YMM Cevdet Akçakoca MASAK’ın Son Kararları (28.01.2025)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Mustafa Pehlivan
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ymmmustafapehlivan@gmail.com

Faydalanılması YMM Tasdik Raporuna Bağlı Olan İstisnalar İçin YMM Tasdik Raporunun Sonradan (Düzenlenip) İbraz Edilmesi Mümkün Müdür?

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun “Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Malî Müşavir Tasdik Raporları” başlıklı Mükerrer Madde 227 inci maddesinde tasdik mecburiyeti ile ilgili olarak Maliye Bakanlığına verilen yetkiler üç bent olarak sayılmış olup söz konusu madde hükmündeki ifadeler şu şekildedir;

1.Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya,

2. Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya,

3. Vergi kanunları kapsamındaki yeminli mali müşavirlik tasdik işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmeye ve tasdike konu işlemleri mükellef grupları, faaliyet ve tasdik konuları itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye ve uygulatmaya,

Bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Madde hükmünün devamında ise “2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, tasdik raporunun zamanında ibrazı şarttır. Şu kadar ki, tasdik raporunun zamanında ibraz edilmemesi halinde, mükellefe tebliğ edilmek şartı ile 60 günlük bir mühlet verilir. Tasdik raporunun bu süre içinde de ibraz edilmemesi halinde mükellefler tasdike konu haktan yararlanamazlar. Ancak, Maliye Bakanlığı tasdik raporlarının ibraz süresini iki aya kadar uzatmaya yetkilidir.” Denilmektedir.

7338 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen bu son cümlenin yürürlük tarihi 26.10.2021 olup bu tarihten itibaren YMM tasdik raporlarının sonradan ibraz edilmesine imkan tanınmıştır. Nitekim vergi daireleri, yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda tasdik raporu bulunmayan/ibraz etmeyen mükelleflere yazılı uyarıda bulunmakta, yazılı uyarıya rağmen YMM tasdik raporu ibraz etmeyen mükelleflere hem 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 353 üncü maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesmekte ve hem de ikmalen vergi tarhiyatı yapmaktadır.

Nitekim 213 Sayılı Kanunun 353 üncü maddenin 11 numaralı fıkrasında “Bu Kanunun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca tasdik kapsamına alınan konularda yeminli mali müşavir tasdik raporunun aynı maddenin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde belirtilen sürede ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz şartı getirilen mükellef adına 50.000 (577 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2025'den itibaren 330.000 TL) Türk lirasından az ve 500.000 (577 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2025'den itibaren 3.300.000 TL) Türk lirasından fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı şartına bağlanan tutarın %5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.” Denilmektedir.

YMM Tam Tasdik Sözleşmesini veya YMM tam tasdik raporunu zorunlu kılan bir yasal düzenleme bulunmamakla birlikte, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Mükerrer 227’inci maddesi ile 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesine dayanılarak bazı mükelleflerin tam tasdik sözleşmesi yapılması zorunluluğu getirilmiştir.

3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Yeminli malî müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar; gerçek ve tüzelkişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırımın miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle Hazine Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.” hükmü yer almakta olup bu hükmün verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 7 nci maddesinin son fıkrasında; “Tasdik işlemi yapılırken aranacak asgari bilgi, şekil şartları ile tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça çıkartılacak tebliğlerle belirlenir. Yukarıda belirtilen konuların ve belgelerin tasdikine ilişkin olarak Bakanlıkça tebliğ çıkartılmadıkça, yeminli mali müşavirler bu konu ve belgelerle ilgili olarak tasdik işlemi yapamazlar.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Ayrıca, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu çerçevesinde yayımlanan genel tebliğleri ile yeminli mali müşavirlerce tasdik raporu düzenlenecek konulara ilişkin usul, esas ve işlemlerde dikkate alınacak hadler belirlenmiş olup 37 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin 3 üncü bölümünde, Maliye Bakanlığınca özel bir belirleme yapılmadığı takdirde, Tebliğde belirtilen işlemlerde ilgili hadleri aşan mükelleflerin YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunmaması halinde ilgili konuya ilişkin YMM Tasdik Raporunun zorunlu olduğu, anılan Tebliğde yer alan parasal hadlerin her yıl bir önceki yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı açıklanmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan, 46 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği’nde; 2023 yılında dikkate alınacak hadlere ilişkin yapılan belirlemeler ile bu hadlerin 2023 yılı ve sonraki yıllarda Bakanlık tarafından özel bir belirleme yapılmadığı takdirde artış olmaksızın uygulanacağına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Söz konusu tebliğde; Yeminli mali müşavir ile yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ve eklerinin tasdikine ilişkin süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunmayan mükelleflerin, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği uyarınca yeminli mali müşavir tasdik raporuna istinaden alabilecekleri katma değer vergisi iadelerine ilişkin azami hadler;

a) İndirimli orana tabi teslim ve hizmetlerle ilgili katma değer vergisi iadesi işlemlerinde 2.600.000-TL,

b) Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlar ve yolcu beraberi eşya kapsamında yapılan satışlarla ilgili katma değer vergisi iadesi işlemlerinde 350.000-TL (Süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunması halinde de söz konusu had geçerli olacaktır.),

c) Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği uyarınca yeminli mali müşavir tasdik raporuna istinaden alınabilecek diğer katma değer vergisi iadesi işlemlerinde 1.300.000-TL,

olarak belirlenmiştir. 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca taşınmazlar ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlara ait istisna ile ilgili işlemlere ilişkin had 663.000-TL olarak belirlenmiştir. 35 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde düzenlenen yatırım indirimi işlemlerine ilişkin had 1.508.000-TL olarak belirlenmiştir. Söz konusu 46 Seri No.lu Tebliğden sonra düzenleme/belirleme yapılmadığından halen bu hadler geçerlidir. Buna göre, henüz 2024 ve 2025 hesap dönemleri için aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı için, yukarıdaki hadler aşılmadıkça tam tasdik için yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Buna göre, yukarıdaki hadleri aşan tutarlarda katma değer vergisi iade talebi olan mükelleflerin süresinde düzenlenmiş YMM tam tasdik sözleşmesi bulunması zorunludur. Ayrıca taşınmazlar ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlara ait istisna ile yatırım indiriminden faydalanan mükelleflerin de istisna ve indirim haddinin belirlenen hadleri aşması halinde söz konusu istisna ve indirimlerden faydalanmaları YMM Tam Tasdik Sözleşmesine bağlanmıştır. Bu kapsamdaki mükelleflerin YMM Tam Tasdik Sözleşmesi yok ise bu durumda KDV İadesi Tasdik Raporunun ve konusuna göre taşınmazlar ve iştirak hisseleri satış kazancı ile yatırım indirimi için özel hazırlanmış YMM tasdik raporunun tanzim edilip bağlı olunan vergi dairesine ibraz edilmesi zorunludur.

Yani “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” ile “YMM Tasdik Raporu” birbirinden farklıdır. YMM tam tasdik sözleşmesi sadece ilgili hesap döneminin başında yapılır ve dönem kapandıktan sonra YMM tam tasdik raporu düzenlenir. YMM tasdik raporu ise her zaman düzenlenebilmekte olup sadece belli bir konuya (iade, istisna, indirim) yönelik olarak düzenlenir. Eğer bir mükellefin “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” var ise ayrıca Kurumlar Vergisi Kanunu 5/1-e maddesindeki istisna ile Gelir Vergisi Kanunu 19 uncu maddesindeki indirime yönelik YMM tasdik raporuna ihtiyaç yoktur. Eğer mükellefin “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” yok ise sonradan sadece bu istisnaya/indirime yönelik olarak tasdik raporu düzenlenmesi zorunludur.

Buna göre, tam tasdik için sözleşme düzenlemiş (YMM Tam Tasdik Sözleşmesi) olan mükelleflerin, bu istisna ve indirimden yararlanmaları için ayrıca YMM tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” bulunmayan mükelleflerin sadece bu konulara ilişkin tasdik raporu ibraz etmeleri gerekmektedir. Aksi halde, yukarıda sayılan konularda hadlerin aşılması halinde ve bu konulara ilişkin “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” yok ise ve YMM tasdik raporunun bulunmaması veya ibraz edilmemesi halinde hem ikmalen vergi tarhiyatı yapılabilecek ve hem de 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 353 üncü maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilebilecektir.

Diğer yandan, geçmiş hesap dönemleri için daha önce yararlanılmış olan istisna veya indirimler için “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi”nin bulunmaması halinde bu konulara ilişkin YMM tasdik raporlarının sonradan tanzim edilip vergi dairesine ibraz edilmesi mümkün müdür? 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu “Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Malî Müşavir Tasdik Raporları” başlıklı Mükerrer Madde 227 inci maddesi açıklanırken aslında bu sorunun cevabını daha önce vermiştik. Ancak konu pek bilinmediğinden ve gözden kaçırıldığından özellikle açıklanmasında fayda bulunmaktadır.

7338 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen cümle ile yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda tasdik raporu bulunmayan / ibraz etmeyen mükelleflere vergi dairesi tarafından yazılı uyarıda bulunulması ve mükelleflere bu yazının tebliğ edilmesi şartıyla 60 günlük bir mühlet verilmesi kabul edilmiştir. Bu yasal düzenleme ile beraber yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda (Tam tasdik Sözleşmesi yoksa) YMM tasdik raporunun sonradan (tarh zamanaşımı içinde) tanzim edilmesi ve bunun vergi dairesine ibraz edilmesi artık mümkündür. Bu bakımdan, vergi dairelerinin, “YMM Tam Tasdik Sözleşmesi” bulunmadığından ve YMM tasdik raporu ibraz edilmediğinden bahisle yazılı uyarıda bulunmadan ve 60 gün süre vermeden doğrudan ceza kesmeleri ve tarhiyat yapmaları artık mümkün değildir. Ayrıca söz konusu YMM tasdik raporunun sonradan tanzim edilmesi mümkün olduğu gibi raporun yeni tarihli olmasında da herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Buna göre, vergi dairelerinin, YMM tasdik raporunun ibraz edilmesini yazılı olarak istemeleri halinde, mükelleflerin 60 günlük süre içinde geçmişe dönük olarak YMM tasdik raporu tanzim ettirmeleri ve vergi dairelerine ibraz etmeleri tavsiye edilmektedir. Ayrıca, ilgili dönem için (YMM Tam Tasdik Sözleşmesi yoksa) vergi dairelerinin uyarısı beklenmeden, (tarh zamanaşımı içindeki) geçmiş hesap dönemleri için yararlanılmış olan istisna ve indirimler için YMM tasdik raporunun vergi dairesine ibraz edilmesi de mümkün bulunmaktadır. Son olarak, vergi dairelerinin, tasdik raporu ibraz edilmesini istemeden (YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunmadığından bahisle) tarhiyat yapması halinde, yapılan tarhiyatın bu gerekçe ile dava konusu edilmesi de mümkündür.

27.01.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)