Nazlı Gaye Alpaslan
Avukat
ngahukuk@gmail.com

Serbest Meslek Erbabının Banka Hesabına Gelen Ödemelerin Mahiyeti İrdelenmeden Doğrudan Doğruya Hasılat Olduğu Sonucuna Varılamaz

Bilindiği gibi, serbest meslek kazancının tespiti 193 sayılı GVK’ nun 67. maddesinde belirtilmiştir.  Yine aynı yasanın 66. mad. de serbest meslek erbabı tarifi yapılmıştır. 68. maddede ise serbest meslek erbabının masrafları 10 madde halinde tek tek belirlenmiştir. Vergi incelemelerinde özellikle avukatlar yönünden, avukatın hesabına, müşterilerden yollanan ödentilerin mahiyeti irdelenmeden doğrudan kazanç olduğu iddiasıyla cezalı tarhiyat yapılamaz. Uygulamada serbest meslek erbabı ile ilgili vergi incelemeleri sırasında konunun doğru araştırılması zorunludur. Vergi incelemesinin amacı da zaten ödenmesi gerekli olan vergilerin doğruluğunu araştırmak ve tespit etmek ve sağlamak olarak tarif edilmiştir. (Bkz: VUK mad. 134)

Diğer yandan, yine uygulamada örneğin; avukatın hesabına gönderilen EFT TL olarak yatan bütün tutarların gelir olacağı kabul edilerek, söz konusu tutar üzerinden cezalı gelir vergisi, geçici vergi ve KDV ve bunlar üzerinden de 1 kat veya 3 kat VZC tarhiyatlarının önerildiği, bunun haricinde hesaba yatırılan meblağlar hakkında kapsamlı bir incelemenin yapılmadığı, müşteri ifadelerinin tümünün alınmadığı, hesaba para yatıranlar nezdinde herhangi bir karşı inceleme yapılmadığı, yatan paraların nedenlerinin irdelenmediği, paranın hangi sebeple yatırıldığı araştırılmadan, davacı avukatın yapmış olduğu iş nedenleri ile hak ettiği vekalet ücreti mi olduğu veya yapmış olduğu hizmetlere ilişkin müşterilerinden aldığı masraf mı olduğu yönünde bir saptama bulunmadığı, hesaba yatıran kişiler ile davacı avukat arasında vekil-müvekkil münasebetinin olup olmadığı araştırılmadığı ve bu nedenle yetersiz ve eksik incelemeye dayalı olarak yapılan dava konusu vergi ziyaı cezalı gelir vergisi tarhiyatı ile kesilen özel usulsüzlük cezalarında hukuka uyarlılık bulunmadığı …….. sebepleri yapılan cezalı tarhiyat yargı tarafından iptal edilmektedir.[1]

Sonuç olarak, uygulamada gerek avukatlar ve gerekse diğer serbest meslek erbabı sayılan mali müşavir, mühendis vb. serbest meslek erbabı için yapılan vergi incelemeleri önem taşımaktadır. Vergi incelemelerinde standart bir bakış açısıyla bütün avukatlar için banka hesapları ile ilgili yapılan incelemelerde özellikli durumlar göze çarpmaktadır. Örneğin; bazı avukatlar salt icra işi yapmaktadırlar. Bazı avukatlar boşanma davaları, gayrimenkul davaları, bazı avukatlar ise alacak takibi yapabilmektedirler. Vergi incelemeleri sırasında inceleme elemanlarını incelemeye konu avukatın ağırlıklı olarak hangi işlerde uğraştığının doğru bir şekilde öncelikle bu durumun saptanması zorunludur. İncelmeye konu dosyada avukatın kendi adına hukuki yardım veya ücreti vekalet tahsil etmesi halinde serbest meslek makbuzu düzenlemesi zorunludur. Tahsil edilmeyen ücretin serbest meslek makbuzu doğal olarak düzenlenemez. Keza devam eden davalardan dosya sonuçlanmadan serbest meslek makbuzu da kesilemez.

Diğer taraftan, avukat ile müvekkilinin yapmış olduğu sözleşme, UYAP kayıtları, banka kayıtları, varsa post tahsilatları ve bu tahsilatların mahiyetleri çok titiz bir şekilde irdelenmelidir. Uygulamada pek çok avukat yapmış olduğu sözleşme ile önceden cebinden para harcayıp, müvekkilin dosyasını sonuçlandırdığı zaman kesin ücret tahsil edebilmektedir. Dolayısıyla yıllarca devam eden dava dosyalarından avukatın para tahsilatı yapmadığı durumlarda kendi adına makbuz düzenlemesi mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca serbest meslek erbabı tarafından müvekkil adına yatırılan vergi, resim, harç, keşif, tanıklık, bilirkişilik ve ekspertiz gibi konularda sarf edilmek üzere müvekkil veya müşteriden tahsil edilen ve tamamıyla bu konulara sarf edilen para ve ayınlar için kazanç temin ettiği varsayımıyla cezalı tarhiyatlar yapılamaz. Benzeri durumlar doktorlar için de aynı mahiyette olmasa bile, doktorun ücret tahsil etmiş olduğu varsayımıyla cezalı tarhiyat yapılamaz.

Görüleceği üzere serbest meslek erbabı açısından yapılacak vergi incelemeleri önem taşımaktadır.

---

[1] Danıştay 4. Dairesi K:2020/3179

08.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.