Necdet Doğruç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
necdetdogruc@gmail.com

Konkordato Sürecinde Şüpheli Alacak Karşılığı Uygulaması

KONKORDATO NEDİR

Konkordato, vadesi gelmiş borçlarını ödeyemeyen veya ödeyememe riski taşıyan borçluların, kanunda belirtilen şartlar çerçevesinde mahkemenin denetimi ve gözetimi altında alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını ödemelerine veya işletmenin mali durumunu düzeltmelerine olanak tanıyan bir cebri icra hukuk kurumudur 

KONKORDATO MÜRACAAT YERİ

Konkordato talep eden kişi tacir ise  genel merkezin bulunduğu  yerdeki,tacir değil ise  yerleşim yerindeki ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’ dir.

KONKORDATO SÜRECİNDE  KARŞILAŞILAN   DURUMLAR

1-Geçici mühlet kararı verilmesi(üç aydır  beş ayı geçemez)

2-Geçici mühletin  kaldırılarak konkordato talebinin reddedilmesi

3-Kesin mühlet kararı verilmesi(süresi bir yıldır)

4-Borçlunun  mali durumunun  düzelmesi halinde kesin mühlet kararının kaldırılması

5-Kesin mühlet içinde  konkordatonun reddi ve iflasın açılması

6-Konkordato projesinin tasdik edilmesi

7-Konkordato projesinin reddedilmesi

KONKORDATO SÜRECİNDE  MUHASEBE KAYITLARI

1-  ALACAKLI FİRMANIN  MUHASEBE KAYITLARI

ÖRNEK

2023 Yılında  A firması  B firmasından  100.000 TL tutarındaki  alacağının vadesinde tahsil edememiş ve Kanuni yollara başvurarak  VUK 323 maddesine göre ŞÜPHELİ ALACAK AYIRMIŞTIR.(alacak teminatsızdır)

VUK 323 Maddesine göre şüpheli alacak kaydı

------------------------------ / ----------------------------------

128 Şüpheli Ticari Alacaklar   100.000TL  

                                           120 Alıcılar  100.000TL                           

-------------------------------- / --------------------------------------                                 

654 Karşılık Giderleri           100.000

                     129 Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı  100.000

-------------------------- / --------------------------------------------

Borçlu B firması aynı yıl  konkordato talebinde  bulunmuş ve karar 2023 yılında

ilan edilmiş ve konkordato süreci başlamıştır.

1- GEÇİCİ MÜHLET KARARININ VERİLMESİ

Geçici mühlet kararının  verilmesi ile borçlu  aleyhine  hiçbir takip yapılamamakta evvelce yapılmış takipler durmakta ve ihtiyati tedbir ve haciz kararları uygulanamamaktadır.

A FİRMASININ  YAPACAĞI İŞLEM

A firması daha evvel şüpheli alacak  karşılığı  için herhangi bir  işlem yapmayacaktır. Nedeni alacağa ilişkin şüphelilik durumunda herhangi bir değişiklik olmamıştır.

Eğer A firması Geçici mühlet kararından  önce alacağı  için dava veya icra  safhasına intikal ettirmemiş olsaydı  o zaman geçici mühletin ilan edildiği dönemde  şüpheli alacak karşılığı ayıracaktı.

GEÇİCİ MÜHLET KARARINA  İSTİNADEN   ŞÜPHELİ ALACAK AYRILMASI

---------------------------------- / -------------------------

 128 Şüpheli Ticari Alacaklar   100.000

                            120 Alıcılar     100.000

------------------------------- / ------------------------------------------

654 Karşılık Giderleri     100.000

                           129 Şüpheli Ticari  Alacaklar  Karşılığı   100.000

------------------------------ / -------------------------------------------------

VUK 323 Maddesine göre şüpheli alacak kaydı

2-GEÇİCİ MÜHLETİN  KALDIRILARAK KONKORDATO TALEBİNİN REDDEDİLMESİ

A FİRMASININ  YAPACAĞI İŞLEM

Geçici mühlet kararından önce  şüpheli alacak karşılığı ayrıldığı için  herhangi bir düzeltme işlemi yapmayacaktir.

 Geçici Mühlet kararına istinaden karşılık ayrılan alacakların durumu

-Geçici mühlet kararına istinaden yapılan  ayrılan alacakların düzeltilmesi gerekecektir.Nedeni ise Geçici mühlet kararı  kaldırılmış ve konkordato talebi reddedilmiştir.kararın ilan edildiği hesap döneminde düzeltme işlemi yapılacaktır.

  Geçici Mühletin Kaldırılmasına Ait Muhasebe Kaydı    

---------------------------------- / ----------------------------

120 Alıcılar       100.000

                 128 Şüpheli Ticari  Alacaklar    100.000

-------------------------- / --------------------------------------

129 Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı            100.000

                           644 Konusu Kalmayan Karşılıklar   100.000

------------------------------ / ---------------------------------    

 3- KESİN MÜHLET KARARININ VERİLMESİ

Mahkeme, kesin mühlet hakkındaki kararını geçici mühlet içinde verir.

Bu aşamada konkordatonun başarıya ulaşmasının  mümkün olduğu kabul edilmekte bu süreçte  de alacaklılar tarafından  dava ve icra süreçleri  yürütülemez.

A FİRMASININ YAPACAĞI İŞLEM

Geçici mühlet kararından  önce  veya   geçici mühlet  kararında  ayrılan  şüpheli alacak karşılığı için herhangi bir işlem yapılmaz .Kesin mühlet kararın ilan edilmesi durumunda   Şüpheli alacak karşılığı ayrılamaz.

4- BORÇLUNUN MALİ DURUMUNUN DÜZELMESİ HALİNDE  KESİN MÜHLET KARARININ KALDIRILMASI

A FİRMASININ YAPACAĞI İŞLEM

Geçici mühlet kararından önce  dava ve icra safhasına intikal etmiş olması nedeniyle  karşılık ayrılan alacaklar için  herhangi bir düzeltme yapılmaz.

EĞER: Geçici  mühlet kararında ayrılan karşılık için  konkordatonun  reddine ilişkin kararın ilan edildiği dönemi itibariyle  düzeltilmesi gerekir.

 Kesin  mühletin kaldırılmasına ait muhasebe kaydı      

--------------------------------- / ---------------------------

120 Alıcılar       100.000

                 128 Şüpheli Ticari Alacaklar    100.000

------------------------------ / --------------------------------

129 Şüpheli Ticari  Alacak Karşılığı            100.000

                           644 Konusu Kalmayan Karşılıklar    100.000

--------------------------------- / ------------------------------

Bu alacağın  dava ve icra safhasına intikal etmesi durumunda  VUK 323 maddeye göre  karşılık ayrılması mümkündür.

5-KESİN MÜHLET İÇİNDE  KONKORDATONUN  REDDİ VE İFLASIN AÇILMASI

Bu durumda  konkordato talebinin reddine  ve borçlunun  iflasına karar verilmesine ön görülmüştür. İlgili mevzuata  uygun olarak iflas masasına  kaydedilen  alacaklar şüphelilik hali devam edeceğinden  daha önce ayrılan  şüpheli alacak için düzeltme yapılmaz.

6-KONKORDATO  PROJESİNİN TASDİK EDİLMESİ

• Bu durumda  alacakların borçlu lehine  vazgeçilen kısmı DEĞERSİZ ALACAĞA dönüşür
• Mahkemece  tasdik edilen konkordato  projesiyle  alacaklı  ile borçlu arasında  yeni bir borç ilişkisi kurularak eski borç vade ve miktar yenilendiğinden  bu alacaklar ŞÜPHELİ ALACAK  VASFINI KAYBEDER. Söz konusu alacaklar için ayrılmış olan karşılıklarının  konkordatonun  tasdiki kararının ilan edildiği hesap dönemi itibariyle düzeltilmesi gerekir.

Verilen örnekte 100.000 TL alacağın  30.000 TL’ sından vaz geçilmiştir.

daha evvel  100.000 TL gider yazıldığından (30.000TL değersiz alacağa dönüşmüştür.)

Değersiz alacak kaydı

-------------------------------- / ----------------------

129 Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı     30.000

                                  128 Şüpheli Ticari Alacaklar  30.000

---------------------------- / ---------------------------------

VAZGEÇİLMEYEN ALACAĞIN  DÜZELTİLMESİ

Alacak Tutarı                             :   100.000

Değersiz alacak                        :      30.000

Kalan  Alacak tutarı                  :      70.000

------------------------- / ------------------

120 Alıcılar      70.000

                        128 Şüpheli Ticari Alacaklar     70.000

----------------------- / --------------------

129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı   70.000

                         644  Konusu Kalmayan Karşılıklar       70.000

------------------------/------------------------------

7-KONKORDATO PROJESİNİN REDDEDİLMESİ

Burada konkordatonun  reddine ve  iflasına karar verilmesi ön görülmüş olup

Şüphelilik hali devam edeceğinden  önce ayrılan  şüpheli alacak karşılığında düzeltme yapılmaz.

KONKORDATO  TALEP EDEN  BORÇLUNUN TALEBİ KABUL EDİLMESİ VE BORCUN BİR KISMINDAN   VAZGEÇİLMESİ  DURUMUNDA  BORÇLU TARAFINDAN YAPILACAK MUHASEBE KAYITLARI

Vazgeçilen Alacaklar

Madde 324

Konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kar hesabına naklolunur.

BORÇLU B FİRMASI MUHASEBE KAYITLARI

Vazgeçilen borcun fon hesabına alınması ile muhasebe kaydı

------------------------------- / ------------------------

320 Satıcılar       30.000

                              549 Özel Fonlar    30.000

-------------------------- / ------------------------------

BORÇLU FİRMANIN YIILLAR İTİBARİYLE ZARARLARI

1 YIL                           : 7.000

2 YIL                           : 5.000

3 YIL                           : 8.000   

TOPLAM ZARAR       :20.000

1 YIL

--------------------------- / -----------------------

549 Özel Fonlar     7.000

        690  Dönem Karı  Veya Zararı   7.000

-------------------------- / --------------------

2 YIL

------------------------ / --------------------------

549 Özel Fonlar     5.000

        690  Dönem Karı  Veya Zararı   5.000

---------------------- / --------------------------

3 YIL

----------------------------- / ----------------------

549 Özel Fonlar     8.000

        690  Dönem Karı  Veya Zararı   8.000

-------------------------------- / ---------------------------

3. yılın sonunda fonda kalan bakiye  10.000 TL dir.

------------------------ / -----------------------

549 Özel Fonlar     10.000

                        679 Diğer Olağan  Dışı Gelir Ve Karlar   10.000

----------------------- / --------------------------

 Üçüncü yıl sonunda fon hesabının gelir hesabına alınması (VUK 324)

26.07.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.