Nazlı Gaye Alpaslan
Avukat
ngahukuk@gmail.com

SGK Denetmen Raporlarının İdari Para Cezası Evrakına Eklenmesi Zorunluluğu

Bilindiği gibi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.  Bundan önceki eski yasada da kurum tarafından  işverenlerin  kayıtları  müfettişler tarafından  incelemeye konu  edilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumunun  denetim ve kontrol ile görevli memurlarına ve bunların  görevlerine 5502 sayılı kanunda yer verilmiştir.   Bunlardan SGK Müfettişleri merkezde Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı bünyesinde kurum başkanı  adına görevlerini merkezi denetim elemanları olarak  yürütülürken kontrol memurları taşrada Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri  bünyesinde görevlendirilmişlerdir. Kurumun denetim ve kontrol yetkisi ise 5510 sayılı kanunun  59. Maddesinde açıklanmıştır.

5510 sayılı kanunun   59.maddesi gerekçesinde de, kademeli denetim sisteminin  gereğine yer verilmiştir.   Buna göre, “kayıt dışı  çalışmanın  önlenmesi  açısından  sigorta işlemlerinin büyük önem arz ettiği, sigortalılık  işlemlerinin denetimin yaygın ve mahallinde yapılmasının  yanı sıra daha fazla denetim niteliği, bilgi ve tecrübe gerektirecek konularda da dış  denetim ihtiyacı bulunduğu  göz önüne alınarak yerelden  merkeze doğru yapacakları  denetimlerin mahiyeti ve niteliği farklılaştırılarak merkez denetim elemanlarının  daha fazla yetkiyi haiz olacağı kademeli bir denetim sisteminin öngörüldüğü ifade edilmiştir.  Bu anlayışın sadece sosyal sigorta işlemlerinin denetiminde değil, genel  sağlık sigortası  işlemlerinin denetiminde de söz konusu olduğunu  ifade edebiliriz.[1]

5510 sayılı yasaya göre sosyal  güvenlik  kurumunun  denetim ve kontrol  ile ilgili  görevli  memurları  5502 sayılı yasaya göre yetkilendirilmişlerdir.   Kurumun denetim ve kontrol yetkisi  5510 sayılı yasanın  59. Maddesinde açıklanmıştır.[2] 

Uygulamada SGK kontrol memurları tarafından  düzenlenen  denetim raporları  işverenlere tebliğ  edilmeksizin, kurum bünyesinde  muhafaza edilerek  buna göre cezalı işlemler yapılmaktadır.  İşverenlere söz konusu  raporlar tebliğ  edilmediği için pek çok işveren  haklarını  savunamaz duruma düşmektedir. Oysaki,  kendilerine  rapor tebliğ  edilmeyen  işverenler,  5502 sayılı kanunun  31.maddesine göre  ve ayrıca sosyal  güvenlik kurumu  sosyal güvenlik  kontrol memurları yönetmeliğinin 9.maddesine göre  yapılan işlemlerle ilgili  düzenlenen raporlardan dolayı maddi ve manevi yönden mağdur olmaktadırlar.

Yargı aşamasında kendilerine cezalı işlem  yapılan işverenler kurumda hıfz edilen kontrol memurları  raporları nedeniyle  yasal haklarını  savunamaz duruma düşmektedirler.   Bu durum, önemli bir problem olup SGK başkanlığı tarafından söz konusu  denetim raporlarının  işverenlere tebliği  sağlanması yönünde  ikincil mevzuatlarda düzenlemeler yapılmalıdır.  Kurumda mevcut rapor nedeniyle  işverenler  yargı önünde  hangi konuda suçlandıklarını, hangi konularda eleştirildiklerini savunamaz hale gelmektedirler.  Avrupa İnsan  Hakları Sözleşmesinin konumuzla ilgili  6/9 hükmünde  kurumun  dosyasındaki  bilgileri işverenlerle veya mükelleflerle paylaşılmaması  sonucunda  adil yargılama hakkı  zedelenmektedir.  Zedelenen  adil yargılama hakkı  nedeniyle  silahların  eşitliği ilkesi de söz konusu  sözleşmenin  ilgili maddesine göre  ihlal edilmiş olmaktadır.  Anayasamıza göre bireylerin  kendilerini  yargı önünde savunabilmeleri için  kendilerinin  hangi konuda  ve ne ile ilgili  konularda suçlandıklarını  bilmesi zorunludur.  Kendisine ceza tebliğ  edilen işverenler, kendilerine ödeme emri düzenlenen  işverenler, idari para cezası  tebligatına maruz kalan  işverenlerin bu konuda  hangi davranışlarından dolayı  veya hangi fiillerinden  ötürü cezalandırıldıkları konusunda önceden bilgi sahibi olmaları ve ilgili  raporların  kendilerine tebliğ  edilmesi zorunludur.  Aksi takdirde  işverenlere tebliğ  edilmeyen raporlardan dolayı, yüksek cezalara maruz bırakılmaları hukuki bir uygulama olamaz.

 

---

[1] YILMAZ Cafer, “Yabancı Kaçak İşçiliğin Önlenmesi Konusunda Almanya’nın  Mevzuatı Ve Denetim Uygulamaları”, Sosyal Güvenlik  Dünyası, Temmuz-Ekim 2002, S.15, s.45-52.

[2] Söz konusu  yönetmelik  20.07.2007 gün ve 26588 sayılı  RG’de yayınlanmıştır.

 

12.04.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.