Nesimi Yaşar
Yeminli Mali Müşavir
E. Maliye Başmüfettişi
nesimiyasara@gmail.com

Eğitim Yatırımı Teşvikleri ve Eğitim Faaliyeti Kazanç İstisnası

I) EĞİTİM FAALİYETİ'NİN FİİLEN İCRA EDİLMEKSİZİN, MÜNHASIRAN "EĞİTİM BİNASI" İNŞA EDİLMESİ.

GÖRÜŞÜMÜZ: Eğitim faaliyetinin fiilen icra edilmeksizin, eğitim faaliyeti yapacaklara kiraya verilmek üzere, eğitim binası inşa edilmesi, herhangi bir teşvik kapsamına girmemektedir.

GÖRÜŞÜMÜZÜN HUKUKİ GEREKÇELERİ

1'nci GEREKÇE

2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın (R.G. 19.06.2012 - 28328) "Amaç" başlıklı birinci maddesinde; yatırım teşvik ve yardımlarının amacı şu şekilde belirlenmiştir:

Bu Kararın amacı; kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine, üretim ve istihdamın artırılmasına, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına, kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

2'nci GEREKÇE

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın'nın "Öncelikli yatırım konuları" başlıklı 17'nci maddesi (ğ) bendine göre;

ğ) Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir.

3'ncü GEREKÇE

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nda yer alan TEŞVİK BELGESİ MÜRACAAT FORMALARI başlıklı (1) NO.lu EK'in;

(A) YATIRIM İLE İLGİLİ BİLGİLER başlıklı bölümde;

"Öngörülen İlave İstihdam", "Ürün ve Hizmet bazında Projenin Kapasitesi; Mevcut Kapasite, İlave Kapasite, Birim", "Projenin Kısa Anlatımı" "Üretim Akış Şeması" bilgileri talep edilmektedir.

(B) MÜRACAAT FORMU DOLDURMA KLAVUZU başlıklı bölümün, 10, 15 16 ve 17'nci ayrımlarında Yatırım ile ilgili aşağıdaki bilgiler talep edilmektedir:

10. Yatırımın sektörü ve konusu: Yatırımın ilgili sektörü ve kısaca konusu yazılır.

Örneğin; İmalat – Otomotiv yan sanayi yatırımı, Hizmetler – Otel yatırımı, Enerji – Rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretimi yatırımı vb.

15. Projenin kapasitesi: Tek vardiyada tesiste üretilen ve ilave olarak üretilecek mal veya hizmet miktarları yazılır. Mevcut üretimin olması durumunda kapasite raporundaki üretim kapasitesi yazılır.

16. Projenin kısa anlatımı: Projenin gerekçesi, üretim teknolojisi, sektöre ilişkin genel bilgiler, üretilecek mal veya hizmete ilişkin piyasa bilgileri gibi bilgileri içerecek şekilde proje kısaca anlatılacaktır.

17. Üretim akış şeması: Üretim aşamaları akış şemasında gösterilerek yazılacaktır. Bu kısım, yatırım bilgi formuna ek olarak da hazırlanabilir. Her aşama için öngörülen istihdam akış şeması içerisinde ayrıca belirtilir. Ayrıca, makine ve teçhizat listelerinde yer alan makine ve teçhizatlara da üretim akış şeması içerisinde yer verilir.

(C) YaTIRIMIN KARAKTERİSTİĞİNE bağlı olarak teşvik belgesi talebinde bulunulmadan önce ilgili mevzuatı gereği diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınMASI GEREKEN BİLGİ ve belgeler

başlıklı bölümün 11'nci ayrımında;

Eğitim yatırımlarında; Komple yeni yatırımlarda Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenen ön izin belgesi, diğer yatırım cinslerinde Kurum Açma Belgesinin tasdikli sureti'nin alınması gerektiği belirtilmiştir.

(D) Öte taraftan; söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın; "TEŞVİK EDİLMEYECEK VEYA TEŞVİKİ BELİRLİ ŞARTLARA BAĞLI YATIRIM KONULARI" başlıklı (4) NO.lu EK'İN Hizmetler Sektörü ile ilgili bölümünde;

"İlkokul, ortaokul, lise, yüksekokul, üniversite, yükseköğretim ve teknik ve mesleki öğretim dışında kalan eğitim yatırımları ile yetişkinlerin eğitilmesine yönelik (kurslar, dershaneler vb) yatırımlar" sayılmıştır.

Diğer bir deyişle; eğitim öğretim alanında yapılacak, kurs, dersane yatırımları da teşvik sisteminden yararlanamayacaktır.

GEREKÇELERİN TOPLUCA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yukarıda verilen mevzuat bilgileri birlikte değerlendirildiğinde; münhasıran kira geliri elde etmek amacı ile

"eğitim binası" inşa edilmesinin, yatırım teşviklerinden yararlanılabilmesi için yeterli olmadığı anlaşılmaktadır.

Teşvik sistemi ile öncelikle; (1) belirlenmiş alanlarda yatırım yapılması ve (2) yapılacak yatırımlar ile ilave istihdam, ilave üretim artışı sağlanması amaçlanmıştır.

Münhasıran kira geliri elde etmek amacı ile eğitim binası inşaası her iki yönden de teşvik sistemi amaçlarından uzaktır.

Teşvik mevzuatı; ilave istihdam yaratan, ilave üretim artışı sağlayan yatırımları teşvik etme genel amacını taşımakla birlikte, her türlü ilave istihdam yaratan, ilave üretim artışı sağlayan yatırımları da teşvik kapsamına almamıştır.

Yatırımlar; teşvik mevzuatı kapsamına giren yatırımlar ve teşvik mevzuatı kapsamına girmeyen yatırımlar şeklinde ikiye ayrılmıştır.

Teşvik edilmesi öngörülen yatırımlar teşvik mevzuatı kapsama alınırken; teşvik edilmeyecek yatırımlar da teşvik mevzuatı kapsamı dışında tutulmuştur.

Örneğin; bütün eğitim faaliyetlerinin teşvik sistemi kapsamına girmediği, kurs, dersane faaliyetleri amacı ile yapılan yatırımların teşvik kapsamı dışında tutulduğu, yukarıda bir önceki "Teşvik Edilmeyecek Yatırım Konuları" kısmında  gösterilmiştir.

Dolayısı ile; ilave istihdam artışı yaratmayan, ilave üretim artışı yaratmayan, sadece "kira" geliri amacına yönelik olarak, eğitim binası inşa edilmesi ve bu binanın eğitim faaliyeti yapacaklara kiraya verilmesi, teşvik mevzuatı kapsamı dışında bulunmaktadır.

II) EĞİTİM YATIRIMLARININ TEŞVİKİ

2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın (R.G. 19.06.2012 - 28328), 2014/6058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (R.G. 09.05.2014-28995) ile değişik "Öncelikli yatırım konuları" başlıklı 17'nci maddesinin (ğ) bendine göre;  ğ) Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları, 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir.

Söz konusu 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın "Bölgesel teşvik uygulamaları" başlıklı 4/(3) maddesi aşağıdaki gibidir:

(3) Bölgesel teşvik uygulamaları:

EK-2B’de iller itibarıyla karşılarında numaraları belirtilen sektörler,

EK-2A’da ilin bulunduğu bölgedeki şartları sağlamaları halinde aşağıdaki desteklerden yararlandırılabilir.

a) Gümrük vergisi muafiyeti.

b) KDV istisnası.

c) Vergi indirimi.

ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği.

d) Yatırım yeri tahsisi.

e) Faiz desteği (3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerdeki yatırımlar için).

f) Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).

g) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 18'nci maddesine göre;

a) Yatırımın organize sanayi bölgesinde (OSB) gerçekleştirilmesi veya

b) Yatırımın, aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması durumlarında, yapılacak yatırım 6'ncı bölge desteklerinden faydalanır.

III) SABİT YATIRIM TUTARI

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 2/1-h maddesine göre; Sabit yatırım tutarı:

Arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemlerinin toplamını ifade eder.

Diğer bir deyişle; arazi ve arsa bedeli ile birlikte, yapılacak bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemleri de sabit yatırım tutarı hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın; "Sabit yatırım tutarı ve asgari kapasite" başlıklı 5'nci maddesine göre ise; yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 5 inci bölgede beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir.

IV) EĞİTİM YATIRIMLARINA SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI

(1) VERGİ İNDİRİMİ TEŞVİKİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 15'nci maddesine göre; 5'ncu Bölge'de yapılacak yatırımlardaki Yatırıma Katkı Oranı % 30, Kurumlar Vergisi İndirim Oranı da % 70 olarak uygulanacaktır.

Diğer bir ifade ile; yapılacak yatırımın % 30'u Devlet tarafından karşılanacaktır.

Devlet; söz konusu katkıyı, eksik kurumlar vergisi almak yolu ile sağlamaktadır.

Kurumlar Vergisi oranı % 20 değil, % 6 olarak uygulanacaktır.

Yatırıma; 31.12.2014 tarihine başlanılması halinde söz konusu oranlar sırası ile 40 ve 80 olarak uygulanacaktır.

(2) SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 12'nci maddesine göre; Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin,

asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanır.

Söz konusu destek de; 31/12/2014 tarihine kadar başlanılan yatırımlar için 7 yıl,

01/01/2015 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar için de 6 yıl boyunca uygulanacaktır.

(3) FAİZ DESTEĞİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 11'nci maddesine göre; Talep edilmesi halinde,

bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının; 5 inci bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için Türk Lirası cinsi kredilerde 5 puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 puanı, Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde, azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla, bütçe kaynaklarından karşılanabilir.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz desteği tutarları, 5 inci bölgede 700 bin Türk Lirasını geçemez.

(4) GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 9'ncu maddesine göre;

Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali,

yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.

(5) KDV İSTİSNASI VE İADESİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 10'ncu maddesine göre;

Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna edilebilir.

(6) YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı'nın 16'ncı maddesine göre;

Bakanlıkça teşvik belgesi düzenlenmiş bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir.

V) EĞİTİM TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI

Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-ı maddesi ile eğitim ve öğretim işletmelerine tanınan kazanç istisnası;

625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında yer alan okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlara uygulanacaktır.

İstisna, okulların eğitim-öğretim, faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına uygulanacaktır.

İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin, faaliyete geçmelerini müteakiben Maliye Bakanlığı'na yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir.

İstisna uygulaması ile ilgili olarak, Milli Eğitim Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle mükelleflere sonuçtan bilgi verilecektir.

Okulun faaliyete geçtiği dönemden itibaren 5 hesap dönemi boyunca elde edilen kazançlar, kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

Eğitim öğretim işletmeleri kazanç istisnasından yararlanan mükelleflerin, işletilen okula ilave olarak

yeni okul açmaları durumunda, yeni açılan okuldan elde edilen kazanç, istisna uygulaması açısından ayrı bir birim olarak değerlendirilecektir. Diğer bir ifadeyle, kazanç istisnası uygulaması, okul bazında yapılacaktır.

Eğitim faaliyetinin devamı süresince öncelikle bu bölümde anlatılan, 5 yıllık kurumlar vergisi kazanç istisnası uygulanacaktır. Daha açık bir anlatımla; faaliyete geçen özel eğitim kurumu 5 eğitim yılı boyunca HİÇ kurumlar vergisi ödemeyecek, takip eden yıllarda ise; yukarıda bahsettiğimiz TEŞVİK mevzuatı kapsamında olmak üzere, İNDİRİMLİ kurumlar vergisi (kurumlar vergisini % 20 üzerinden değil, % 6 üzerinden) ödeyecektir.

VI) ŞİRKET KAZANCININ (KÂRININ) ORTAKLARA DAĞITILMASI

Eğitim alanında yatırım yapan veya eğitim faaliyetlerinden kazanç elde eden Şirketin, dönem sonunda elde ettiği kazancı (kârı) ortaklarına dağıtılması durumunda; GVK'nun 94/6-b-i maddesi uyarınca, dağıtılacak kâr payı tutarı üzerinden, % 15 oranında vergi kesintisi (stopaj, tevkifat) yaparak vergi dairesine ödemesi gerekir.

Diğer bir ifade ile; Şirketin gerek Kurumlar Vergisi istisnasından yararlanması, gerekse de yatırım teşviklerinden yararlanması, Şirket ortaklarına dağıtılacak kâr paylarından vergi kesintisi yapılmasına engel teşkil etmez.

KAYNAKÇA

T.C. Yasalar,

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu,

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu,

2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (R.G. 19.06.2012-28328),

2014/6058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (R.G. 09.05.2014-28995),

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ  (R.G. 20.06.2012-28329)

05.11.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.