfade edilen aktarım işlemi, Başkanlık tarafından belirlenen Veri Aktarım Protokolünü belirleyen teknik kılavuzlarda belirtildiği şekilde gerçekleşecek, aktarılan fatura bilgileri ise belirlenen veri standartları[7] ve formatlarına[8] uygun olacaktır. 

Sisteme dahil olan mükelleflerin düzenlemiş oldukları faturalara ait bilgilerin Başkanlığa aktarımının, faturanın düzenlendiği günün sonuna kadar yapılması temel kuraldır. Aktarılacak verinin boyutu gibi teknik bazı zorunlulukların oluşması halinde duruma veya mükellefe özel bir aktarım zamanı belirlenebilir. 

Fatura bilgilerinin Başkanlığa aktarılması sırasında, mükellef adına söz konusu bilgileri güvenli elektronik imza ile imzalamaya yetkili kılınan ve Protokol ekinde Başkanlığa bildirilen personele ait güvenli elektronik imzanın kullanılması zorunludur. 

17- Bilgilerinin Başkanlığa Aktarılamaması Durumunda Ne Yapılacaktır? 

Veri Aktarım Protokolünden kaynaklanan nedenlerle fatura bilgilerinin aktarılamaması halinde fatura dosyaları, zaman damgasını da içeren güvenli elektronik imza ile imzalanarak saklanacak ve söz konusu bilgiler aktarıma ilişkin kesintinin bir günden fazla sürede giderilemeyeceğinin öngörüldüğü durumlarda DVD-R ortamında Başkanlığa ulaştırılacaktır. Mükellefler bu yönteme başvurmadan önce Başkanlıkla irtibata geçerek onay alacaklardır.  

18- Faturaların Manyetik Ortamda Muhafazası ve İbrazı Nasıl Gerçekleşecektir? 

Sistemden yararlanan mükelleflerin, düzenlemiş oldukları faturalara ait her türlü elektronik kayıt, veri, veritabanı dosyası, saklama ortamı ve elektronik belge olarak oluşturulan faturaların vergi kanunları ve diğer kanuni düzenlemelerin kağıt nüshalar için öngörmüş olduğu süreler dahilinde muhafaza ve ibraz yükümlülüğü bulunmaktadır. 

Gerek fatura bilgilerinin muhafaza edildiği, gerekse fatura oluşturulması sırasında kullanılan her türlü donanımın Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu alanlarda bulundurulması zorunludur. Bahsi geçen donanımların bulunduğu adres veya adresler, sistemden yararlanmaya başlamadan önce Başkanlığa bildirilmek zorundadır. İfade edilen zorunluluk, sonradan yapılacak her türlü taşınma işlemi için de geçerlidir. 

Elektronik belge olarak oluşturulan faturalar, alıcılara iletilen (gerek kağıt gerekse manyetik ortamda) nüsha ile birebir aynı veya istendiğinde bu biçimde görüntülenecek biçimde muhafaza edilmelidir. 

Mükellefler, manyetik ortamda muhafaza ettikleri faturaların Fatura ID numarası kullanılmak sureti ile sorgulanabilmesi, görüntülenmesi ve kağıt çıktılarının alınabilmesine ilişkin her türlü imkanı sağlamak zorundadır.    

19- EFKS Kapsamında e-Fatura Düzenlemeye Hak Kazanan Firmalar e-Fatura Dışında Ayrıca Kâğıt Fatura Düzenleyebilirler mi? 

Sistemden yararlanacak olan mükelleflerin düzenleyecekleri tüm faturaları Başkanlığa bildirdikleri bilgi işlem sistemi veya sistemlerini kullanarak oluşturmaları zorunludur. Bu çerçevede bildirilen sistemler dışında veya el ile herhangi bir şekilde fatura düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır 

20- EFKS Kapsamında Ortaya Çıkan Roller Nelerdir? 

Düzenlenen faturaların ikinci nüshalarının elektronik olarak kayıt altına alınması sürecince iki taraf ve iletişimin sağlandığı iki kanal bulunmaktadır. Bu taraflar ve bunların yönetiminde olan kanallar şu şekildedir:

-Başkanlık-Elektronik Fatura Kayıt Sistemi Alıcı (EFKS-A)

-Mükellef-Elektronik Fatura Kayıt Sistemi Gönderici (EFKS-G) 

Başkanlık, sisteme dahil edilmesini uygun gördüğü mükelleflerin düzenledikleri faturalara ait belli bilgileri EFKS-A aracılığı ile elektronik olarak kayıt altına alacaktır. Mükellefler ise elektronik belge olarak düzenlediği bütün faturalara ait bilgileri EFKSG kanalı aracılığı ile Başkanlığa gönderecektir.  

21- EFKS-A Olarak Başkanlığın Belirleyeceği Usul ve Esaslar Nelerdir? 

Başkanlık, faturaların elektronik belge olarak düzenlenmesi, saklanması, iletilmesi ile fatura bilgilerinin veri standartları ve formatına uygun biçimde Başkanlığa aktarılması suretiyle kayıt altına alınmasına ilişkin usul ve esasları belirler. Buna göre;

-Faturaların iletiminde kullanılacak veri şablonlarını (XSD şemaları) belirler ve veri gönderici taraflara bildirir.

-Veri aktarımında kullanılacak Elektronik Fatura Kayıt Sistemi Veri Aktarım Protokolünün (EFKS-VAP[9]) tasarımını yerine getirir.

-EFKS-VAP ile ilgili gerekli gördüğü değişiklik ve güncellemeleri gerçekleştirme yetkisine sahip olup, bu güncellemelerin mükelleflere bildirimi ile yükümlüdür.

-EFKS-VAP ile tanımlanan sistemin sunucu tarafının teknik altyapısının hazırlanmasından ve gerçekleştirilmesinden, iletişim protokolünde meydana gelebilecek değişikliklerin sunucu tarafına yansıtılmasından ve sunucu tarafının yönetiminden sorumludur. 

22- EFKS-G Olarak Mükellefin Uymakla Yükümlü Olduğu Hususlar Nelerdir? 

Mükellef;

-Başkanlık tarafından belirlenen ve kendisine tebliğ edilen EFKS-VAP kapsamında gerekli yazılım ve donanım altyapısını hazırlamak ile yükümlüdür.

-Yazılım dili ve donanım yapısı tercihlerinde serbesttir.

-Düzenlediği faturaları, EFKS-VAP ile belirlenen şekilde hazırlamayı ve göndermeyi taahhüt etmiş sayılır.

-Düzenlediği faturaları, Başkanlığa bildireceği yetkili kişi tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanmış olarak göndermeyi taahhüt etmiş sayılır.

-Başkanlığa ilettiği faturaların içeriğinden sorumludur.

-Başkanlığa ilettiği fatura bilgilerine esas teşkil eden faturaları kendi bünyesinde saklama mükellefiyeti devam eder.

-Veri aktarım sistemlerinde sorun olduğunda ulaşılabilecek acil durum numarasını ve sorumlu kişileri belirtir. 

23- EFKS-A’nın Temel Fonksiyonları Nelerdir? 

EFKS-A temel fonksiyonları aşağıdaki gibidir.

-Gelen faturaların “doğruluk kontrolünü” yapar.

-E-imza kontrolünü yapar.

-Sistemin her adımında loglama yapar.

-EFKS-VAP ile belirlenen veri gönderiminin belirli bir iş akış ile yapılmasını denetler.

-Gelen fatura paketlerini işleyip Başkanlık VTYS aktarır.

-Gelen güvenli elektronik imzalı paket dosyalarını asıl halleri ile değiştirmeden saklar. 

24- EFKS-G’nin Temel Fonksiyonları Nelerdir? 

EFKS-G fonksiyonları ise aşağıdaki gibidir.

-Gönderilecek fatura paketlerini, güvenli elektronik imza ile imzalar.

-Sistemin her adımında loglama yapar.

-EFKS-VAP ile belirlenen veri gönderiminin belirli bir iş akış ile yapılmasını denetler.

-Gönderdiği fatura paketleri için dönen cevapları değerlendirir.

-Gönderdiği paketlerin durum bilgisini istediği zaman sorgular. 

25- EFKS Kapsamında Düzenlenen Faturaların Genel Hükümler Çerçevesinde Düzenlenen Faturalardan Farkları Nelerdir? 

Elektronik fatura kayıt sistemi kapsamında kağıt veya güvenli elektronik imzalı digital belge olarak düzenlenebilen birinci nüsha faturalar, genel hükümler çerçevesinde düzenlenen faturalardan aşağıda belirtilen 3 noktada farklılık göstermektedir: 

a) Seri-Sıra Numarası Yerine Fatura ID Numarası Kullanımı 

Sistemden yararlanan mükellefler, uygulamaya başladıkları andan itibaren düzenleyecekleri faturalarda, Seri-Sıra numarası yerine Fatura ID numarasını kullanacaklardır. Fatura ID numarası 3 haneli birim kod ve 15 haneli sıra numarası olmak üzere toplam 18 haneden oluşmaktadır. Fatura ID numarası içerisinde yer alan birim kodu, faturayı düzenleyen birim için belirlenecek alfa nümerik bir koddur. Birim kodu sayesinde mükellefler, organizasyon yapısı içerisinde fatura düzenlenen her bir birim için bir kod belirleyebilecek ve bu birimlerde üretilen faturalarda belirledikleri kodu kullanabilecektir. Birimlere kod atanırken, fonksiyonel ayrım yapılabileceği gibi farklı mekânlar için ya da fatura düzenleyen makineler bakımından da ayrım yapılabilir. Fatura ID numarası içerisinde yer alan sıra numarası ise 4 karakter yıl, 2 karakter ay ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. 

b) Sistem Amblemi 

Sistemden yararlanan mükellefler uygulamaya başladıkları andan itibaren, faturaların önyüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan ‘Belgelere Konulacak Özel İşaret (Amblem)’ ile ‘İl Kod Numarası’ yerine aynı konumda bulunmak üzere, Tebliğ ekinde şekli ve ölçüleri belirlenen Elektronik Fatura Kayıt Sistemi Amblemini koyacaklardır.  

c) Sistem Şerhi 

Sistemden yararlanan mükellefler, uygulamaya başladıkları andan itibaren düzenlemiş oldukları faturaların alt kısmında açık ve okunaklı bir şekilde yer almak ve en az 8 punto büyüklüğünde ve kalın harflerle yazılmış olmak koşulu ile “Bu fatura Elektronik Fatura Kayıt Sisteminde kayıtlıdır. Faturanın kayıtlı olduğuna ilişkin sorgulama www.efatura.gov.tr internet adresinden yapılabilir.” şerhine yer vereceklerdir.  

26- EFKS Kapsamında Düzenlenen Faturalar Hangi Hükümlere Uygun Olarak Zorundadır?  

Düzenlenen faturalar, yukarıda sayılan hususlar dışında başta Vergi Usul Kanunu olmak üzere, diğer vergi kanunları ve ilgili düzenlemelerde yer alan şekil şartlarına ve hükümlere uygun olmak zorundadır. 

27- EFKS Kapsamında Düzenlenen Faturaların Genel Hükümler Çerçevesinde Düzenlenen Faturalardan İspat ve Delil Yönünden Bir Farklılığı Var mıdır? 

 EFKS kapsamında düzenlenen faturalar Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde tarif edilen fatura hükmünde olup, ispat ve delil açısından genel hükümler çerçevesinde düzenlenen faturalardan hiçbir farkı bulunmamaktadır.  

28- Faturaların Alıcılara İletilmesinde İzlenecek Yöntem Nedir? 

Sistemden yararlanan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları ve manyetik ortamda muhafaza ve ibraz yükümlülüğü altında bulundukları faturaları alıcılara ulaştırmak için aşağıda belirtilen yöntemlerden en az birini kullanacaktır. 

a) Birinci Nüsha Faturaların Alıcılarına Kâğıt Ortamında İletilmesi 

Sistemden yararlanan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturaların birinci nüshalarını alıcılarına kâğıda basılı olarak teslim edebilirler. Kâğıt ortamında iletilecek faturalarda kullanılacak Fatura ID, sistem amblemi ve sistem şerhi protokol ekinde bildirilen fatura örneğine uygun olmak zorundadır 

b) Birinci Nüsha Faturaların Alıcılarına Elektronik veya Manyetik Ortamda İletilmesi 

Sistemden yararlanan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturalara ait birinci nüshaları alıcılarına aşağıda belirtilen hususlara bağlı kalmak koşulu ile kâğıda basmaksızın elektronik veya manyetik ortamda da iletebilirler. 

Faturaların alıcılarına elektronik veya manyetik ortamda iletilmesi için alıcının bu konuda açık rızası aranmalıdır. Diğer bir ifade ile alıcının talebi durumunda faturanın kâğıt olarak iletilmesi zorunludur. 

Faturalar elektronik veya manyetik ortamda alıcılara iletilmeden önce mutlaka Başkanlığa aktarılmak suretiyle sisteme kaydettirilmiş olmak zorundadır. 

Elektronik veya manyetik ortamda iletilen fatura, mükellefi temsile yetkili kişiye ait güvenli elektronik imza ile imzalanacak olup kâğıt olarak basılan faturanın görünüm özellikleriyle tamamen aynı olacaktır. 

Faturaların elektronik veya manyetik ortamda iletimi protokol safhasında Başkanlığa sunularak onay alınmış uygulamalar ile yapılmalıdır. Başkanlığa protokol aşamasında veya daha sonradan bildirilip onay alınmayan uygulamalar aracılığı ile elektronik veya manyetik ortamda fatura iletilmesi mümkün değildir. 

29- Birinci Nüsha Faturaların Alıcılarına Kağıt Ortamında İletilmesinde Seçimlik Hakkı Var mıdır? 

Mükellefler, kâğıt olarak alıcılara ileteceği faturaların basımını anlaşmalı matbaalara yaptırabileceği gibi bünyelerinde oluşturacağı basım mekanizmaları aracılığıyla da yapabileceklerdir. Bünyesinde oluşturduğu basım mekanizmaları aracılığı ile faturalarını basan mükelleflerin bağlı bulundukları Başkanlık veya Defterdarlıklarla ‘anlaşmalı matbaa sözleşmesi’ yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

30- Elektronik Veya Manyetik Ortamda İletilecek Faturanın Genel Özellikleri Nelerdir? 

-Belge formatı, tüm dünyada kabul gören ve yaygın olarak kullanılan evrensel bir format olmalıdır.

-Belge formatı, işletim sistemi ve platformdan bağımsız olmalıdır. Yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri ve platformlarda ücretsiz bir okuyucu ile izlenebilmelidir.

-Belge formatının tüm teknik özellikleri açık ve yayınlanmış olmalıdır. Belge üretme, okuma, düzenleme, çıktı alma gibi işlevler için özel uygulamalar yazabilmeyi sağlayan bir yazılım geliştirme kütüphanesi mevcut olmalıdır.

-Belge formatı, metin, resim ve vektörel grafikleri desteklemelidir.

-Belge, kağıt faturaların yazı tipi, renk, resim, logo, sayfa düzeni gibi tüm görünüm özelliklerini elektronik ortamda yansıtabilmelidir.

 -Belge, aynı dosya içindeki farklı sayfalarda farklı kağıt boyutlarını desteklemelidir.

-Belge içine her türden ek dosyalar eklemek mümkün olmalıdır.

-Belgenin içeriği, hem belgeyi açan uygulamadan, hem de işletim sisteminden araştırılabilir olmalıdır. 

31- EFKS Kapsamında Düzenlenmiş Faturaların Alıcılara Elektronik Veya Manyetik Ortamda İletilebilmesinin Ön Şartı Nedir? 

Faturalar elektronik veya manyetik ortamda alıcılara iletilmeden önce mutlaka Başkanlığa aktarılmak suretiyle sisteme kaydettirilmiş olmak zorundadır. Elektronik veya manyetik ortamda iletilen fatura, mükellefi temsile yetkili kişiye ait güvenli elektronik imza ile imzalanacak olup kâğıt olarak basılan faturanın görünüm özellikleriyle tamamen aynı olacaktır.  

32- EFKS Kapsamında Düzenlenmiş Faturalar Alıcılara Hangi Yolla İletilebilir? 

Tebliğde ayrıntıları belirtilen belge formatına uygun olarak hazırlanmış olan faturaların elektronik veya manyetik ortamda alıcılara iletilmesi ile ilgili getirilmiş herhangi bir belirleme bulunmamaktadır. Bu nedenle faturalar başta elektronik posta yoluyla olmak üzere, muhtelif elektronik ve manyetik ortamlar aracılığı ile iletilebilir. Faturaların iletim biçimi ile ilgili olarak alıcı ile mutabakata varılmış olması gerekmektedir. 

33- e-Fatura Düzenleyen Kurumlardan Fatura Almak Zorunlumudur? 

Vergi Usul Kanunu uyarında fatura almak ve vermek zorunludur. Bu zorunluluk elektronik fatura içinde geçerlidir. Alıcı sadece e-faturayı kâğıt veya manyetik ortamda almak istediğini ilgili kuruma iletebilecektir.  

34- Elektronik Ortamda Alınan Faturanın Muhafazası Nasıl Gerçekleşecektir? 

Gelir İdaresi Başkanlığından EFKS kapsamında fatura düzenleme iznini alarak elektronik ortamda fatura düzenleyen Kurumlar www.efatura.gov.tr internet sitesinden yayınlanmaktadır. Bu kurumlardan; 

-Kağıt ortamında alınan faturalar genel hükümler çerçevesinde kağıt ortamında muhafaza edilmeye devam edilecektir.

-Güvenli elektronik imza ile imzalanmış olarak elektronik veya manyetik ortamda alınan faturalar ise sadece elektronik veya manyetik ortamda muhafaza edilecektir. Kimlik doğrulama, veri bütünlüğü ve inkar edilemezlik gibi özelliklere haiz olan güvenli elektronik imzanın doğrulanması ve geçerliliğin tespiti kağıt fatura üzerinde sağlanamayacağından, bu faturaların elektronik veya manyetik ortamda muhafaza edilmesi gerekmektedir. Elektronik ortamda alınan faturaların kâğıt nüshasının saklanması, muhafaza ve ibraz ödevlerinin yerine getirilmesi açısından yeterli değildir.[10]    

35- EFKS Kapsamında Düzenlenmiş Faturaların Kayıt Durumu Ve İbrazı Nasıl Gerçekleşecektir? 

Sisteme dahil olan kurumlardan kağıt ortamında ya da güvenli elektronik imza ile imzalanmış fatura alan alıcılar bu faturaları yasal defterlerine kaydederek gider gösterebilecek ve indirim konusu yapabileceklerdir. Ayrıca bu faturalar Vergi Usul Kanunu ve diğer Kanunların belirlediği süreler dahilinde saklanacak ve istendiğinde ibraz edilecektir.[11] 

36- Fatura Bilgilerinin Başkanlığa Aktarılmış Olması Mükellefleri Faturaya İlişkin Muhafaza ve İbraz Ödevinden Kurtarır mı? 

Fatura bilgilerinin tamamen veya kısmen Başkanlığa aktarılmış olması, mükelleflerin, faturaya ilişkin muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmamaktadır. Faturalar istendiğinde CD/DVD ve benzeri manyetik ve elektronik ortamlarda veya eksiksiz ve okunabilir şekilde kağıda basılarak da ibraz edilebilmelidir.  

37- Elektronik Ortamda Düzenlenen Faturaları Alan Mükelleflerin Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar Nelerdir? 

Elektronik Fatura Kayıt Sistemi kapsamında, elektronik ortamda düzenlenen faturaları alan mükelleflerin dikkat etmeleri gereken hususlar aşağıdaki gibidir. 

-Türkiye genelinde elektronik fatura, sadece Elektronik Fatura Kayıt Sisteminden yararlanan mükellefler tarafından oluşturulmakta ve gönderilmektedir. EFKS kapsamında olmayan mükelleflerin gönderecekleri herhangi bir dijital belgenin vergi mevzuatı kapsamında fatura olarak kabul edilmesi  mümkün bulunmamaktadır.  

-EFKS kapsamında elektronik fatura gönderme izni verilen mükellefler www.efatura.gov.tr   adresinde duyurulmaktadır. 

-EFKS kapsamındaki mükellefler tarafından oluşturulan elektronik faturalar, faturada bulunan bilgilerin değiştirilmesini önlemek ve faturanın geldiği kaynağı doğrulamak amacı ile 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu[12] çerçevesinde güvenli elektronik imza ile imzalanmış olmalıdır.[13] Bu nedenle, iletilen e-faturaların üzerinde yer alan elektronik imzanın doğrulanması önem arz etmektedir.

-e-Fatura üzerinde yer alan güvenli elektronik imzanın doğrulanabilmesi için, e-fatura dosyasının Adobe Acrobat Reader 8.1.2 ve üzeri bir versiyon ile açılması gerekmektir. 

-Adobe Acrobat Reader programı ile açılan e-fatura dosyasındaki elektronik imza doğrulanması ile ilgili olarak yapılması gereken son işlem ise sertifika ayarlarının yapılmasıdır.  

-Reader programının uygun versiyonu yüklendikten ve sertifika ayarları yapıldıktan sonra, dosyanın açılışı sırasında otomatik olarak mavi renk içerisinde görüntülenen mesaj gelen dökümanın elektronik imza ile imzalandığını ifade etmektedir.  

38- EFKS Kapsamında Olmayan Mükelleflerin Gönderecekleri Dijital Belge Fatura Olarak Kabul Edilebilir mi? 

EFKS kapsamında olmayan mükelleflerin gönderecekleri herhangi bir dijital belgenin vergi mevzuatı kapsamında fatura olarak kabul edilmesi  mümkün bulunmamaktadır. Başka bir ifade ile EFKS kapsamında olmayan bir mükellefin bilgisayarda düzenlediği ve elektronik posta yolu ile gönderdiği belge, alıcı açısından fatura olarak kabul edilmeyecektir.  

39- Fatura Sorgulamanın Amacı Nedir? 

EFKS’ne dahil olan mükellefler tarafından düzenlenen ve alıcılarına (kağıt veya manyetik) verilen faturaların www.efatura.gov.tr adresinde sorguya açılması, sistemden yararlanan mükelleflerin düzenlemiş oldukları faturalara ilişkin bazı bilgilerin Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine aktarıp aktarmadıklarının kontrolü içindir.  

40- Fatura İçeriği Sorgu Ekranında Neden Çıkmıyor? 

EFKS uygulaması kapsamında hazırlanmış olan Fatura Sorgu ekranı, gelen faturaların Gelir İdaresi Başkanlığına bildirimini kontrol için hazırlanmıştır. Bu ekran aracılığı ile fatura detaylarının gösterilmesi mümkün değildir. Faturalara ait detay bilgi talepleri faturayı düzenleyen kuruma yapılmalıdır. 

41- Faturalar Manyetik Ortamda Nasıl Alınabilir? 

EFKS uygulamasından yararlanan ve kendilerine alıcılarına elektronik ortamda fatura gönderme izni verilen kurumlardan elektronik ortamda fatura almak için, ilgili kurum ile irtibata geçilmesi gerekmektedir.     

42- Elektronik Ortamda Gönderilen Faturalar Nasıl Geçerlilik Kazanacaktır? 

EFKS uygulaması kapsamında, elektronik olarak fatura gönderme izni alan firmaların alıcılarına iletmek üzere hazırladıkları dosyaların,

-PDF formatında hazırlanmış olması ve

-5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre nitelikli elektronik imza ile imzalanmış olması zorunluluğu bulunmaktadır. 

43- Elektronik Faturalar Üzerindeki Elektronik İmza Kontrolü Nasıl Yapılacaktır? 

EFKS kapsamında, elektronik ortamda düzenlenen faturalarda yer alan bilgilerin değiştirilmesini önlemek ve faturanın geldiği kaynağı doğrulamak amacıyla güvenli elektronik imza ile imzalanmış olması zorunluluğu bulunmaktadır.  

Elektronik fatura üzerinde yer alan güvenli elektronik imzanın doğrulanabilmesi için öncelik elektronik fatura dosyasının Adobe Reader 8.1.2 veya üst versiyonu ile açılması gerekmektedir. Bir defaya mahsus olmak üzere, sertifika tanımı ile ilgili ayarların (bu ayarların nasıl yapılacağı ile ilgili olarak elektronik faturayı içeren e-posta'lardan yararlanılabilir.) yapılması sonrasında, ilgili kurum tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanan tüm elektronik faturaların doğrulaması işlemi yapılabilecektir.EFKS kapsamında düzenlenen elektronik faturaların imza özellikleri, dökümanın ilk açılışında otomatik olarak görüntülenen mavi zemin üzerindeki uyarı metni ile kontrol edilebilir. 

44- EFKS Şu An İçin Hangi Sektöre Yönelik Düzenlemeleri İçeriyor? 

Elektronik Fatura Kayıt Sistemine ilişkin mevzuat çalışmaları şu an için “B2C-Firmadan Müşteriye” iletilecek e-faturaları içeriyor. “B2B-Firmadan Firmaya” iletilecek e-faturaları içermemektedir.   

45- B2C ve B2B Sektörlerinde Ortaya Çıkacak En Yüksek Maliyet Ne Olacaktır? 

B2C sektöründe en yüksek maliyet tüketicileri e-faturaya yönelmeyi teşvik etmek için yapılacak promosyonlar ve iletişimde olacaktır.[14] B2B sektöründe en yüksek maliyet ise, yazılım entegrasyonları ve uygulamaları oluşturacaktır.[15]  

46- Fatura Bilgilerinin Başkanlığa Aktarılmaması Durumunda Ne Olacaktır? 

Mükellef tarafından haklı bir mazeret sunulmaksızın, veri dönemi geçmesine ve Başkanlıkça yedi güne kadar süre verilerek yazılı olarak istenmesine rağmen fatura bilgilerinin Başkanlığa aktarılmaması durumunda protokol söz konusu yazıda bildirilecek tarih itibariyle feshedilmiş sayılacaktır. 

Mükellef tarafından fatura bilgilerinin gönderilememesi hususunda öne sürülen mazeretin haklı bulunması halinde Başkanlık tarafından yazı ile uygun bir süre verilecektir. Verilen süre içerisinde de bilgilerin gönderilmemesi halinde protokol söz konusu yazıda bildirilecek tarih itibariyle feshedilmiş sayılacaktır. 

Mazeretin haklı bulunmaması halinde, bu husus protokolün hangi tarihten itibaren feshedilmiş olduğunu da içeren bir yazı ile mükellefe bildirilecektir. 

47- Protokolün Feshedilmesi Durumunda Mükelleflerin Fatura Düzenleme ve Saklama Yükümlülükleri Nasıl Olacaktır? 

 Protokolün feshedilmesi durumunda mükellefler fesih tarihinden itibaren 10 gün içinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre kağıt ortamında fatura düzenlemeye ve saklamaya başlayacaktır. Eski faturalama rejimine geçişe kadar mükellefle imzalanan protokolde faturaların düzenlenmesi ve elektronik ortamda saklanmasına ilişkin usul ve esaslar geçerli olacaktır. 

48- EFKS Uygulamasına Göre e-Fatura Düzenlemeye Hak Kazanan Bir Kurumun Başka Bir Kuruma Devredilmesi veya Birleşmeye Gitmesi Halinde Durum Ne Olacaktır? 

Mükellef kurumun başka bir kuruma devredilmesi veya başka bir kurum unvanı altında birleşmeye gitmesi halinde, devralan veya birleşilen yeni kurum açısından verilen iznin devam edip etmeyeceği, yeni kurumun yapacağı başvuru üzerine Başkanlık tarafından yapılacak değerlendirme sonucuna göre belirlenecektir. 

49- Avrupa Birliğinde Elektronik Fatura Konusundaki Düzenleme Nedir? Söz konusu Direktifin Beklenen Etkileri Nelerdir? 

2001 yılında, KDV bakımından faturalama ve elektronik faturalamaya ilişkin ortamın basitleştirilmesi, modernizasyonu, harmonizasyonunu amaçlayan 2001/115/EC sayılı AB Konseyi Direktifi yayınlanmıştır. 01.01.2004 tarihi itibariyle Direktif, her üye devlet tarafından iç hukuklarına uyarlanmaya, 01.05.2004 tarihi itibariyle de Birliğe yeni katılan üyeler tarafından iç hukuklarına alınmaya başlanmıştır.[16]  

-2001/115/EC sayılı direktifin beklenen etkileri aşağıdaki gibidir: 

-Tüm taraflar için kazan-kazan çözümü,

-Masraflardan tasarruf edilmesi ve rekabetin artırılması,

-Vergi denetçileri için kolay kontrol olanağı,

-Bilgisayar destekli denetimin desteklenmesi,

-Kağıt fatura ile aynı değerde elektronik faturalama,

-Elektronik faturalama için ne ön yetkilendirme ne de ihbar prosedürü.[17] 

50- Direktifte Belirlenen İki Önemli Koşul Nedir? 

-Müşeri tarafından bunun kabul edilmesi: Müşteri satıcı tarafından elektronik fatura gönderilmesini kabul edebilir veya elektronik fatura almak istemiyorsa bunu reddedebilir.

-Kaynağın doğruluğu ve içeriğin bütünlüğünün garanti edilmiş olması gerekir.  

O halde, faturalar ya kağıt formda veya müşterinin (alıcının) rıza göstermesi, bunu kabul etmesi koşuluyla elektronik olarak gönderilebilir. Üye devletler elektronik olarak gönderilen faturayı, kaynağının doğruluğunun ve içeriğin bütünlüğünün sağlanmış olması kaydıyla kabul edeceklerdir. Bu da ya;

-gelişmiş elektronik imza ile

-veya EDI ile (zorunlu bir standart değildir) veya

-üye devletler tarafından kabul edilecek diğer herhangi bir yöntem ile sağlanacaktır. [18]     

 

 

KAYNAKÇA:

-Dr.Leyla KESER BERBER, “Elektronik Fatura ve Şirketlerin Dijital Mali Denetimi”, Yetkin Yayınları, Ankara 2006

- www.bilgitoplumu.gov.tr

- www.efatura.gov.tr                                     

 

---

DİPNOTLAR:

[1]Elektronik Fatura Kayıt Sistemi Klavuzu, Gelir İdaresi Başkanlığı, www.efatura.gov.tr

[2]Dr.Leyla KESER BERBER, “Elektronik Fatura ve Şirketlerin Dijital Mali Denetimi”, Yetkin Yayınları, Ankara 2006, s.7.  

[3]11.07.2006 tarih ve 26225 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[4]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.19-20.

[5]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.20. 

[6]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.20-21.   

[7]Veri Standardı: Elektronik belge olarak düzenlenen faturaların Başkanlığa elektronik ortamda aktarılmasında uyulması gereken veri tanımlarını ve veri yapısına ilişkin kuralları ifade eder.

[8]Veri Formatı: Elektronik belge olarak düzenlenen faturaların alıcılara elektronik ortamda iletilmesinde veya Başkanlığa aktarılmasında kullanılması gereken format veya formatlardır. 

[9]EFKS-VAP, Başkanlık ile fatura gönderen kurumlar arasında güvenli, karşı tarafın kim olduğunu garanti eden, minimum zamanda maksimum veri gönderilmesine olanak veren, hata kontrollü bir protokoldür.

[10]14.05.2008 tarih ve 33 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri. 

[11]14.05.2008 tarih ve 33 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri. 

[12]23.01.2004 tarih ve 25355 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

[13]Elektronik İmza, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu uyarınca, başka bir elektronik veriye eklenen veya  elektronik veri ile mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veridir. Güvenli Elektronik İmza ise; 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu uyarınca, münhasıran imza sahibine bağlı olan, sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimliğinin tespitini sağlayan ve imzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan elektronik imzadır.  

[14]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.24. 

[15]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.24. 

[16]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.25. 

[17]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.69. 

[18]Dr.Leyla KESER BERBER, a.g.e., s.70. 

 

Not: Bu makale Mikail İNCE - İç Denetçi (E. Vergi Denetmeni) ile birlikte yazılmıştır ve Vergi Raporu Dergisinin Haziran 2008-109. sayısında yayımlanmıştır.

16.10.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.