Ülkemizde sporcuların gelirleri ve bu gelirler üzerinden ödedikleri ya da ödemedikleri vergiler sürekli tartışılagelmektedir. Bunu sebebi olarak bazen sporun ve sporcunun gelişmesi bazen de spor kulüplerinin desteklenmesi amaçlanmıştır. Bilindiği üzere sporcuların ücret gelirlerinin vergilendirilmesi en son düzenlemeye kadar; sadece ücret ödemeleri üzerinden belli oranlarda (En üst ligdekiler için % 15, En üst altı ligdekiler için % 10, diğer liglerdekiler için % 5) spor kulüpleri tarafından yapılan gelir vergisi tevkifatlarından ibaretti. Spor kulüpleri tarafından sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden belirtilen oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılıyor ve bu yapılan tevkifatları spor kulüpleri vergi dairesine beyan ederek ödüyor ya da ödeyemiyordu. Spor kulüpleri tarafından yapılan bu tevkifatlar sporcuların ücret geliri için nihai vergileme olarak kabul ediliyor, sporcular tarafından elde edilen ücret geliri için ayrıca herhangi bir beyanname vermelerine gerek kalmıyordu. Ancak 5.12.2019 tarih ve 7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesi tekrar düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre “1/12/2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden /1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere
a) Lig usulüne tabi spor dallarında;
1) En üst ligdekiler için % 20
2) En üst altı ligdekiler için % 10,
3) Diğer liglerdekiler için % 5,
b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5.
Oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde 31/12/2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır.”şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.
Ayrıca bu kanun ile ilgili düzenleme yapma yetkisini Maliye ve Hazine Bakanlığına vermiş olup bu yetkiye istinaden Maliye ve Hazine Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 27.05.2020 tarihinde 311 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği yayınlanmış ve bu kanun maddesinin uygulanmasına açıklık getirmiştir.
311 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 10. Bölümünde bu hususa ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Buna göre “en üst liglerde sporcu ücretlerinde daha önceden %15 olan tevkifat oranının % 20 olarak değiştiğini, bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmayacağını, bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (600.000TL) aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edileceğini, yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edileceği” açıklanmıştır.
Yine 7194 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile 193 sayılı Kanuna eklenen geçici 91 inci maddenin üçüncü fıkrasında, “72 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde ve ikinci fıkrasında bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, 1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanmış sporcu sözleşmeleri kapsamında yapılan ücret ödemelerine uygulanmaz. Daha önceki sözleşmeler kapsamında yapılan ücret ödemeleri için geçici 72 nci maddenin değişiklik öncesi hükümleri uygulanır. 1/11/2019 tarihinden önceki sözleşmelere ilişkin olarak 1/11/2019 tarihinden sonra yapılan süre uzatımı ve ücreti etkileyen değişiklikler bu kapsamda değildir.” hükmüne yer verilmiştir.
Özetle; 01.11.2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1/11/2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden 1/1/2020 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. 01/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve yine bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar bu sözleşmelere istinaden yapılan ücret ödemelerinden ise %15 oranında tevkifat yapılmaya devam edilecektir.
Örneğin; Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (X) Spor Kulübünde görev yapan futbolcu Bay (A)’ya 1/7/2018 tarihinde imzaladığı 3 yıllık sözleşmesine istinaden Bay(A)’ya sözleşme süresi sonuna kadar yapılacak ücret ödemelerinden yüzde 15 oranında; aynı spor kulübünün futbolcu Bay (B)’ye 10/1/2020 tarihinde imzaladığı 5 yıllık sporcu sözleşmesine istinaden Bay(B)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden ise sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilmesi nedeniyle %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Sporcular Kendilerine Yapılan Ücret Ödemelerinin Belli Tutarı Aşması Halinde Artık Beyanname Vermek Zorundadırlar.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. Maddesinde de açıklandığı üzere; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler ücret kapsamında vergilendirilmekte olup; sporculara, bu faaliyetlerine ilişkin olarak aylık ücret, başarı primi, maç başı ücreti, imza parası, imaj hakkı ve sair adlarla yapılan ödemeler ve taşınmaz veya taşıt verilmesi, konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler de ücret kapsamında vergilendirilmektedir.
1/11/2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1/11/2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden, tüm sporcular tarafından 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirleri toplamının, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve yine bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar, bu sözleşmeler kapsamında elde edilen ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun beyanname verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.
Sporcu sözleşmesi olmadan çalışan sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri toplamının 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, bu gelirler her hâlükârda yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.
Sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri nedeniyle beyanname verilmemesi durumunda, tevkif suretiyle ödenen vergiler nihai vergi olacaktır. Yıllık beyanname verilmesi durumunda ise 193 sayılı Kanunun geçici 72 nci maddesi uyarınca kesilen vergilerin, vergi dairesine yatırılmış olması şartıyla hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilmesi mümkün olacaktır.
Örnek: Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (B) Spor Kulübünde görev yapan futbolcu Bay (N)’nin 10/9/2019 tarihinde imzaladığı 3 yıllık, futbolcu Bay (G)’nin ise 15/1/2020 tarihinde imzaladığı 5 yıllık sporcu sözleşmesi bulunmaktadır. (B) Spor Kulübü her iki futbolcusuna da 2020 takvim yılında 1.500.000 TL ücret ve benzeri ödemeler yapmış ve bu ödemeler üzerinden 193 sayılı Kanunun geçici 72’nci maddesi uyarınca tevkif ettiği gelir vergilerini de vergi dairesine yatırmıştır.
(B) Spor Kulübü tarafından Bay(N)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden önce akdedilmesi nedeniyle %15 oranında tevkifat yapılacak ve gelir vergisi tevkifatı nihai vergi olacaktır. Bay (B)’nin ücret gelirleri toplamı 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmakla birlikte bu gelirleri için yıllık beyanname verilmeyecektir.
(B) Spor Kulübü tarafından Bay(G)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden ise sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilmesi nedeniyle; %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak ve ücret gelirleri toplamının 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması nedeniyle, bu gelirler yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecektir. Yıl içinde kesilen vergiler, vergi dairesine yatırılmış olduğundan, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilecektir.
Sonuç olarak; profesyonel sporcuların 2020 yılından itibaren elde ettiği gelirler belirli şartlar altında artık beyanname vermeyi zorunlu kılmaktadır. Sporcuların gelirlerinin beyanı için sözleşmelerinin imzalandığı eşik tarih ise 01.11.2019 olup; bu tarihten önce imzalanan sözleşmeler eski hükümlerine tabi olup ödemeler üzerinden yapılan gelir vergisi tevkifatı (%15 oranında) nihai vergileme olmaktadır. Ancak 01.11.2019 tarihinden sonra imzalanan sözleşmelerde ise hem gelir vergisi tevkifatı oranı yüzde 20 olarak uygulanacak hem de elde edilen ücret gelirleri toplamının 2020 yılı için 600.000 TL aşması halinde, bu gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekecektir. Yapılmış olan bu düzenleme vergi adaleti açısından olumlu bir adım olmakla birlikte, 2020 yılı gerek dünyada gerekse ülkemizde Covid-19 pandemi etkisi ile spor endüstrisinin de fazlasıyla etkileneceği düşünüldüğünde profesyonel sporcuların(özellikle futbolcuların) bu dönemde nasıl etkileneceğini hep birlikte takip edip göreceğiz.
04.06.2020
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.